Byblisowate
 Byblis liniflora | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
byblisowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Byblidaceae Domin Acta Bot. Bohem. 1: 3. 1922[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
| Zasięg | |
| |
Byblisowate (Byblidaceae) – monotypowa rodzina z rzędu jasnotowców (Lamiales). Należy do niej jeden rodzaj – byblis (Byblis). Nazwa tego rodzaju pochodzi od greckiego imienia mitologicznej córki Miletosa, założyciela Miletu, zakochanej w swoim bracie, którą nimfy zamieniły w końcu w źródło. Nazwa nadana została z powodu podobieństwa do tryskającego źródła licznych kropelek lśniącego śluzu pokrywających roślinę, a służących chwytaniu owadów. Do rodzaju należy siedem gatunków[4], występujących w naturze w północnej i północno-zachodniej Australii oraz na Nowej Gwinei[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny zielne osiągające do 0,6 m wysokości, od dołu zwykle silnie rozgałęzione[5].
- Liście
- Skrętoległe[2]. Zwykle siedzące, jasnozielone i równowąskie, do 20 cm długości. Pokryte są dwoma rodzajami gruczołowatych włosków. Włoski chwytne mają na szczycie główkę pokrytą lepkim śluzem, który błyszcząc pełni równocześnie funkcję wabiącą dla drobnych bezkręgowców. Niskie włoski chłonne znajdują się w rynienkach blaszki liściowej[5].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo na szczytach długich szypułek zebranych po kilka na szczycie łodygi. Kwiaty są promieniste, 5-krotne i obupłciowe. Płatki w pąku skręcone, mają barwę purpurową do jasnofioletowej, na brzegu są postrzępione. Pięć pręcików otacza pojedynczy słupek[5]. Znamię punktowe lub główkowate[2].
- Owoce
- Torebki otwierające się klapami i zawierające do kilkudziesięciu kolczastych nasion[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna rodzaju Byblis długi czas pozostawała niejasna. Klasyfikowany był od do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), ewentualnie wyłączany był w rodzinę byblisowatych, ale włączano doń także rodzaj tuliłezka (Roridula)[5].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
| jasnotowce |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- rodzaj: Byblis R. A. Salisbury, Parad. Lond. ad t. 95. 1 Feb 1808. Gatunkiem typowym dla rodzaju jest B. liniflora R. A. Salisbury
- Byblis aquatica Lowrie & Conran
- Byblis filifolia Planch.
- Byblis gigantea Lindl. – byblis wielka
- Byblis guehoi Lowrie & Conran
- Byblis lamellata Lowrie & Conran
- Byblis liniflora Salisb. – byblis lnowa
- Byblis rorida Lowrie & Conran
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Ponieważ rodzaj jest przedmiotem hodowli, w jego obrębie uzyskano odmiany uprawne, m.in.[7]:
- Byblis 'Cataby'
- Byblis 'Darwin Red'
- Byblis 'David'
- Byblis 'Enneabba'
- Byblis 'Goliath'
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Byblis aquatica -
Byblis filifolia -
Kwiat Byblis filifolia -
Byblis gigantea -
Nasiono Byblis gigantea -
Byblis lamellata -
Kwitnąca Byblis liniflora
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Raveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. Cornell University. [dostęp 2013-10-20].
- ↑ a b Byblis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].
- ↑ a b c d e f Z. Podbielkowski, B. Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-337-9.
- ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-20].
- ↑ Registered Cultivar Names : Byblis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].