Bianwen
Bianwen (chiń. upr. 变文; chiń. trad. 變文; pinyin biànwén; Wade-Giles pien-wen; dosł. „odmieniony tekst”) – gatunek literacki, wywodzący się z sutr, siastr i dżatak, tworzony w Chinach w okresie panowania dynastii Tang[1]. Bianwen pojawiły się wraz z misjonarzami buddyjskimi, którzy wykorzystywali je do propagowania nowej wiary. Były to dłuższe teksty, złożone z partii poetyckich o regularnej długości wersów, często rymowanych, przeplatanych krótszymi fragmentami pisanymi rytmizowaną prozą. Pierwotnie bianwen były tekstami stricte buddyjskimi, opowiadającymi o życiu Buddy. W miarę upływu czasu zaczęły być ubogacane wstawkami historycznymi czy romansowymi, a treść wypełniały opowieści niebuddyjskie, wzięte z folkloru.
Ze względu na swój prosty, adresowany do ludu styl, bianwen nigdy nie zyskały sobie uznania wśród elit i uważane były za gorszy rodzaj literatury. Z powodu funkcjonowania poza elitarną kulturą oficjalną bianwen pozostały dziełami anonimowymi, a ich tworzeniem nie zajmowali się szanowani poeci, mimo że często były to utwory o wysokich walorach poetyckich.
Forma bianwen wywarła wpływ na rozwój późniejszego chińskiego teatru[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Colin Mackerras: Chinese Theater: From Its Origins to the Present Day. Honolulu: University of Hawaii Press, 1988, s. 16. ISBN 0-8248-0813-4.
- ↑ Michael Dillon: China: A Cultural and Historical Dictionary. Honolulu: Curzon Press, 1998, s. 82. ISBN 0-7007-0439-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mieczysław Jerzy Künstler: Dzieje kultury chińskiej. Wrocław: Ossolineum, 1994. ISBN 83-04-03773-4.