Bronisław Praszałowicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronisław Praszałowicz
Ilustracja
inspektor inspektor
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1884
Dolina

Data śmierci

15 maja 1971

Przebieg służby
Formacja

Policja Państwowa

Stanowiska

komendant wojewódzki

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola
Multimedia w Wikimedia Commons

Bronisław Jakub Praszałowicz (ur. 17 lipca 1884 w Dolinie, zm. 15 maja 1971) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, inspektor Policji Państwowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Praszałowicz (pierwszy z prawej) podczas zebrania zarządu wileńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1928)

Bronisław Praszałowicz[a] urodził się 17 lipca 1884 w Dolinie na obszarze Galicji[1][2][3], w rodzinie Franciszka (poborcy podatkowego[b][2]) i Eweliny[2][c].

W 1904 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Zdzisław Adamczyk, Stanisław Charzewski, Witold Fusek, Bolesław Mozołowski, Kazimierz Świtalski, Zygmunt Tomaszewski)[4][5][6][7]. W trakcie nauki w tej szkole pozostawał pod opieką Rudolfa Bielewicza z Dubiecka, a zamieszkiwał w Sanoku u kancelisty sądowego Ferdynanda Bernaczka[1], a potem z matką przy ulicy Rymanowskiej 206[3]. Po maturze podjął studia we Lwowie. Jako student prawa w 1904 był członkiem Komitetu Młodzieży Polskiej w Sanoku[8]. W 1904 został członkiem Czytelni Akademickiej we Lwowie[9]. 19 marca 1905 został wybrany sekretarzem w zarządzie Akademickiego Koła „Eleuteria”[10].

Przed 1914 działał w organizacjach patriotyczno-niepodległościowych w Sanoku. Działał w Towarzystwie Młodzieży Polskiej „Znicz”, w styczniu 1906 został wybrany członkiem wydziału[11]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” od 1912[12]. Przed 1914 w Sanoku działał w organizacjach niepodległościowych: „Armii Polskiej” (jesienią został zaprzysiężony jako jeden z trzech członków Komendy Miejscowej AP w Sanoku; prócz niego Zygmunt Tomaszewski i Władysław Żarski; wszyscy trzej byli pracownikami w sferze prawa - sądownictwa bądź adwokatury[13]; kurs podoficerski w 1912 ukończyli m.in. Jan Sadowski, Bolesław Mozołowski, Józef Smoleń, Edward Zegarski) oraz VII Polskiej Drużynie Strzeleckiej[14], w której był instruktorem terenoznawstwa[15][16]. Po decyzji władz naczelnych Związku Polskich Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” o militaryzacji związku w postaci tworzenia Stałych Drużyn Sokolich (również jako Sokole Drużyny Polowe) także w Sanoku w ramach sanockiego gniazda „Sokoła” powstała Stała Drużyna Sokola 29 czerwca 1913, jej komendantem został kpt. Franciszek Stok, a instruktorami szkolenia m.in. Bronisław Praszałowicz i Bolesław Mozołowski[17][18]. W stopniu porucznika był członkiem i instruktorem Sanockiej Chorągwi Drużyn Bartoszowych, założonej 3 sierpnia 1911[19].

Od około 1913 był auskultantem przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku (analogicznie B. Mozołowski, Z. Tomaszewski, W. Żarski, Michał Drwięga)[20].

Podczas I wojny światowej służył w c. i k. armii. W połowie 1915 jako podoficer 41 pułku piechoty został mianowany na stopień podporucznika[21] rezerwy piechoty z dniem 1 lipca 1915[22]. Był oficerem rezerwowym 41 pułku[23][24]. Jesienią 1916 został awansowany na stopień porucznika rezerwy piechoty z dniem 26 września 1916[25] i był wówczas przydzielony z 41 pp do pułku żandarmerii pospolitego ruszenia[26][27]. Do 1918 pozostawał oficerem rezerwowym 41 pp[28].

Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 29 września 1916[29] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera został przydzielony jako komendant 3 batalionu Strzelców Sanockich od 1 listopada 1918[30]. Później został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[31][32]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym w 82 pułku piechoty w garnizonie Brześć[33][34]. W 1934 był zweryfikowany z lokatą 50 na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty w stopniu kapitana[35]. Był wówczas przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ[36].

Jako aplikant 22 lipca 1919 został mianowany sędzią zapasowym w IX klasie rangi w okręgu Sądu Zapasowego we Lwowie (analogicznie B. Mozołowski i W. Żarski)[37]. Został funkcjonariuszem Policji Państwowej. Został awansowany do stopnia inspektora. Od 1 kwietnia 1922 był p.o. komendanta PP Okręgu IX Tarnopolskiego, po czterech miesiącach, od 1 sierpnia 1922 do 10 kwietnia 1923 był komendantem PP Okręgu IX Tarnopolskiego[38]; później od 10 kwietnia 1923 do 31 maja 1930 pełnił funkcję komendanta PP Okręgu XVI Wileńskiego[39][40][41].

W 1928 zasiadł w zarządzie i został wiceprezesem wileńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[42][43]. W latach 30. zamieszkał z rodziną w Zakopanem, gdzie przeżył wojnę.[potrzebny przypis].

Zmarł 15 maja 1971[44]. Został pochowany na cmentarzu parafialnym przy ulicy Nowotarskiej w Zakopanem (kwatera F2-1-22)[44]. W jego grobowcu rodzinnym spoczęli też Maria Praszałowicz z domu Kloss (1894–1981) i Bronisław M. Praszałowicz (1916–2007)[44]. Symbolicznie upamiętniona została tamże Felicja Praszałowicz[44], (ur. 1879 również w Dolinie k. Stryja), która od 1910 była nauczycielką w Sanoku oraz udzielała się społecznie w tym mieście[45][46][47][48].

Grób Bronisława Praszałowicza na Nowym Cmentarzu w Zakopanem

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W ewidencji wojskowych c. k. armii był określany w języku niemieckim jako „Bronislaus Praszałowicz”.
  2. ↑ W czasie urodzenia Bronisława Praszałowicza w Dolinie Franciszek Praszałowicz pracował na stanowisku kontrolera w urzędzie podatkowym przy starostwie c. k. powiatu dolińskiego. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 17. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 17.. Następnie od około 1885 był poborcą w urzędzie podatkowym przy starostwie c. k. powiatu rawskiego. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 29., od około 1890 był poborcą w urzędzie podatkowym w Leżajsku przy starostwie c. k. powiatu łańcuckiego. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 23. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 23. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 23., od około 1893 do około 1897 był poborcą w urzędzie podatkowym w Dubiecku przy starostwie c. k. powiatu przemyskiego. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 29. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 29. Kalendarz c.k. galicyjskich Urzędników podatkowych na rok 1897 : który jest rokiem zwyczajnym, mającym 365 dni, czyli 52 tygodni. Kraków: 1897, s. 69, 92, 124.
  3. ↑ W źródle z 1900 podano, że Ewelina Praszałowicz jest wdową po c. k. kanceliście sądowym.
  4. ↑ Tym samym medalem została odznaczona wówczas „Maria Praszałowiczowa z Kłosów”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1896/1897 (zespół 7, sygn. 22). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 135.
  2. ↑ a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 446.
  3. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 592.
  4. ↑ 23. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1903/1904. Sanok: 1904, s. 43.
  5. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 27, s. 3, 2 lipca 1904. 
  6. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 166, s. 4, 22 lipca 1904. 
  7. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
  8. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 40, s. 3, 3 października 1904. 
  9. ↑ Sprawozdanie Czytelni Akademickiej we Lwowie za rok administracyjny 1904/5. Lwów. s. 25.
  10. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 81, s. 3, 22 marca 1905. 
  11. ↑ Kronika. Ze „Znicza”. „Gazeta Sanocka”. Nr 108, s. 3, 21 stycznia 1906. 
  12. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 146, 149. ISBN 978-83-939031-1-5.
  13. ↑ Alojzy Zielecki. Polski ruch niepodległościowy w Sanoku i regionie na tle wydarzeń krajowych przełomu XIX i XX wieku. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 198, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  14. ↑ Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 475-476.
  15. ↑ Julian Gorgoń: Wspomnienia ze Związku Strzeleckiego w Sanoku z roku 1912/13. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 12.
  16. ↑ Przedwojenne organizacje wojskowe w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 33.
  17. ↑ Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 480.
  18. ↑ Działalność patriotyczna TG „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl, 7 grudnia 2009. [dostęp 2014-07-02].
  19. ↑ Alojzy Zielecki. Polski ruch niepodległościowy w Sanoku i regionie na tle wydarzeń krajowych przełomu XIX i XX wieku. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 205, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 142.
  21. ↑ Mianowania w armii. „Głos Narodu”. Nr 355, s. 3, 16 lipca 1915. 
  22. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 202.
  23. ↑ a b c d Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 347.
  24. ↑ a b c Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 454.
  25. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 168.
  26. ↑ Kronika. Mianowania w c. i k. armii. „Gazeta Lwowska”. Nr 254, s. 4, 9 listopada 1916. 
  27. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 168.
  28. ↑ a b c d Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 582.
  29. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 26, s. 647, 8 marca 1919. 
  30. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 26, s. 654, 8 marca 1919. 
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 472.
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 413.
  33. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 362.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 315.
  35. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 8.
  36. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 912.
  37. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 7, s. 272, 20 sierpnia 1919. 
  38. ↑ Robert Litwiński. Skutki działań wojennych w 1939 r. dla policji w Małopolsce Wschodniej. „Dzieje Najnowsze”. R. XXXIX, s. 80, 2007. ISSN 0419-8824. 
  39. ↑ Zmiany w policji państwowej. „Kurier Warszawski”. Nr 95, s. 5, 7 kwietnia 1923. 
  40. ↑ Wykaz Komendantów Okręgowych Policji Państwowej w latach 1919 - 1939. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2016-12-26].
  41. ↑ W II Rzeczypospolitej analogicznie oficerami Policji Państwowej zostali także Zygmunt Tomaszewski i Władysław Żarski.
  42. ↑ Sprawy Towarzystwa. Oddział wileński. „Ziemia. Dwutygodnik Krajoznawczy Ilustrowany”. Nr 18, s. 296, 15 września 1928. 
  43. ↑ „Zjazd Wileński” (Orli Lot maj 1928, s. 99)
  44. ↑ a b c d Bronisław Praszałowicz. zakopane-parafia.grobonet.com. [dostęp 2020-05-08].
  45. ↑ Mianowania. „Nowa Reforma”. Nr 540, s. 6, 25 listopada 1910. 
  46. ↑ Seweryn Lehnert: Spis nauczycieli publicznych szkół powszechnych i państwowych seminarjów nauczycielskich oraz spis szkół w okręgu szkolnym lwowskim obejmującym województwa lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. Lwów: Wydawnictwo Książek Szkolnych w Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego, 1924, s. 65.
  47. ↑ Inspektorat szkolny w Sanoku. Tabele kwalifikacyjne nauczycieli 1913-1927. Sanok: 1927, s. 74, 183.
  48. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 570, 598, 599, 608, 609.
  49. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 34.
  50. ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 710 „za zasługi na polu organizacji służby bezpieczeństwa publicznego”.
  51. ↑ M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  52. ↑ Odznaczenia L. O. P. P.. „Wschód”. Nr 26, s. 8, 10 października 1936. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronisław_Praszałowicz&oldid=71889009”