Bitwa pod Chan Szajchun (2014)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Chan Szajchun (2014)
Wojna domowa w Syrii
Ilustracja

     Siły Zbrojne Syrii

     Front Islamski, Wolna Armia Syrii

Czas

1 lutego – 13 sierpnia 2014

Miejsce

Chan Szajchun

Terytorium

Syria

Wynik

zwycięstwo islamistów

  • zablokowanie autostrady M5 na linii Murak – Chan Szajchun – Ma’arrat an-Numan
Strony konfliktu
 Syria Dżabhat an-Nusra
Front Islamski

Wolna Armia Syrii

Położenie na mapie Syrii
Mapa konturowa Syrii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
35°26′30,9840″N 36°39′02,9880″E/35,441940 36,650830

Bitwa pod Chan Szajchun – walki na froncie centralnym wojny w Syrii wokół miasta Chan Szajchun, toczone między syryjską armią a oddziałami rebeliantów od lutego do sierpnia 2014 roku.

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Chan Szajchun leży na kluczowej autostradzie M5, która łączy dwa największe miasta Syrii – Aleppo i Damaszek. W obu tych miastach trwały intensywne walki, a autostrada pełniła szlak transportowy dla Sił Zbrojnych Syrii. Tak więc strategicznym celem rebeliantów było odcięcie, bądź utrudnienie transportu wojsk i dostaw broni tą szosą. Utrudniłoby to armii prowadzenie bitwy o Aleppo, gdzie zmagała się z ofensywą bojowników[1].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Ma’arrat an-Numan.

W związku z tym rebelianci podejmowali próby jej odcięcia. W październiku 2012 podjęli udany szturm na Ma’arrat an-Numan[1]. Mimo przejęcia kontroli nad miastem i długotrwałego oblężenia, nie udało im się zdobyć kluczowych baz wojskowych Wadi ad-Dajf i Hamadija. Chan Szajchun było kontrolowane przez Wolną Armię Syrii (FSA) od grudnia 2011 do 6 lipca 2012.

 Osobny artykuł: Bitwa pod Hamą (2012-2013).

Na przełomie lat 2012/2013 front pod Hamą był teatrem intensywnych walk między siłami opozycyjnymi a armią rządową. W grudniu 2012 siły skupione wokół Wolnej Armii Syrii przystąpiły do ofensywy, zajmując szereg miast pod Hamą. Pod koniec stycznia 2013 armia podjęła kontrofensywę, która zakończyła się odbiciem kilku miast. Drugie natarcie na miasta będące w rękach rebeliantów z maja i czerwca 2013 pozwoliło syryjskim siłom zbrojnym powrócić na pozycje utracone pół roku wcześniej.

Przebieg walk[edytuj | edytuj kod]

Szturm islamistów na Ma’an i Murak[edytuj | edytuj kod]

Od lutego 2014 ponownie niespokojnie było na froncie centralnym, gdzie swoje wpływy chcieli rozszerzyć islamiści. 1 lutego 2014 ugrupowania Dżund al-Aksa i Ahrar asz-Szam, wchodzący w skład Frontu Islamskiego zaatakowały alawicką wioskę Ma’an, leżącą na południowy wschód od Chan Szajchun, przejmując nad nią kontrolę. W wyniku ataku zginęło co najmniej 21 cywilów (podawano też liczby 25 lub 42 zabitych[2]) oraz 20 prorządowych milicjantów z Sił Obrony Narodowej, broniących wioskę[3][4]. Armia rządowa odbiła miejscowość po ośmiu dniach okupacji przez islamistów[2]. Walki równolegle trwały również w miejscowości Murak, na zachód od Ma’an. Murak jest miejscowością leżącą przy autostradzie M5 pomiędzy Hamą i Chan Szajchun. Miejscowość zajęli dżihadyści Dżabhat an-Nusra, po nocnym szturmie z 1 lutego 2014[5].

Szturm na Chan Szajchun[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2014 wybuchła bitwa w samym Chan Szajchun, leżącego 5 km na północ od Muraku. Wraz z początkiem miesiąca rebelianci zdobyli 10 z 21 wojskowych punktów kontrolnych w mieście. Siły antyrządowe zajęły również autostradę M5 pod miastem, odcinając szlak do miejscowości Murak i dalej do Hamy[6]. Do 23 marca 2014, bojownicy zajęli 15 punktów kontrolnych w Chan Szajchun jednak w związku z wybuchem bitwy pod Kasabem, część rebeliantów podlegających pod Najwyższa Radę Wojskową Wolnej Armii Syrii, zostało przerzuconych na front latakijski. W Chan Szajchun pozostawiono garnizon zdolny do zabezpieczenia arterii M5 oraz oblężenia miasta[7][8]. 4 kwietnia 2014 rebelianci zajęli miejscowość Babulin, blokując autostradę M5 na północ od Chan Szajchun. Oznaczało to odcięcie dostępu do baz wojskowych Wadi ad-Dajf oraz Hamadija[9].

Kontratak armii w Muraku[edytuj | edytuj kod]

W międzyczasie na odsiecz miastu Murak ruszyło wojsko narodowe, które odbiło częściowo miejscowość. Ciężkie walki trwały, dopóki siły rebelianckie nie ogłosiły zwycięstwa 8 marca 2014, wypierając z wioski lojalistów Asada[10]. W drugiej połowie marca 2014, siły rządowe wielokrotnie próbowały złamać linie obrony islamistów w Muraku. Walki toczyły się ze zmiennym szczęściem, jednak wioskę nadal kontrolowali rebelianci, odcinając wojsku szlak pomiędzy Hamą i Chan Szajchun[11]. Dopiero 14 kwietnia 2014, żołnierze częściowo opanowali Murak[12], jednak rebelianci zaciekle bronili miejscowość[13].

Możliwe użycie broni chemicznej[edytuj | edytuj kod]

W trakcie trwania bitwy o Murak, walki trwały też w sąsiedniej miejscowości Kafr Zajta. 11 kwietnia 2014 siły opozycyjne i rządowe wzajemnie oskarżyły się o przeprowadzenie ataku trującym gazem. Według agencji rządowych za atakiem stali terroryści Dżabhat an-Nusra, którzy użyli chloru, w wyniku czego zginęły trzy osoby, a ponad 200 osób odniosło obrażenia[14]. Z kolei według rebeliantów, zatrucie i uduszenie osób spowodował gęsty dym po nalocie z wykorzystaniem bomb beczkowych zrzucanych przez Syryjskie Arabskie Siły Powietrzne.

Po podobnych doniesieniach z Harasty pod Damaszkiem z tego samego dnia[15] i 16 kwietnia 2014, syryjskie organizacje opozycyjne wezwały ONZ o zbadanie, czy wojsko rządowe wykorzystuje w walce chlor[16]. Do inhalacji ponad stu cywilów po nalocie z wykorzystaniem bomb beczkowych miało dojść również w Talminisie pod Ma'arratem an-Numan w dniu 18 kwietnia 2014[17]. 19 kwietnia 2014 siły rządowe oskarżono o stosowanie chloru w At-Tamaniji, leżącej 10 km na północ od Muraku i na wschód od miejscowości Kafr Zajta i Chan Szajchun[18]. Kolejne ataki z użyciem chloru w Kafr Zajta i At-Tamniji zgłoszono odpowiednio 21[19] i 22 maja 2014[20]. Wersję o użyciu broni chemicznej przez syryjskie siły zbrojne poparł Human Rights Watch[21].

Kontrnatarcie sił rebelianckich i zdobycie Chan Szajchun[edytuj | edytuj kod]

Tymczasem w połowie kwietnia 2014 w sieci pojawiły się nagrania video, na których rebelianci z Syryjskiego Frontu Rewolucyjnego oraz Ruchu Hazzam (obydwa ugrupowania powiązane z Wolną Armią Syrii i podlegające pod Syryjską Radę Dowództwa Rewolucyjnego) używały podczas walk, przeciwpancerne pociski kierowane BGM-71 TOW produkcji amerykańskiej[22]. 5 maja 2014 rebelianci wysadzili w powietrze tunel wypełniony ładunkami wybuchowymi pod wojskowym punktem kontrolnym As-Sahabh nieopodal Chan Szajchun. W wyniku bezprecedensowego ataku zginęło 30 milicjantów prorządowych[23]. Podobna sytuacja miała miejsce 14 maja 2014, kiedy to nieopodal bazy Wadi ad-Dajf w 850 metrowym tunelu odpalono ładunki masie 60 ton[24]. W międzyczasie 6 maja 2014, armia przełamała linię obrony bojowników, zajmując zachodnią część Muraku[25]. 22 maja 2014 w ciężkich walkach, rebelianci zdziesiątkowali syryjski batalion w Muraku. Zginęło 36 żołnierzy, zniszczono również cztery czołgi[20]. 28 maja 2014 rebelianci w Muraku zabili irańskiego dowódcę Abd Allaha al-Kandariego. Jednocześnie rebelianci zmusili do ewakuacji ostatnie jednostki z Chan Szajchun. Do końca maja 2014 miasto było pod pełną kontrolą rebeliantów[26].

Natarcie na Hisz i wyparcie armii z Muraku[edytuj | edytuj kod]

Po koniec maja 2014, bojownicy kontrolowali autostradę M5 od Muraku przez Chan Szajchun po wioskę Hisz, leżącej na linii frontu pomiędzy Ma’arrat an-Numan a Chan Szajchun. W związku z tym, aby przedostać się pod kontrolowany Ma’arrat an-Numan i zdobyć strategiczne bazy wojskowe Wadi ad-Dajf oraz Hamadijję, 24 maja 2014 islamiści dokonali ataku na wojskowe punkty kontrolne we wsi Hisz. Rebelianci zajęli wówczas wioskę Kafr Bassin, leżącą po drugiej stronie autostrady M5 oraz bazę Chazanat[27]. Po tych sukcesach, 26 maja 2014 rebelianci uderzając od północy zajęli wojskowe punkty kontrolne w obrębie Chan Szajchun, zapobiegając oblężeniu miasta[28].

Szturm na Murak został wznowiony przez armię syryjską 16 lipca 2014. Szturm lądowy wojska i wspierających jego bojówek Hezbollah był koordynowany przez lotnictwo, które dokonało 25 uderzeń na pozycje rebeliantów, w tym zrzucało bomby beczkowe. W dniach 16–20 lipca 2014 zginęło 25 rebeliantów, trzech bojowników Hezbollahu, jeden żołnierz syryjski i 15 cywilów[29]. Armia nie osiągnęła zamierzanego celu, a sytuacja w Muraku stała się patowa i walki ograniczyły się do miejscowych potyczek. Do 29 lipca 2014 rebelianci zdołali zająć pozycje w południowym sektorze miasta, a w nocy z 12 na 13 sierpnia 2014 zajęli południowo-zachodnią część miasta. Armia wycofała się na obrzeże Muraku[30].

Tym samym oddziały rebeliantów zablokowały autostradę M5 na linii Murak – Chan Szajchun – Ma’arrat an-Numan i dalej do Aleppo.

Następstwa[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Bitwa pod Hamą (2014).

Po sukcesach w trakcie walk na froncie centralnym i zdobyciu Muraku, sunniccy rebelianci skierowali swoje uderzenie na południe w kierunku miasta Hama. Celem natarcia było lotnisko Hama, na którym znajdowała się manufaktura, w której produkowano bomby używane przez Syryjskie Arabskie Siły Powietrzne w całym kraju[31].

Syria odzyskała kontrolę nad Chan Szajchun dopiero w sierpniu 2019 roku[32].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Syria pounds rebels trying to seize strategic city. mar15.info, 2012-10-10. [dostęp 2012-10-10]. (ang.).
  2. ↑ a b Syria Army Seizes Alawite 'Massacre' Village. naharnet.com, 2014-02-09. [dostęp 2014-03-04].
  3. ↑ Rebels kill 21 civilians in Syria Alawite village – NGO. voiceofrussia.com, 2014-02-09. [dostęp 2014-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)].
  4. ↑ Wahhabi Militants Invade Alawite Town of Maan in Rural Hama. YouTube, 2014-02-09. [dostęp 2014-03-04].
  5. ↑ Heavy Clashes Continue For The Strategic Town Of Mork In Hama. YouTube, 2014-03-03. [dostęp 2014-03-09].
  6. ↑ Syria: The Battle Around Khan Shaykhoun. eaworldview.com. [dostęp 2104-04-22]. (ang.).
  7. ↑ Syria Daily, Mar 23: Insurgents Advance In Latakia and Aleppo Provinces. eaworldview.com. [dostęp 2104-04-22]. (ang.).
  8. ↑ Syria rebels launch northern offensive after heavy losses. dailystar.com.lb. [dostęp 2104-04-22]. (ang.).
  9. ↑ مقتل 18 عنصراً من القوات النظامية وإعطاب دبابتين لها بريف ادلب. SOHR. [dostęp 2104-04-22]. (arab.).
  10. ↑ Rebels say they control strategic town of Morek. Al Dżazira, 2014-03-09. [dostęp 2014-03-09].
  11. ↑ Syria rebels on northern offensive after losses. ahram.org.eg, 2014-03-24. [dostęp 2014-04-20].
  12. ↑ Assad says war has reached turning point in favor of regime. dailystar.com.lb, 2014-04-14. [dostęp 2014-04-20].
  13. ↑ Insurgents Fighting in Morek in Hama Province. eaworldview.com, 2014-03-24. [dostęp 2014-04-20].
  14. ↑ Syria. Atak chemiczny w środkowej części kraju. Dziesiątki poszkodowanych, możliwe kolejne ataki [online], gazeta.pl [dostęp 2014-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-17].
  15. ↑ Official: U.S. looking into reports of poison gas use. dailystar.com.lb, 2014-03-24. [dostęp 2014-04-20].
  16. ↑ In footage, rebels claim new Assad chemical attack. timesofisrael.com, 2014-04-16. [dostęp 2014-04-20].
  17. ↑ Syria: Regime Chemical Attack in Idlib Province with 100+ Casualties?. timesofisrael.com, 2014-04-21. [dostęp 2014-04-22].
  18. ↑ Claim: New Chlorine Attack on al-Tamaneh in Hama Province. eaworldview.com, 2014-04-30. [dostęp 2014-05-16].
  19. ↑ Syria Videos: New Regime Chemical Weapons Attack on Kafrzita in Hama Province?. eaworldview.com, 2014-05-21. [dostęp 2014-06-03].
  20. ↑ a b Report: Insurgents Kill Scores of Assad Troops Near Morek in Hama Province. eaworldview.com, 2014-05-22. [dostęp 2014-06-03]. (ang.).
  21. ↑ Human Rights Watch: Syria nadal używa broni chemicznej przeciw cywilom. TVN24, 2014-05-13. [dostęp 2014-09-11]. (pol.).
  22. ↑ Rebel videos show first U.S.-made rockets in Syria. Reuters, 2014-04-15. [dostęp 2014-04-29].
  23. ↑ نحو 30 قتيلا من قوات النظام في ادلب. SOHR, 2014-05-05. [dostęp 2014-05-16]. (ang.).
  24. ↑ Massive tunnel bomb hits Syrian army base. dailystar.com.lb, 2014-05-15. [dostęp 2014-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-19)]. (ang.).
  25. ↑ 8 شهداء في حماة. SOHR, 2014-05-06. [dostęp 2014-05-16]. (arab.).
  26. ↑ Video: Insurgents Display Head of Iranian Commander Killed in Hama Province. eaworldview.com, 2014-05-28. [dostęp 2014-06-03]. (ang.).
  27. ↑ لكتائب الإسلامية والكتائب المقاتلة تسيطر على حاجزين في إدلب. SOHR, 2014-05-24. [dostęp 2014-06-03]. (arab.).
  28. ↑ خسائر فادحة للنظام في ريف ادلب الجنوبي. SOHR, 2014-05-26. [dostęp 2014-08-29]. (arab.).
  29. ↑ اشتباكات عنيفة وغارات جوية بريف دمشق وحماة. SOHR, 2014-0717. [dostęp 2014-08-29]. (arab.).
  30. ↑ Hama Province. SOHR. [dostęp 2014-08-29]. (arab.).
  31. ↑ Syria Rebels Advance on Key Airport in Hama Province. ND TV, 2014-07-30. [dostęp 2014-09-02].
  32. ↑ The Syrian Army liberated the “Triangle of Death” north of Hama and besieged the Turkish post in Mork. [online], Syria Documentation Center, 23 sierpnia 2019 (ang.).
Wojna domowa w Syrii
Działania wojenne
Zbrodnie wojenne
Strony walczące
Siły rządowe
Siły opozycji
ISIS
Rożawa
Polityka
Osoby
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Chan_Szajchun_(2014)&oldid=71970430”