Kozioróg długorogi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Cerambyx welensii)
Kozioróg długorogi
Cerambyx welensii
(Küster, 1846)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kózkowate

Podrodzina

kózkowe

Plemię

Cerambycini

Rodzaj

Cerambyx

Gatunek

kozioróg długorogi

Synonimy
  • Cerambyx velutinus Brullé, 1832 (nec Fabricius, 1775)
  • Hammaticherus welensii Küster, 1846
  • Cerambyx centurio Czawallina, 1891
  • Cerambyx velutinus tuniseus Pic, 189

Kozioróg długorogi[1] (Cerambyx welensii) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych i podrodziny kózkowych (Cerambycinae).

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany w 1846 roku przez Gasparda Brullé jako Cerambyx velutinus i pod taką nazwą figurował w niektórych źródłach jeszcze w 1995 roku. Nazwa Cerambyx velutinus została jednak użyta wcześniej, w 1775 roku przez Fabriciusa do opisu innego gatunku, w związku z czym w 1991 roku Gianfranco Sama wyznaczył dla niego nową nazwę: Cerambyx welensii, która została wprowadzona, jako Hammaticherus welensii, przez Heinricha Carla Küstera w 1846 roku[2][3][4].

Niektórzy autorzy wyróżniają dwa jego podgatunki: Cerambyx welensii welensii i ograniczony w swym zasięgu do Syrii C. w. centurio Czwallina, 1891[4], podczas gdy inni traktują drugi jako synonim[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o smukłym ciele długości od 23 do 58 mm. Ubarwienie ma ciemnobrunatne z miejscami kasztanowobrązowo rozjaśnionymi pokrywami[1]. Czułki jego mają pierwszy człon mniej lub bardziej drobno i rozlegle punktowany oraz dość błyszczący[5]. Długość czułków jest bardzo duża, a u samców cztery nasadowe człony są pogrubione. Przedplecze ma mocno pomarszczoną powierzchnię i stosunkowo tępe wyrostki na krawędziach bocznych[1]. Tarczka jest grubo, gęsto i nieregularnie pomarszczona[5]. Pokrywy mają wierzchołki w widoku bocznym łagodniejsze niż u kozioroga dębosza[1]. Stopy tylnych odnóży o tylko pierwszym członie od dołu pomarszczonym[5].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owad ten zasiedla dąbrowy, nasłonecznione polany z udziałem dębów oraz dębowe nasadzenia przydrożne. Preferuje tereny podgórskie. Osobniki dorosłe spotyka się w czerwcu, lipcu i sierpniu. Wykazują aktywność głównie zmierzchową i nocną. Żerują na sokach wyciekających ze zranionych drzew. Larwyksylofagami odżywiającymi się drewnem starych dębów[1].

Chrząszcz palearktyczny o chorotypie południowoeuropejskim[4]. Wykazany został z Hiszpanii, Portugalii, Francji, Włoch, Sycylii, Malty, Słowenii, Węgier, Słowacji, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Grecji, Krety, Bułgarii, Rumunii, Ukrainy, Turcji[3][4], Kaukazu, Syrii, Libanu, Jordanii, Izraela i Iranu[4].

Z Turcji podawany z prowincji: Stambuł, Mersin, Adıyaman, Antalya, Izmir, Karaman, Kahramanmaraş, Konya i Osmaniye[4].

Znaczenie gospodarcze[edytuj | edytuj kod]

Larwy tego chrząszcza są ksylofagami dębów i mogą wyrządzać szkody w otwartych lasach pastwiskowych typu dehesa[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Cerambyx velensii – Kozioróg długorogi. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-04-29].
  2. a b Barsevskis A. et al.: Cerambyx welensii. [w:] Cerambycidae of the World [on-line]. 2014. [dostęp 2014-12-12].
  3. a b Cerambyx welensii. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2014-12-12].
  4. a b c d e f Hüseyin Özdikmen, Semra Turgut. On Turkish Cerambyx Linnaeus, 1758 with Zoogeographical Remarks (Coleoptera: Cerambycidae: Cerambycinae). „Munis Entomology & Zoology”. 4 (2), 2009. 
  5. a b c C. V. Demelt. „Zeitschrift der Arbeitsgemeinschaft Österr . Entomologen”. 28 (1-3), 1976. 
  6. Luis M. Torres-Vila, Álvaro Sánchez-González, Jesús Merino-Martínez, Francisco Ponce-Escudero, Yolanda Conejo-Rodríguez, Daniel Martín-Vertedor, Juan J. Ferrero-García. Mark–recapture of Cerambyx welensii in dehesa woodlands: dispersal behaviour, population density, and mass trapping efficiency with low trap densities. „Entomologia Experimentalis et Applicata”. 149 (3), s. 273–281, 2013. DOI: 10.1111/eea.12133.