Biurokratyzacja

Biurokratyzacja – proces rozpowszechniania się organizacji opartych o model biurokracji, będący następstwem demokratyzacji; poszerzenie władzy urzędników poprzez podporządkowanie coraz większej sfery życia społecznego przepisom i procedurom prawnym.

Niektórzy autorzy postulują możliwość debiurokratyzacji:

• Henry Mintzberg zakłada, że biurokracja może zostać zastąpiona adhokracją tam, gdzie nie ma konieczności systematycznego realizowania zadań.
• Stuard Clegg zauważa, że wraz z nadejściem społeczeństwa ponowoczesnego, biurokracje ustępują organizacjom ponowoczesnym, na co ma wpływ kulturowe uwarunkowanie, a dotyczy to takich zjawisk, jak niepodatność na standaryzację pewnych procesów produkcyjnych bądź większa atrakcyjność pracowników posiadających „szeroki zakres umiejętności” od pracowników z wąskimi specjalizacjami.

Inni zakładają, że przypadki przytaczane w diagnozach debiurokratyzacji są specyficzne i nie można ich generalizować. George Ritzer zakłada, że zasady makdonaldyzacji: „wydajność, niezawodność, uniformizacja i automatyzacja kontroli” stają się coraz powszechniejsze w różnych sferach życia i ograniczają zarówno kreatywność, jak i indywidualizm.

Bibliografia

• Anthony Giddens: Socjologia. Alina Szulżycka (tłum.). Warszawa: PWN, 2004. ISBN 83-01-14225-1.
• Max Weber: Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Dorota Lachowska (tłum.). Warszawa: PWN, 2002, seria: Biblioteka Socjologiczna. ISBN 83-01-13216-7.