Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej
 A-356/96 z dnia 14.05.1996
| |||||||||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||||||||
.jpg) Elewacja zachodnia | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie |
Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (obecnie) | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Solina  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu leskiego  | |||||||||||||||||||
 49°21′14,28″N 22°21′48,32″E/49,353967 22,363422
| |||||||||||||||||||
Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej – dawna drewniana filialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Bereżnicy Wyżnej, wzniesiona w pierwszej połowie XIX w.
Po 1947 po wysiedleniach ludności ukraińskiej cerkiew przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Użytkowana jako kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny parafii w Górzance.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew zbudowana została w roku 1830[1] lub 1839[2] przez cieślę Jana Hnatkowskiego z fundacji Mikołaja Krajewskiego w miejscu poprzedniej wzmiankowanej w 1756[1]. Należała do parafii greckokatolickiej w Żernicy Wyżnej. Została odnowiona w 1902. W okresie wysiedleń w budynku stacjonowało wojsko. Po 1947 przejęta przez Kościół rzymskokatolicki. W 1961 zamknięta przez Urząd do Spraw Wyznań w Rzeszowie. Przywrócona do kultu w 1970[3].
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew w Bereżnicy Wyżnej jest świątynią orientowaną, o konstrukcji zrębowej, pozornie dwudzielną, z babińcem wtopionym w bryłę budowli. Od zachodu do świątyni dostawiony jest przedsionek o konstrukcji słupowej. Prostokątny babiniec i nawa jednakowej szerokości. Prezbiterium węższe, zbudowane na planie prostokąta. Od północy przylega do niego zakrystia. Nad babińcem, nawą i prezbiterium znajduje się czterospadowy, jednokalenicowy dach. Nad przedsionkiem i zakrystią dachy pulpitowe[3].
We wnętrzu znajduje się duża część ikonostasu z XIX-wiecznymi ikonami, który przesunięty został na tylną ścianę prezbiterium. Część ikon skradziona została w latach 80. XX wieku. Do lat 70. XX wieku w cerkwi znajdował się fragment XVII-wiecznego ikonostasu z poprzedniej cerkwi. Ściany i strop ozdabia figuralna polichromia. W zakrystii znajduje się przedwojenne tabernakulum[3].
Otoczenie cerkwi[edytuj | edytuj kod]
Przed cerkwią, na jej osi, znajduje się drewniana dwukondygnacyjna dzwonnica o konstrukcji słupowej, nakryta dachem namiotowym. Wzniesiona w 1830. Znajdujący się w niej dzwon pochodzi z 1868[3].
Przy cerkwi zlokalizowany jest cmentarz, na którym znajdują się groby lokalnych właścicieli ziemskich[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok ogólny -
Dzwonnica -
Elewacja frontowa
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Stanisław Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Rewasz, 2005, s. 49-50, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051.
- ↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2003, str. 183, ISBN 83-89188-08-2
- ↑ a b c d e Bereżnica Wyżna (gm. Solina), [w:] Krzysztof Zieliński (red.), Leksykon drewnianej architektury sakralnej Podkarpacia. T. 1, A-Ł, Rzeszów: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia "Pro Carpathia", 2011, s. 15, ISBN 978-83-61577-09-6, OCLC 838422019 [dostęp 2023-01-15].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dmytro Błażejowśkyj, Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X
