Cerkiew św. Eliasza w Subotowie
 71-254-0003
| |||||||||||||||||||
| cerkiew | |||||||||||||||||||
 Widok ogólny cerkwi i dzwonnicy | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
20 lipca/2 sierpnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||||||||||||||||
 49°05′39,8″N 32°33′18,0″E/49,094389 32,555000
| |||||||||||||||||||
Cerkiew św. Eliasza – prawosławna cerkiew w Subotowie, wzniesiona w 1653 lub 1656. Miejsce pochówku Bohdana Chmielnickiego, który ufundował świątynię z przeznaczeniem na grobowiec rodzinny.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew została wzniesiona z funduszy Bohdana Chmielnickiego, który pragnął umieścić w niej grobowiec rodzinny. Po swojej śmierci w 1657 fundator świątyni został w niej pochowany na prawo od ołtarza. W 1664 hetman Stefan Czarniecki podczas pobytu w Subotowie rozkazał otworzyć grób i wydobyć ciała Chmielnickiego i jego syna Timofieja. Według jednej z wersji ciała spalono, a prochy wystrzelono z armaty. Inna mówi o ukryciu zwłok na jednym ze wzgórz w okolicy Subotowa. Dzwonnica została wzniesiona w 1869. Świątynia była czynna do rewolucji październikowej, kiedy została zamieniona na klub, a następnie na magazyn. Po II wojnie światowej w obiekcie zlokalizowano muzeum Bohdana Chmielnickiego. Jego nagrobka, jak również pozostałości trumny hetmana nie udało się odnaleźć, toteż w 1954 I. Szmulson zaprojektował symboliczny granitowy pomnik nagrobny Chmielnickiego. W 1978 przeprowadzono renowację budynku i rozbiórkę galerii między dzwonnicą i cerkwią.
Po upadku ZSRR cerkiew została przywrócona do funkcji sakralnych.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew reprezentuje styl wczesnego baroku ukraińskiego, posiada cechy sakralnej architektury obronnej. Jest budowlą orientowaną, jednonawową, z wyodrębnionym prezbiterium. Wejście do obiektu prowadzi przez drzwi z portalem, ponad którym znajduje się okrągłe okno. Fasada cerkwi wykończona ozdobnym szczytem. W bocznych ścianach budynku znajdują się pojedyncze półkoliste okna. Całość wieńczy pojedyncza sygnaturka w centralnym punkcie nawy, z cebulastą kopułą i krzyżem. Dzwonnica cerkwi znajduje się w odległości kilku metrów od fasady zachodniej. Jest to budowla czterokondygnacyjna, również zwieńczona cebulastą kopułą z krzyżem, pierwotnie połączona z główną bryłą cerkwi galerią.
W sztuce[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew w Subotowie była malowana akwarelą przez Tarasa Szewczenkę. Ten sam autor wspomina o niej w poemacie Wielki Loch i w wierszu Stoi we wsi Subotowie, nawiązując do poszukiwania przez władze carskie skarbów, jakie miały znajdować się w grobowcu Bohdana Chmielnickiego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Черкаський освітянський портал. oipopp.ed-sp.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-27)].