Bohdan Szyszkowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bohdan Szyszkowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1873
Trybuchy

Data i miejsce śmierci

13 sierpnia 1931
Myślenice

profesor nauk chemicznych
Alma Mater

Uniwersytet Kijowski

Habilitacja

1907

Profesura

1920

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek korespondent

Uczelnia

Uniwersytet Kijowski
Uniwersytet Jagielloński
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Okres zatrudn.

1907-1931

Rektor Polskiego Kolegium Uniwersyteckiego w Kijowie

Bohdan Szyszkowski (ur. 20 czerwca 1873 w Trybuchach na Podolu, zm. 13 sierpnia 1931 w Myślenicach)[1] – polski chemik.

Uczęszczał do Gimnazjum w Żytomierzu w 1891 zdając maturę i podejmując studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie, a później przeniósł się na Uniwersytet Kijowski. Studia ukończył w 1896 ze złotym medalem. Stopnie naukowe magistra i doktora w Uniwersytecie Kijowskim, jako stypendysta tego Uniwersytetu studiował w latach 1896–1898 w Lipsku u prof. Wilhelma Ostwalda, w latach 1898–1900 w Londynie u prof. Williama Ramsaya. W 1907 uzyskał habilitację z chemii fizycznej w Uniwersytecie Kijowskim. W latach 1907–1919 wykładał na Uniwersytecie i Politechnice w Kijowie, pełniąc obowiązki asystenta chemii i elektrochemii tych dwóch uczelni. W latach 1916–1919 był rektorem Polskiego Kolegium Uniwersyteckiego w Kijowie. Od 1920 roku profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1920–1931 kierował Katedrą Chemii Fizycznej i Elektrochemii UJ. Fizykochemik, twórca równania opisującego zależność między napięciem powierzchniowym a stężeniem roztworu, które zostało nazwane jego imieniem. W 1922 został profesorem kontraktowym Akademii Górniczej.

Jego działalność naukowa dotyczyła głównie chemii fizycznej. Zajmował się m.in. dysocjacją elektrolityczną i asocjacją w roztworach niewodnych.

Członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w latach 19211922 przewodniczący krakowskiego oddziału PTChem., następnie wiceprezes (1927–1929) i prezes (1929–1930) Towarzystwa. 7 czerwca 1929 został wybrany na członka korespondenta PAU.

Prowadził badania wspólnie z Ernestem Rutherfordem, Svante Arrheniusem. Temu ostatniemu poświęcił książkę Svante Arrhenius. Uczony i człowiek (1928).

Zmarł w wyniku wieloletniej gruźlicy płuc. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze XXVIIIb[2].

Równanie Szyszkowskiego[edytuj | edytuj kod]

Bohdan Szyszkowski opublikował w 1908 r. równanie, które zostało potem nazwane od jego imienia. Jest to równanie empiryczne, opisujące zmianę napięcia powierzchniowego roztworu pod wpływem zmiany stężenia roztworu:

gdzie to napięcie powierzchniowe roztworu, to napięcie powierzchniowe czystego rozpuszczalnika, c oznacza stężenie roztworu, B to stała charakterystyczna dla danego szeregu homologicznego, A – stała charakterystyczna dla danego związku.

Szyszkowski otrzymał tę zależność, badając napięcia powierzchniowe wodnych roztworów kwasów tłuszczowych (C3 do C6).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Szyszkowski Bohdan, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-02-17].
  2. Karolina Grodziska-Ożóg Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939) wyd. II Wydawnictwo Literackie Kraków 1987, s. 143.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wielka encyklopedia powszechna, PWN, Warszawa 1968.
  • Stanisław Tadeusz Sroka, „Bohdan Szyszkowski” [w:] Polski Słownik Biograficzny tom L wyd. 2014–2015 s. 391-392
  • Biogramy uczonych polskich, część III: Nauki ścisłe (opracowali Andrzej Śródka, Paweł Szczawiński), Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 396–399.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]