Będków (powiat tomaszowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Będków
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Będków

Liczba ludności (2011)

637

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

97-319[2]

Tablice rejestracyjne

ETM

SIMC

0536114[3]

Położenie na mapie gminy Będków
Mapa konturowa gminy Będków, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Będków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Będków”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Będków”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Będków”
Ziemia51°35′17″N 19°45′09″E/51,588056 19,752500[1]

Będkówwieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Będków. Siedziba gminy Będków.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Od XIV w. do 1652 Będków był w posiadaniu rodziny Wspinków[4]. Dekretem z 1462 król Kazimierz IV Jagiellończyk podniósł wieś Będków do rangi miasta. Wówczas powstał również murowany kościół w stylu późnogotyckim, ufundowany przez Piotra Spinka, dziekana kieleckiego.

W 1759 miejscowość została nabyta przez Jana Dembowskiego, późniejszego biskupa kamienieckiego, który miał w Będkowie prywatną rezydencję. Dostojnik ten położył znaczne zasługi dla unowocześnienia i gospodarczego rozwoju Będkowa.

W 1827 roku w Będkowie mieszkało 67 Żydów. W 1857 roku w miejscowości mieszkało 248 Żydów (41% ogółu mieszkańców)[5]. Wydany w okresie zaborów dekret z 4 lutego 1870 zamienił miasto Będków w osadę.

Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską przed 1453 rokiem, zdegradowany w 1870 roku[6]. W 1827 roku jako miasto prywatne Królestwa Kongresowego położone było w powiecie brzezińskim, obwodzie rawskim województwa mazowieckiego[7].

W 1939 roku w Będkowie mieszkało 228 Żydów. W okresie od maja do września 1942 roku istaniało tam getto[8] w czasie jego likwidacji mieszkańców wywieziono do obozu zagłady w Treblince.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Będków. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[9] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • Kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, ul. Parkowa 5, 1462, nr rej.: 2 z 27.05.1967
  • Dzwonnica, XVIII w., nr rej.: 327 z 27.05.1967

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4123
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 19 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. TERYT
  4. Wittyg, Pieczęcie miast s. 12
  5. Historia społeczności | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-11-04].
  6. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 18-19.
  7. Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 14.
  8. Zespół redakcyjny, przewod. Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 95. ISBN 83-01-00065-1.
  9. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-11-23].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]