Brajłów
49°06′19″N 28°09′13″E/49,105278 28,153611
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
5,57 km² | ||||
| Populacja (2016) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 4332 | ||||
| Kod pocztowy |
23130 | ||||
Położenie na mapie obwodu winnickiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 49°06′19″N 28°09′13″E/49,105278 28,153611
| |||||
Brajłów (ukr. Браїлів, Brajiliw) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie winnickim. Położone przy ujściu rzeki Rów do rzeki Boh.
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1440 r. W I Rzeczypospolitej administracyjnie przynależała do województwa bracławskiego prowincji małopolskiej Korony i wchodziła w skład dóbr Potockich.
Dębowy kościół wybudowano w 1604. W 1666 na polach nieopodal wsi rozegrała się bitwa pod Ścianą.
W 1740 z fundacji Franciszka Salezego Potockiego rozpoczęto budowę kościoła trynitarzy[2], a w późniejszych latach za sprawą komisarza dóbr brahiłowskich Stanisława Kostki Ortyńskiego miejscowość została połączona traktem z położonym we wschodniej części województwa bracławskiego Humaniem.
Po II rozbiorze Polski w 1793 znalazła się w zaborze rosyjskim. Pod zaborami siedziba [[{{{1}}}|gminy Brahiłów]] w powiecie winnickim guberni podolskiej. Po Potockich dobra brahiłowskie przeszły w posiadanie Jukowskich, a następnie Mecka, który wzniósł tu pałac. W ramach represji po powstaniu listopadowym władze rosyjskie odebrały kościół trynitarzom, a następnie przekazały cerkwi prawosławnej[2]. W 1852 z inicjatywy Felicjana Jukowskiego rozpoczęto budowę nowego kościoła katolickiego[2].
Na początku XX wieku polską drukarnię prowadził tu Feliks Sznarbachowski. Ukazywał się wówczas Kalendarz Brahiłowski.
W Brajłowie urodził się ostatni szef sztabu Hagany Jisra’el Galili.
Zabytki
- kościół i klasztor - w 1740 Franciszek Salezy Potocki, odziedziczywszy Brajłów, przekazał kościół zakonowi trynitarzy, ufundował budowę murowanego oraz utrzymanie dla 13 zakonników. Budowę dokończył jego syn Stanisław Szczęsny Potocki. W 1744 trynitarze przywieźli z Madrytu do Brajłowa drewnianą figurę Jezusa Frasobliwego, która stała się przedmiotem kultu ludności Podola[3]. W 1832 klasztor trynitarzy został skasowany. Trzynaście lat później do jego porzuconych budynków przeniesiona została siedziba żeńskiego prawosławnego monasteru w Winnicy. Działał on nieprzerwanie do zamknięcia w 1932, na polecenie władz radzieckich. Po upadku ZSRR ponownie przejął go Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego, reaktywując wspólnotę[4].
- kościół - w 1852 rzymskokatoliccy parafianie rozpoczęli budowę nowego kościoła, który konsekrowano w 1879. W 1961 władze sowieckie zarekwirowały kościół i urządziły w nim gorzelnię. Parafia odzyskała budynek w 1990.
- pałac wybudowany w 1868 r. przez von Mecka z rozległym parkiem, w pałacu bywał Piotr Czajkowski. Obecnie muzeum artysty i szkoła techniczna[3]
- Synagoga Starsza w Brahiłowie
- Synagoga Młodsza w Brahiłowie
-
Dawny kościół trynitarzy (obecnie sobór św. Trójcy) -
Kościół katolicki -
Pałac
.jpg)
,_%D0%B2%D1%83%D0%BB.%D0%A7%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_10.JPG)
,_%D0%B2%D1%83%D0%BB.%D0%A7%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_13.JPG)
Urodzeni w Brajłowie
- Zygmunt Netzer – major artylerii Wojska Polskiego
- Kazimierz Stołyhwo – polski antropolog, profesor
Przypisy
- ↑ http://ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2016/zb/06/zb_chnnu2016pdf.zip
- ↑ a b c Sanktuaria na Winnicczyźnie | [online], kresy24.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
- ↑ a b Zbigniew Hauser: Dawne zapomniane polskie rezydencje na Ukrainie (II). nimoz.pl. [dostęp 11.08.2016].
- ↑ Свято-Троицкий Браиловский женский монастырь
Linki zewnętrzne
- Brahiłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 348.
- Chrystus brahiłowski
