Bernard Ładysz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bernard Ładysz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1922
Wilno

Data i miejsce śmierci

25 lipca 2020
Warszawa

Typ głosu

bas-baryton

Gatunki

opera

Zawód

solista operowy, aktor

Aktywność

1941–2020

Wydawnictwo

Columbia

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Medal 10-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Medal „Milito Pro Christo”
Bernard Ładysz
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1922
Wilno

Data i miejsce śmierci

25 lipca 2020
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1939–1944, 1946–1950

Siły zbrojne

Armia Krajowa
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

Centralny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
Akcja „Burza”

Późniejsza praca

solista operowy

Grób Bernarda Ładysza na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Bernard Ładysz (ur. 24 lipca 1922 w Wilnie[1], zm. 25 lipca 2020 w Warszawie[2]) – polski śpiewak operowy obdarzony bas-barytonem, a także aktor i żołnierz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Adama i Jadwigi z Kłyszejków. W okresie okupacji niemieckiej i okupacji radzieckiej przystąpił do Armii Krajowej (obwód wileński), gdzie z czasem awansował do stopnia sierżanta. Uczestnik akcji „Burza” na Wileńszczyźnie, aresztowany przez NKWD – zesłany w głąb RFSRR do Kaługi, miasta nad Oką, gdzie przebywał w latach 1944–1946[3]. Naukę śpiewu rozpoczął w Wilnie (1940–1941), kontynuował w latach 1946–1948 na studiach wokalnych w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie pod kierunkiem prof. Wacława Filipowicza. Karierę artystyczną rozpoczął w Zespole Reprezentacyjnym Wojska Polskiego. Przez wiele lat (1950–1979) był solistą Opery Warszawskiej i Teatru Wielkiego w Warszawie. W 1956 zwyciężył w międzynarodowym konkursie śpiewaczym w Vercelli, gdzie zdobył najwyższą nagrodę „Il primo premio assoluto”. Od tego momentu rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera. Zaangażował się wtedy do Teatro Massimo w Palermo.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Artysta odnosił sukcesy na wszystkich kontynentach – od Australii przez obie Ameryki po Chiny w Azji. Jako pierwszy polski artysta został zaangażowany do partii solowej w kompletnym nagraniu opery przez wielką światową firmę fonograficzną „Columbia” – wystąpił (1959) obok Marii Callas w nagraniu Łucji z Lammermooru pod dyrekcją Tullio Serafina. Columbia zaprosiła potem B. Ładysza do nagrania całej płyty z ariami operowymi Verdiego i kompozytorów rosyjskich.

Występował na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[4]. Przez wiele lat występował na Festiwalach Moniuszkowskich w Kudowie-Zdroju.[5]

Później wielkie role operowe m.in. w operach: Eugeniusz Oniegin, Straszny dwór, Halka, Faust, Cyrulik sewilski, Don Giovanni, Don Carlos, Nieszpory sycylijskie, Moc przeznaczenia, Aida, Rigoletto, Kniaź Igor, Borys Godunow, Jolanta, Król Roger. Nagrania radiowe i płytowe, udział w festiwalach, w prapremierze opery Diabły z Loudun oraz w prawykonaniach Pasji według św. Łukasza i Jutrzni Krzysztofa Pendereckiego. Także w lżejszym repertuarze, np. w partii Tewjego w musicalu Skrzypek na dachu, występy estradowe, oraz w radiu i telewizji polskiej. Dokonał brawurowego nagrania dźwiękowego i filmowego utworu Domenico Cimarosy „Il maestro di cappella”.

Igor Bełza, wybitny muzykolog, autor kilkunastu monografii poświęconych muzyce polskiej, po występach w Moskwie warszawskiego Teatru Wielkiego, napisał na łamach „Prawdy”: „Teatr Wielki dysponuje takimi świetnymi śpiewakami, jak jeden z najlepszych basów świata – Bernard Ładysz”.

Bernard Ładysz zmarł w dzień po swoich 98. urodzinach, 25 lipca 2020. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 5 sierpnia i miały charakter państwowy. Po mszy w Katedrze polowej Wojska Polskiego artysta został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera G-tuje-58)[6]. Uroczystościom przewodniczył biskup polowy WP Józef Guzdek, a uczestniczyli w nich m.in.: najbliższa rodzina zmarłego (żona Leokadia Rymkiewicz-Ładysz, synowie Aleksander i Zbigniew), przedstawiciele władz i świata kultury oraz wielbiciele jego talentu. Prezydencki doradca Tadeusz Deszkiewicz odczytał list pożegnalny od Andrzeja Dudy. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej Bernard Ładysz został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika[7][8].

Działalność pozamuzyczna[edytuj | edytuj kod]

W 2010 wszedł w skład warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego jako kandydata na urząd Prezydenta RP[9].

Był uczestnikiem teleturnieju Pojedynek, gdzie rywalizował z Szymonem Kobylińskim.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Rola Uwagi
1965 Czas pokoju radziecki sanitariusz wojenny, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1968 Lalka Suzin kostiumowy, reżyseria: Wojciech Jerzy Has
1974 Ziemia obiecana rosyjski kupiec obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda
1975 Ziemia obiecana rosyjski kupiec (odcinek 1) serial telewizyjny, reżyseria: Andrzej Wajda
1981 Znachor młynarz Prokop dramat, reżyseria: Jerzy Hoffman
1982 Karate po polsku proboszcz obyczajowy, reżyseria: Wojciech Wójcik
Dolina Issy żołnierz zabity przez Baltazara poetycki, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1983 Pastorale Heroica generał wojenny, reżyseria: Henryk Bielski
1986 Pierścień i róża król Walorozo XXIV baśniowy, reżyseria: Jerzy Gruza
Pierścień i róża król Walorozo XXIV serial telewizyjny, reżyseria: Jerzy Gruza
1999 Ogniem i mieczem Did Lirnik historyczny, reżyseria: Jerzy Hoffman
2000 Ogniem i mieczem Did Lirnik serial telewizyjny, reżyseria: Jerzy Hoffman

Artysta współpracował też z Teatrem Syrena w Warszawie.

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wacław Panek: Kariery i legendy: szkice o artystach polskiej sceny muzycznej. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988, s. 198. ISBN 978-83-202-0490-2.
  2. Nie żyje Bernard Ładysz. Legendarny śpiewak operowy, aktor i żołnierz AK wczoraj skończył 98 lat. Polskie Radio RDC, 2020-07-25. [dostęp 2020-07-25].
  3. H. Czyż – Pamiętam jak dziś..., Wyd. Tryton, Warszawa 1991
  4. XII Festiwal Piosenki Radzieckiej, Zielona Góra, 9-12 czerwca 1976, b.n.s.
  5. Festiwal Moniuszkowski - encyklopedia
  6. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  7. Pożegnanie Bernarda Ładysza. Artysta spoczął na Powązkach. rdc.pl, 2020-08-05. [dostęp 2020-08-05].
  8. Pogrzeb Bernarda Ładysza. Artysta spoczął na Powązkach. muzyka.interia.pl, 2020-08-05. [dostęp 2020-08-05].
  9. Jarosław Kaczyński - Kandydat na Prezydenta RP, Komitet Wyborczy Jarosława Kaczyńskiego [online], jaroslawkaczynski.info [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  10. M.P. z 2000 r. nr 19, poz. 405.
  11. M.P. z 1956 r. nr 58, poz. 703.
  12. Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 430.
  13. Nagrody Benemerenti: Sztab Generalny Wojska Polskiego, Polskie Radio SA oraz Policja. wp.mil.pl, 2013-01-12. [dostęp 2013-01-13].
  14. Concorso Viotti | 1950-59 [online] [dostęp 2022-06-09] (ang.).
  15. Dziennik Polski, rok XXIX, nr 172 (9145), s. 2.
  16. Rejestr Nagrodzonych Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy. Biuletyn Informacji Publicznej m.st. Warszawy. [dostęp 2011-03-29].
  17. Awans wojskowy dla Bernarda Ładysza. 20.12.2012. [dostęp 2013-01-24].
  18. Laureaci z poprzednich edycji  : Polish Market [online], polishmarket.com.pl [dostęp 2015-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-19].
  19. Nagrody Fryderyk 2016 wręczone po raz 22!. zpav.pl. [dostęp 2016-04-21]. (pol.).
  20. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Osoby zasłużone dla kultury odznaczone przez Prezydenta [online], prezydent.pl [dostęp 2019-10-23].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]