Bitwa pod Vellinghausen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Vellinghausen
wojna siedmioletnia
ilustracja
Czas

15 lipca16 lipca 1761

Miejsce

Vellinghausen Biskupstwo Paderborn(inne języki)

Terytorium

północno-zachodnie Niemcy

Wynik

zwycięstwo brytyjsko-hanowersko-brunszwicko-pruskie

Strony konfliktu
Wielka Brytania
Elektorat Hanoweru
Królestwo Prus
Hesja
Królestwo Francji
Dowódcy
Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel Victor-François, książę de Broglie, Charles, książę de Soubise(inne języki)
Siły
65 tys. 90 tys.[potrzebny przypis]
Straty
1,4 tys. 4,7 tys.[potrzebny przypis] de Broglie
300[potrzebny przypis] de Soubise
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
51°39′44″N 7°59′43″E/51,662222 7,995278
Pomnik upamiętniający bitwę pod Vellinghausen. Welver, Niemcy.

Bitwa pod Vellinghausen – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 15-16 lipca 1761 roku, jedna z bitew wojny siedmioletniej[1].

Wstęp[edytuj | edytuj kod]

Na początku lipca siły księcia de Broglie i księcia de Soubise połączyły się w celu zmuszenia sojuszniczej armii księcia Fryderyka do wycofania się za rzekę Lippe i opuszczenia ważnego miasta Lippstadt. Ferdynand zajął pozycję na południe od rzeki Lippe w momencie, gdy obie francuskie armie zbliżyły się do niego i zaczęły przygotowywać atak. Sojusznicza armia rozłożyła się na łańcuchu wzgórz, rozciągających się od Vellinghausen do Hulbeck, rozdzielonych pośrodku przez rzekę Ahse. Podmokły strumyk Salzbach znajdował się przed frontem sojuszniczego prawego skrzydła[potrzebny przypis].

Wśród Francuzów zamęt wprowadzała obecność dwóch równorzędnych dowódców: de Soubise i de Broglie. Żaden nie miał zamiaru podporządkowywać się rozkazom drugiego. Na drodze porozumienia postanowiono, iż de Broglie zaatakuje między rzekami Ahse i Lippe, podczas gdy Soubise miał prowadzić działania przeciwko siłom Ferdynanda na francuskim lewym skrzydle, za Werle, zaś Brogile na prawym. Atak miał się rozpocząć wczesnym rankiem 16 lipca 1761[potrzebny przypis].

Bitwa[edytuj | edytuj kod]

Piechur brytyjski z 50 Pułku, który brał udział w bitwie pod Vellinghausen

Wojska de Broglie ruszyły naprzód wieczorem 15 lipca, kierując się na Vellinghausen. Heski generał Wutginau dowodził sojuszniczym lewym skrzydłem. Atak francuski zaskoczył jego korpus, zanim zajął wyznaczoną pozycję. Dodatkowym problemem okazała się mała ilość amunicji. Francuzi wzmocnili nacisk. Aby wykorzystywać nieoczekiwane powodzenie, jakim okazał się jego wstępny ruch, Broglie rozwinął atak na wzgórze Dünckerburg powyżej Vellinghausen, trzymane przez brytyjską piechotę markiza Granby'ego i kilka regimentów kawalerii hanowerskiej. Pomimo zaskoczenia, Niemcy i Brytyjczycy powstrzymali francuski atak. Walka przeciągnęła się aż do zmierzchu.

Podczas nocnego przegrupowania, obie strony umocniły swe pozycje; de Broglie przygotował rezerwy, aby ponowić atak następnego dnia. Ferdynand przesunął swe siły poprzez Ahse, wzmacniając lewe skrzydło kosztem prawego, dopóki nie osiągnął równowagi z siłami de Broglie. W wyniku tego siły Soubise mocno przewyższały liczbie sojusznicze prawe skrzydło.

O świcie Broglie wznowił ataki wokół Vellinghausen, spodziewając się, iż Soubise zaatakuje na francuskim lewym skrzydle. Przy obecnej dysproporcji sił, osłabione prawe skrzydło Ferdynanda było zbyt wątłe, by wytrzymać natarcie i Francuzi mogli słusznie oczekiwać w tym miejscu zwycięstwa. Jednakże Soubise zadowolił się wysłaniem niewielkich sił na lewe skrzydło i atakiem na wieś Scheidingen, podczas gdy większa część jego armii stała bezczynna. Na skrzydle Broglie po ciężkich walkach świeże sojusznicze siły generała Wolffa, dopiero co przybyłe z drugiej strony rzeki Lippe, zaatakowały wzdłuż jej lewego brzegu, zaskakując Francuzów w trakcie przegrupowania i zmuszając do niezorganizowanego odwrotu. W tym momencie całe lewe skrzydło Ferdynanda ruszyło do ataku. Żołnierze Broglie rzucili się do ucieczki. Jeden z jego regimentów poddał się. Bitwa skończyła się około południa, gdy sprzymierzeni zajęli pole, a cała armia francuska rozpoczęła generalny odwrót.

Bilans[edytuj | edytuj kod]

Alianci ponieśli stratę 1400 ludzi (zabitych, rannych i jeńców), a Francuzi 3112[wymaga weryfikacji?]. Wieczorem 15 marca Francuzi zajęli 3 działa pułku pod Vellinghausen, natomiast rankiem 16 przegrali[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Battle of Vellinghausen - Seven Years War, www.britishbattles.com [dostęp 2023-10-13].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]