Bielskie Jatki
Bielskie Jatki lub po prostu Jatki (słow. Jatky, niem. Fleischbänke, Belaer Fleischbänke, węg. Mészárszékek[1]) – skalisty grzbiet znajdujący się w głównej grani Tatr Bielskich na Słowacji i stanowiący najwyższą część tej grani na wschód od Szalonego Wierchu.
Przebieg grani[edytuj | edytuj kod]
Grzbiet na zachodzie rozpoczyna się zboczami opadającymi na Szaloną Przełęcz (Sedlo pod Hlúpym, 1933 m), która oddziela go od Szalonego Wierchu (Hlúpy, 2061 m), leżącego na północno-wschodnim krańcu grani głównej Tatr[2]. Kolejno na wschód znajdują się wzniesienia, poprzedzielane płytkimi przełęczami:
- Zadnie Jatki (Zadné Jatky) – dwa wierzchołki: 2020 m i 1984 m
- Przełączka nad Wielkim Koszarem – 1950 m
- Pośrednie Jatki – 1980 m
- Przełączka nad Małym Koszarem – 1964 m
- Skrajne Jatki (Przednie Jatki, Predné Jatky) – dwa wierzchołki o wysokości ok. 2012 m
- Golica Bielska – 1981 m[3].
Golica Bielska jest ostatnim wzniesieniem w grani Bielskich Jatek i razem z dwuwierzchołkowymi Skrajnymi Jatkami tworzy charakterystyczny kształt korony, widocznej z Doliny Przednich Koperszadów. Na wschód od Golicy Bielskiej znajduje się rozłożysty masyw Bujaczego Wierchu (Bujačí vrch, 1960 m), oddzielony od grzbietu Jatek szeroką Bujaczą Przełęczą[2].
Zadnie i Skrajne Jatki są odpowiednio czwartym i piątym co do wysokości szczytem w całych Tatrach Bielskich.
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzbiet Bielskich Jatek ma długość ok. 3 km. Jego południowe zbocza opadają dość stromo do Doliny Przednich Koperszadów, górnego piętra Doliny Kieżmarskiej. U stóp Jatek znajdują się Bielska Rówień i polana Jeruzalem[2]. Do dolin Przednich Koperszadów i Kieżmarskiej opadają Szalony Żleb oraz Żleb spod Jatek[3].
Północne stoki Jatek Bielskich na niektórych fragmentach są nieco mniej strome. Ku północy od grani Jatek odchodzą też odnogi: długie Kozi Klin z Szaloną Turnią, Łasztowicą i Opaloną Turnią oraz grań rozwidlająca się w Turni nad Jaworzynką, a także krótsze Ciaskowy Klin i Pośredni Diabli Grzbiet. Grzbiety te rozdzielają kilka dolin: Szeroką, Kępy, Jaworzynkę Bielską oraz Wielki i Mały Koszar, górne piętra Doliny pod Koszary[3][2].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Granią Jatek Bielskich do 1978 r. prowadził najbardziej wysunięty na wschód fragment Magistrali Tatrzańskiej, wybudowany już w latach 1893–94 i 1907–08. Został on jednak zamknięty, a na terenie grzbietu utworzono rezerwat ścisły. Obecnie wstęp na teren Jatek jest wzbroniony[3]. Najlepsze widoki na grań rozciągają się z okolic Przełęczy pod Kopą (rozwidlenie szlaków zielonego i niebieskiego) oraz z zielonego szlaku, wiodącego Doliną Kieżmarską[2].
Wschodnia część grani Jatek na niektórych mapach widnieje pod nazwą Koszary (Košiare). Nazwa samego grzbietu prawdopodobnie wiąże się z częstymi przypadkami spadania z jej południowych zboczy wypasanych w przeszłości bydła i koni[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c d e Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
- ↑ a b c d e Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jatki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 509.