Bronisław Grosser
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 grudnia 1912 |
| Zawód, zajęcie |
działacz Bundu, publicysta |
Bronisław Grosser (ur. 1883 w Miechowie, zm. 19 grudnia 1912 w Warszawie) – polski prawnik, adwokat, działacz Bundu, publicysta i uczestnik polskiego ruchu niepodległościowego żydowskiego pochodzenia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, która nie podtrzymywała żadnych związków z kulturą żydowską. W 1888 wraz z rodziną przeprowadził się do Warszawy. W 1896 zainteresował się spuścizną przodków oraz zaczął się uczyć języka hebrajskiego. Podczas nauki w III Gimnazjum w Warszawie związał się z ruchem socjalistycznym. W 1903 wstąpił do Bundu. Wkrótce, zagrożony aresztowaniem wyemigrował do Szwajcarii, gdzie w latach 1904–1905 w Genewie wydawał partyjne pismo w języku polskim „Głos Bundu”. W Zurychu w latach 1904-1908 odbył studia prawnicze. Współpracował z przebywającymi na emigracji działaczami Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Polskiej Partii Socjalistycznej.
Po powrocie do kraju rozpoczął aktywną działalność polityczną. Opowiadał się za istnieniem odrębnego ruchu socjalistycznego wśród Żydów oraz współpracą Polaków i Żydów, ostro potępiał nacjonalizm wśród tych dwóch narodów. Swoje poglądy opublikował m.in. w artykule Pro domo sua w wileńskim piśmie „Wiedza” (1910). W 1912 ukończył studia prawnicze na uniwersytecie w Sankt Petersburgu i został wpisany na listę adwokatów przysięgłych. Na IX konferencji Bundu w Wiedniu wybrany do Komitetu Centralnego Bundu. W tym samym roku zachorował na tyfus i zmarł.
Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 33, uliczka 7)[1][2]. Pogrzeb był wielką demonstracją polityczną żydowskich robotników. W okresie międzywojennym jego imieniem nazywano wiele instytucji kulturalnych tworzonych przez Bund.
Jego żoną była Czesława Grosserowa (1883-1937) - działaczka socjalistyczna i komunistyczna.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grób Bronisława Grossera w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polski Słownik Judaistyczny Grosser Bronisław
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.
- Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 15. ISBN 83-01-04304-0.