Bogumił Szumski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bogumił Szumski
Ilustracja
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

9 listopada 1896
Russów

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1957
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

3 pułk ułanów

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
powstanie wielkopolskie
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Pożegnanie oficerów 24 Pułku Ułanów udających się na kurs cichociemnych w maju 1943. Ppłk Szumski trzeci od prawej.
Grób Bogumiła Szumskiego na cmentarzu Powązkowskim

Bogumił Szumski[a] (ur. 9 listopada 1896 w Russowie, zm. 15 sierpnia 1957 w Warszawie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 listopada 1896 w Russowie, pow. kaliskim, w rodzinie Józefa Konstantego (1844–1912), rolnika, i Ludomiry Maryny z Gałczyńskich h. Sokola (1856–1927)[1][2]. Był młodszym bratem pisarki Marii Dąbrowskiej, Jadwigi Szumskiej (1894–1944), polonistki, żołnierza Armii Krajowej[3], i Stanisława (1895–1943), rotmistrza Wojska Polskiego, nauczyciel[b], odznaczonego Krzyżem Walecznych[9] i Medalem Niepodległości[10][11][12].

W młodości uczył się w Kaliszu, a później uczęszczał do gimnazjum Edwarda Rontalera w Warszawie.

W czasie I wojny światowej (1914–1918) walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich w randze starszego ułana[13]. Latem 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w obozie internowania w Szczypiornie pod Kaliszem.

Od 18 listopada 1919 do 1 marca 1920 był uczniem klasy 23 Szkoły Podchorążych[14]. W 1920, w czasie wojny polsko-bolszewickiej (1919–1921), dowodził plutonem, a później 1. szwadronem 108 pułku ułanów. 25 listopada 1920 Naczelny Wódz mianował go podporucznikiem w kawalerii z dniem 1 września 1920[15].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 58. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii)[16]. 12 lutego 1923 roku został mianowany z dniem 1 stycznia 1923 roku na porucznika ze starszeństwem z 1 września 1920 roku i 19. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[17]. Do 1930 roku pełnił służbę w 20 pułku ułanów w Rzeszowie[18][19][20][21]. 2 kwietnia 1929 roku został mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[22]. Z dniem 14 czerwca 1930 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu[23][24] i wyznaczony na stanowisko dowódcy II plutonu w 1. szwadronie szkolnym Dywizjonu Szkolnego Podchorążych Rezerwy Kawalerii[25]. Wiosną 1934 był dowódcą szwadronu szkolnego Szkoły Podchorążych Kawalerii[1]. Na majora został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 32. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[26]. W marcu 1939 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie na stanowisku wykładowcy przedmiotu taktyki kawalerii[27].

W kampanii wrześniowej był zastępcą dowódcy Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Białystok”[28] i zastępcą dowódcy Rezerwowej Brygada Kawalerii „Wołkowysk”.

W kampanii francuskiej 1940 dowodził batalionem imienia 24 pułku ułanów. W czerwcu tego roku został dowódcą batalionu zapasowego kontyngensu przechodniego i pułku rozpoznawczego, który wchodził w skład Ośrodka Zapasowego Kawalerii Motorowej[29]. W tym samym miesiącu ewakuował się do Wielkiej Brytanii. W grudniu 1941 roku został skierowany na pierwszy kurs czołgowy Mark III przy 16 Brygadzie Czołgów. Do sierpnia 1942 roku był zastępcą dowódcy 24 pułku ułanów, a następnie objął jego dowództwo. Na tym stanowisku został mianowany podpułkownikiem. Od 9 do 21 listopada 1942 roku odbywał praktykę w brytyjskiej 42 Dywizji Pancernej. W ostatnim kwartale 1943 roku został odkomenderowany do Centrum Wyszkolenia Pancernego i Techniczno-Motorowego na stanowisko komendanta VII Kursu Taktycznego Broni Pancernych dla oficerów starszych. 27 listopada tego roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 16 Brygady Pancernej[30].

Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do kraju i został przyjęty do Wojska Polskiego. 16 lutego 1946 roku objął dowództwo 3 pułku ułanów i sprawował je do 14 września tego roku[31].

Po śmierci został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 238-1-21)[32].

Bogumił Szumski był żonaty z Łucją Sahanek (1903–1986). Miał córkę Gabrielę Marię (ur. 18 marca 1929) i syna Jerzego Stefana (ur. 9 listopada 1932)[33].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Bogumił Szumski”. Tak samo w obu pracach Ryszarda Rybki i Kamila Stepana, wymienionych w bibliografii. 3 kwietnia 1934 ówczesny rotmistrz Szumski wypełnił osobiście kwestionariusz kawalera Orderu Virtuti Militari, w którym wpisał swoje imiona „Bogumił Ludomir”[1]. Po powrocie do kraju podpułkownik Szumski wypełnił 10 i 31 stycznia 1946 arkusze ewidencji personalnej, w których wymienił tylko pierwsze imię[2].
  2. Stanisław II Szumski (ur. 22 marca 1895) W 1924 posiadał przydział w rezerwie do 4 pułku ułanów[4]. 23 sierpnia 1924 złożył zażalenie do dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, w którym podniósł, że w czasie wojny z bolszewikami został pięć razy przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari, lecz wspomnianego orderu nie otrzymał[5][6]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 23 pułku ułanów[7]. Na stopień rotmistrza został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 21. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Kolekcja ↓, s. 1.
  2. a b Kolekcja 2 ↓, s. 2, 4.
  3. Jadwiga Szumska. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-07-21].
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 549, 625.
  5. Szumski Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.93-8999 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16].
  6. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  7. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 120, 603.
  8. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 684.
  9. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  10. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  11. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  12. M.P. z 1937 r. nr 178, poz. 294.
  13. Bogumił Szumski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-21].
  14. Kolekcja ↓, s. 4.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 8 grudnia 1920, s. 1325.
  16. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 176.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923 roku, s. 100.
  18. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 639, 687.
  19. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 575, 609.
  20. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 309, 356.
  21. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 33, 86.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 107.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 209.
  24. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 153, 812.
  25. Radomyski 1992 ↓, s. 39.
  26. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 381.
  27. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131, 454.
  28. Kolekcja 2 ↓, s. 3, 5.
  29. Tym 2009 ↓, s. 51.
  30. Tym 2009 ↓, s. 140, 154, 230, 377, 382, 384, 394.
  31. Komornicki 1987 ↓, s. 38.
  32. Cmentarz Stare Powązki: SZUMSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23].
  33. Kolekcja ↓, s. 2.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 8.
  35. a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
  36. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  37. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
  38. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  39. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  40. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  41. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-16]..
  42. Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2022-11-16].
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 419.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]