Bronisław Bouffałł

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronisław Bouffałł
Data i miejsce urodzenia

30 października 1867
Jurewicze

Data i miejsce śmierci

8 lutego 1949
Gdańsk

profesor nauk prawnych
Alma Mater

Uniwersytet w Petersburgu

Habilitacja

1898
Uniwersytet w Petersburgu

Profesura

1924

Uczelnia

Uniwersytet w Petersburgu
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Wolna Wszechnica Polska

dziekan Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)

Bronisław Bouffałł (ur. 18 października?/30 października 1867 w Jurewiczach, gubernia grodzieńska[1] zm. 8 lutego 1949 w Gdańsku) – major kawalerii Wojska Polskiego, prawnik, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, instruktor harcerski, w latach 1920–1924 Chargé d’affaires RP w Rydze.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny ziemiańskiej; był synem Juliana i Pauliny z Wińskich. W 1886 ukończył IV gimnazjum w Warszawie. Studia prawnicze odbył na uniwersytetach w Petersburgu (1887–1892), Heidelbergu i Paryżu (1894–1895) oraz na Oxfordzie (1896). Na podstawie ogłoszonej drukiem pracy Opyt juridiczeskoj konstrukcji prosroczki wieritielija (mora accipiendi) w rimskom prawie (1895) został w 1898 docentem prawa rzymskiego na uniwersytecie petersburskim. W 1910 został powołany na członka rzeczywistego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wykładał ekonomię polityczną na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie (1906-1907, 1910-1911)[2].

W Petersburgu pracował do wybuchu I wojny światowej. W latach 1914–1915 walczył w szeregach rosyjskiego 13 Narewskiego Pułku Huzarów. W latach 1915–1917 prowadził wykłady z prawa rolnego i ekonomii politycznej w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W 1917 służył w 2 pułku ułanów I Korpusu Polskiego w Rosji. W 1920 był dowódcą dywizjonu 5 armii generała Władysława Sikorskiego. Dosłużył się stopnia majora. W listopadzie 1929 został zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego[3].

W 1918 podjął pracę w Ministerstwie Skarbu, gdzie był naczelnikiem wydziału prawnego sekcji kredytów. W 1920 wyjechał do Rygi, gdzie pełnił funkcję chargé d’affaires przy rządzie łotewskim. Po powrocie do Polski w 1924 został profesorem nadzwyczajnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie prowadził wykłady z prawa międzynarodowego publicznego i filozofii prawa. Kierował Katedrą Prawa Politycznego i Prawa Narodów KUL, a w roku akademickim 1925/1926 był dziekanem Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych. W 1927 odszedł z KUL, skłócony z władzami uczelni. W latach 1924–1927 wykładał również teorię prawa i politykę Ligi Narodów w warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej[4]. Od 1931 do 1939 uczył języka angielskiego w prywatnej szkole handlowej w Mińsku Mazowieckim. W ostatnich latach życia ciężko chorował, okres okupacji przeżył pod opieką przyjaciół w Michałowie pod Warszawą. Zmarł w lutym 1949 w Gdańsku w wieku 81 lat. Nie założył rodziny.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Jego zainteresowania naukowe obejmowały prawo międzynarodowe publiczne, prawo administracyjne, prawo finansowe. W pracy Gospodarka finansowa zarządów miejskich w Królestwie Polskim (z wyjątkiem Warszawy)[5] (1905) omówił ogólne założenia skarbowości miejskiej i zasady administracji finansowej miast oraz dokonał porównania teorii z praktyką w miastach Królestwa Polskiego. Zdefiniował państwo praworządne jako „ograniczone i skrępowane przez prawo we wszystkich funkcjach jego władzy”, a ustrój parlamentarny jako „wyciągniętą do ostatniej konsekwencji zasadę odpowiedzialności ministrów” (Teoryja odpowiedzialności organów władzy administracyjnej we współczesnem prawie politycznem[6], 1911). W publikacji Organizacya stronnictw politycznych w Anglji i Stanach Zjednoczonych Ameryki[7] (1926), na tle różnic prawnopolitycznych, przedstawił podstawy tworzenia partii politycznych w tych państwach. Dokonał także analizy ewolucji ochrony praw mniejszości narodowych w prawie międzynarodowym (Ochrona mniejszości w Prawie Narodów[8], 1928). Wydał także m.in. Obligatio naturalis w rimskom prawie (1898), Autonomia kolonij angielskich[9] (1907), Wykład ekonomji politycznej. Podręcznik do użytku szkół średnich[10] (1907), O wzmocnieniu władzy Prezydenta Rzeczypospolitej[11] (1926), Układy w Locarno a bezpieczeństwo Polski[12] (1926).

Bouffałł był również poetą, współautorem parodii liryki modernistycznej Eleonora. Trójhymn duchów smętnych przez Fosforycznego Skalderona (1895) i Jęk ziemi. Pantologia dekadentów polskich zebrana przez dra J. Pogorzelskiego (1895). Należał do loży masońskiej. Pasjonował się podróżami, odwiedził Azję Mniejszą, Afrykę Północną, Amerykę Południową, w 1902 ogłosił Listy z podróży[13]. Opracował poradnik Szkoła jazdy konnej i tresury konia wierzchowego[14] (1912, drugie wydanie 1936). Przed I wojną światową był aresztowany za założenie i prowadzenie konspiracyjnej organizacji harcerskiej; wydał podręcznik Boy Scauts. Indyanizm w wychowaniu[15] (1912), w którym użył jako pierwszy błędnego tłumaczenia nazwy szczepu „Indian Puszczańskich” (Woodcraft Indians) Ernesta Thompsona Setona – Związek Kory Brzozowej.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. [w Jurowcach k. Białegostoku – źródło: A. Dębiński, W. Sz. Staszewski, M. Wójcik, Dziekani Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2008, s. 13]
  2. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 128 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 16 listopada 1929, s. 350.
  4. Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 312.
  5. Bronisław Bouffałł, Gospodarka finansowa zarządów miejskich w Królestwie Polskiem (z wyjątkiem Warszawy) [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  6. Bronisław Bouffałł, Teorya odpowiedzialności organów władzy administracyjnej we współczesnem prawie politycznem = Theory of the responsability of agents of the executive in modern constitutional law [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  7. Bronisław Bouffałł, Organizacja stronnictw politycznych w Anglji i Stanach Zjednoczonych Ameryki [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  8. Bronisław Bouffałł, Ochrona mniejszości w prawie narodów [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  9. Bronisław Bouffałł, Autonomia kolonij angielskich [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  10. Bronisław Bouffałł, Wykład ekonomji politycznej : podręcznik do użytku szkół średnich [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  11. Bronisław Bouffałł, O wzmocnieniu władzy prezydenta Rzeczypospolitej [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  12. Bronisław Bouffałł, Układy w Locarno a bezpieczeństwo Polski [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  13. Bronisław Bouffałł, Listy z podróży [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  14. Bronisław Bouffałł, Szkoła jazdy konnej i tresury konia wierzchowego [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  15. Bronisław Bouffałł, Boy scouts : Indyanizm w wychowaniu [online], polona.pl [dostęp 2019-03-21].
  16. M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341.
  17. a b Памяти героев ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]