Brzegosłon
Brzegosłon – rodzaj budowli regulacyjnej, stosowanej w hydrotechnice i melioracjach, której funkcją jest umocnienie i zabezpieczenie przed erozją istniejącego brzegu cieku lub zbiornika wodnego. Taki rodzaj umocnienia zaliczany jest do biotechnicznej obudowy cieku, opartej na naturalnych materiałach. Umożliwia on szybkie pokrycie obnażonej skarpy, co ma szczególne znaczenie w przypadku gruntów luźnych i mało odpornych na niszczące działanie wody[a] i innych czynników erozyjnych. Brzegosłony stosuje się do umacniania środkowej i górnej części skarpy, powyżej poziomu wody regulacyjnej. Poniżej linii brzegosłonu należy zastosować odpowiednie umocnienie podstawy skarpy lub pasa dolnego brzegosłonu[b].
Brzegosłon wykonuje się ze świeżej wikliny, która zostaje ułożona na skarpie w odpowiednio dobrany sposób[c], oraz materiałów służących przymocowaniu wikliny do powierzchni gruntu, przy czym stosuje się do tego celu drut palony[d] wraz z palikami[e] wbijanymi w grunt lub kiszki faszynowe[f] przybite do skarpy palikami drewnianymi[g]. Świeży brzegosłon obsypuje cienką warstwą ziemi, do 7 cm lub na grubość zastosowanych kiszek faszynowych (tzw. zawózka ziemna). Stosowanie brzegosłonów jest możliwe dla skarp o nachyleniu do 1:1,5.
- Wyróżnia się brzegosłon
- kryty – w którym wiklinę układa się równolegle do linii brzegowej, a umocowanie wykonuje się prostopadle do ułożonej ścieli
- płaski – w którym wiklinę układa się prostopadle lub pod kątem 45 stopni do kierunku nurtu cieku wodnego, a umocowanie wykonywane jest równolegle do linii brzegowej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Niszczące działanie wodny wynika między innymi z przepływu wody, zmian poziomu wody, naporu kry lodowej i innych zjawisk lodowych, falowania będącego wynikiem np. wiatru, ruchu jednostek pływających itd., spływu wody po skarpie.
- ↑ Do zabezpieczenia pasa dolnego brzegosłonu lub podstawy skarpy stosuje się między innymi: opaski płotkowe, kiszkowe, budowle regulacyjne faszynadowe, siatkowo–kamienne.
- ↑ Warstwa wikliny w zależności od warunków może być układana jako warstwa pojedynczych pędów lub większej do 15 cm grubości warstwy ściółki; nie stosuje się pędów grubszych niż 4 cm.
- ↑ Stosuje się drut stalowy o średnicy od 2 do 3 mm.
- ↑ Stosuje się paliki drewniane o średnicy od 4 do 5 cm, długości od 40 cm do 50 cm.
- ↑ Stosuje się kiszki faszynowe o średnicy od 10 do 15 cm w rozstawie 60 cm.
- ↑ Stosuje się paliki drewniane o średnicy od 6 do 10 cm, długości od 60 cm do 100 cm w odstępach od 1,0 do 1,5 m.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Julian Wołoszyn, Włodzimierz Czamara, Ryszard Eliasiewicz, Jerzy Krężel: Regulacja rzek i potoków. Wyd. II zmienione. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 1994. ISBN 83-85582-45-2. (pol.).
- Ewa Jędryka: Budowle wodne z naturalnych materiałów. www.imuz.edu.pl – Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Zakład Inżynierii Wodno–Melioracyjnej, 2007. s. 21. [dostęp 2010-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-18)]. (pol.).
- Konstrukcje Budowli Regulacyjnych. [w:] Wykłady [on-line]. www.up.poznan.pl – Akademia Rolnicza w Poznaniu, Wydział Melioracji i InŜynierii Środowiska, Katedra Budownictwa Wodnego. s. 21. [dostęp 2010-10-21]. (pol.).
- Dz.U. z 2007 r. nr 86, poz. 579 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Brzegosłon. [w:] Leksykony : Leksykon Górniczy [on-line]. www.teberia.pl – Kopalnia wiedzy. [dostęp 2010-10-21]. (pol.).
- Brzegosłon kryty. [w:] Leksykony : Leksykon Górniczy [on-line]. www.teberia.pl – Kopalnia wiedzy. [dostęp 2010-10-21]. (pol.).
- Brzegosłon płaski. [w:] Leksykony : Leksykon Górniczy [on-line]. www.teberia.pl – Kopalnia wiedzy. [dostęp 2010-10-21]. (pol.).