Biblioteka Pergamońska

Biblioteka Pergamońska

Ruiny biblioteki
Państwo	Turcja
Miejscowość	Pergamon
Data założenia	2. połowie III wieku p.n.e.
Data likwidacji	po II wiek n.e.
Wielkość zbiorów	ok. 200 tys.
Rodzaje zbiorów	dzieła autorów starożytnych
Położenie na mapie Turcji Biblioteka Pergamońska
39°07′55,8″N 27°11′02,9″E

Biblioteka Pergamońska – największa po Bibliotece Aleksandryjskiej książnica starożytna w Pergamonie. Została założona przez króla Attalosa I Sotera w 2. połowie III wieku p.n.e. w Azji Mniejszej jako warsztat pracy dla artystów i uczonych gromadzących się przy dworze. Gmach biblioteki zbudował Eumenes II. Ruiny biblioteki odsłoniły wykopaliska Carla Humanna w roku 1878. Biblioteka zajmowała cztery pomieszczenia, w tym w jednym było zapewne skryptorium. Biblioteka nie posiadała czytelni (ówczesnym zwyczajem recytowano tekst na głos przechadzając się po krużganku). Zbiory klasyfikowano według zasad ustalonych przez Kratesa z Mallos na podstawie Pinakes Kallimacha.

Ze względu na rywalizację między bibliotekami aleksandryjską i pergamońską władca Aleksandrii z II w. p.n.e., Ptolemeusz V Epifanes próbował zahamować wzrost tej Biblioteki poprzez ograniczenie eksportu papirusu. Według Pliniusza Starszego, król Pergamonu Eumenes II (195–158 p.n.e.) został zmuszony do szukania nowego materiału. Najprawdopodobniej właśnie w Pergamonie udoskonalono wtedy znacznie metody produkcji pergaminu, przez co stał się on jego ważnym ośrodkiem produkcji. Informacje Pliniusza nie są jednak potwierdzone, a Pergamon był wtedy najważniejszym ośrodkiem kultury helleńskiej, stąd może rozpowszechnienie przez Pergamon tego nowego podłoża.

Biblioteka istniała jeszcze w II w. n.e., mimo że w I w. p.n.e. ok. 200 tysięcy zwojów zabrał Antoniusz dla Biblioteki Aleksandryjskiej.

Bibliografia

• Barbara Bieńkowska, Książka na przestrzeni dziejów, Wydawnictwo Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, Warszawa, 2005, s. 341, ISBN 83-88581-21-X.
• Karol Głombiowski, Helena Szewjkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa, 1979, ISBN 83-01-00029-5.