Browar Lubicz
50°03′50″N 19°56′56″E/50,063889 19,948889 nr rej. A-998 z 9 listopada 1995[1]
| |
 Browar Kraków (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Lubicz 13-17 |
| Typ budynku |
budynki przemysłowe |
| Rozpoczęcie budowy |
1840 |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°03′50″N 19°56′56″E/50,063889 19,948889
| |
| Strona internetowa | |
Browar Lubicz (początkowo Browar Johna, później Browar Krakowski i Fabryka Przetworów Słodowych J. Götza i Krakowskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze w Krakowie) – browar funkcjonujący w Krakowie w latach 1840–2001[2] i ponownie od 2015 roku[3]. Znajduje się przy ul. Lubicz 13-17 i otoczony jest ogrodem kościoła jezuitów, linią kolejową 91 i ul. Strzelecką.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek browaru został wzniesiony w 1840 r. w stylu eklektycznym dla Rudolfa Jennego, a po jego śmierci w 1853 r. stał się własnością jego zięcia – Juliusza Augusta Johna, a od 1879 r. jego synów: Alfreda i Hugona. Tzw. Browar Johna był największym browarem w Krakowie, a potem w całej Galicji i słynął z produkcji dobrego piwa nagrodzonego wieloma krajowymi medalami i nagrodami. W tym okresie kompleks browarowy został bogato rozbudowany.
W 1904 r. bracia John sprzedali browar baronowi Janowi Götz-Okocimskiemu i zmienił on nazwę na Browar Krakowski i Fabryka Przetworów Słodowych J. Götza. W tym okresie browar został zmodernizowany, niestety w 1930 r. nastąpił wielki kryzys gospodarczy, który spowodował spadek popytu na piwo. W 1931 r. zmarł Jan Götz, a własność browaru przeszła na jego syna – Antoniego. W 1936 r. w wyniku strajku pracowników i zatrzymania produkcji, browar stracił wielu odbiorców.
Podczas II wojny światowej browar uległ niewielkim zniszczeniom i wznowił produkcję pod koniec 1945 r. Zarządzał nim wówczas Juliusz Komornicki, członek rodziny Götzów.
W 1946 r. nastąpiła nacjonalizacja browaru i zaczął on funkcjonować jako Browar Kraków podporządkowany Centralnemu Zarządowi Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu. W 1951 r. powstały tu Krakowskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze. W latach 1955–1968 przeprowadzono gruntowną modernizację browaru. Po likwidacji Krakowskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych w 1968 r. browar wszedł w skład Zakładów Piwowarskich w Okocimiu. Przeprowadzono wówczas kolejne modernizacje – zbudowano jedną z pierwszych w Polsce warzelni blokowych oraz zainstalowano linię rozlewniczą sprowadzoną z NRD.
W 1985 r. zespół zabudowań browaru został wpisany do rejestru zabytków.
W 1988 r. zadbano o podniesienie jakości wyrobów browaru, a piwo „Krak Pils” odnosiło sukcesy na targach krajowych. W latach 90. XX w. dokonano kolejnych modernizacji, lecz ze względu na brak możliwości ekspansji zabytkowego browaru znajdującego się w centrum Krakowa, zdecydowano się na produkcję jedynie piwa „Jasne Mocne”. Ostatecznie w roku 2001, ówczesny właściciel Browaru Okocim, przedsiębiorstwo Carlsberg, zdecydowało zaprzestać produkcji piwa w Krakowie.
W 2015 roku przywrócono funkcjonowanie wyremontowanego browaru[3].
Aktualny status browaru[edytuj | edytuj kod]
Od 6 kwietnia 2006 r. browar jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki. Z historycznych budynków zachowały się: budynek wagi, magazyny, obiekty ekspedycyjne, suszarnia słodu i słodownia, kotłownia z 37-metrowym kominem, budynek w którym znajdowała się maszyna parowa, piwnice fermentacyjne i leżakowe, warzelnia, zespół rezydencjalny, budynki administracyjne i socjalne. Na dziedzińcu wyeksponowano urządzenie do nabijania obręczy na beczki oraz hydrauliczną pompę ciśnieniową[potrzebny przypis].
-
Dawny dom właścicieli browaru, potem jego administracja. Obecnie siedziba Konsulatu Generalnego Węgier -
Browar Lubicz, wnętrze zespołu, widok na północ
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-04-15].
- ↑ Historia. Restauracya Browarna - Browar Lubicz. [dostęp 2018-04-13].
- ↑ a b Festiwal Otwarcia w Browarze Lubicz. Restauracya Browarna – Browar Lubicz, 2015-09-04. [dostęp 2018-04-13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Krakowa, Antoni Henryk Stachowski (red.), Elżbieta Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257.
- Krakowski Szlak Techniki. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
