Cerkiew św. Tatiany w Moskwie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew św. Tatiany
Храм святой мученицы Татианы
7710451000[1]
cerkiew uniwersytecka
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Rosja

Miasto wydzielone

 Moskwa

Miejscowość

Moskwa

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

moskiewska miejska

Wezwanie

św. Tatiany

Wspomnienie liturgiczne

12/25 stycznia

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Filareta metropolity moskiewskiego

Położenie na mapie Moskwy
Mapa konturowa Moskwy, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Tatiany”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Tatiany”
Ziemia55°45′16,6″N 37°36′41,4″E/55,754611 37,611500
Strona internetowa

Cerkiew św. Tatianyprawosławna cerkiew w Moskwie, w strukturach dekanatu centralnego eparchii moskiewskiej miejskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Świątynia akademicka przy Uniwersytecie Moskiewskim.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1791 w jednym ze skrzydeł budynku akademickiego przy ul. Mochowej w Moskwie utworzona została cerkiew św. Tatiany, przeznaczona dla studentów, wykładowców i innych pracowników uczelni. Świątynia została poświęcona w tym samym roku przez metropolitę moskiewskiego Platona. W 1812 uległa całkowitemu zniszczeniu w czasie pożaru Moskwy (podobnie zresztą jak obiekt uniwersytecki, z którym była połączona). W związku z tym w latach 1817–1837 zadania cerkwi akademickiej przejęła parafialna cerkiew św. Jerzego, w której od 1820 istniał ołtarz św. Tatiany. W 1832 car Mikołaj I nabył na potrzeby Uniwersytetu Moskiewskiego dawną posiadłość Paszkowów na ul. Mochowej, zaś w latach 1833–1836 według projektu J. Tiurina przebudowano znajdującą się w niej rezydencję na budynek uniwersytecki z audytorium, biblioteką i cerkwią św. Tatiany w prawym skrzydle[2]. Obiekt ten poświęcił 12 września roku następnego metropolita moskiewski Filaret[2].

Cerkiew pozostawała czynna do 1918, gdy bolszewicka Rada Komisarzy Ludowych wydała dekret o oddzieleniu państwa i Kościoła, czego konsekwencją był dekret ludowego komisariatu oświaty o likwidacji akademickich cerkwi. Odrzucona została prośba 175 parafian o zarejestrowanie cerkwi św. Tatiany jako zwykłej świątyni parafialnej. W 1919 w obiekcie urządzono czytelnię wydziału prawa, z frontonu budynku usunięto ikonę i cerkiewnosłowiański napis informujący o sakralnym przeznaczeniu, zastępując go hasłem „Nauka – pracującym”. Elementy wyposażenia uznane za cenne przekazano do Wydziału Muzealnego ludowego komisariatu oświaty, pozostałe utensylia trafiły do cerkwi św. Jerzego. W 1922 czytelnia opuściła budowlę i dawna cerkiew została zaadaptowana na klub. W 1958 obiekt stał się siedzibą studenckiego teatru[2].

Pierwsze nabożeństwo po latach przerwy odbyło się w świątyni w 1991, gdy patriarcha moskiewski i całej Rusi Aleksy II służył w budynku molebień i akafist do św. Tatiany. W 1993 Rada Naukowa Uniwersytetu Moskiewskiego podjęła decyzję o odnowieniu świątyni akademickiej. Między majem 1994 a styczniem 1995 trwał konflikt o przyszłość budynku między zwolennikami ponownego otwarcia cerkwi i teatrem akademickim, który zajmował obiekt od 1958[2]. Ostatecznie w kwietniu 1995 w świątyni odbyła się pierwsza po latach Święta Liturgia, zaś 6 maja ustawiono na niej krzyż. W 2000 poświęcona została dolna cerkiew św. Filareta, rok później na fasadzie budynku ponownie wykonano pierwotny napis „Światło Chrystusa oświeca wszystkich”, zaś w 2004 patriarcha Aleksy II wyświęcił główny ołtarz. Stale prowadzone były prace konserwatorskie i dekoracyjne przywracające budowli wygląd sprzed rewolucji październikowej[2].

31 sierpnia 2012 r. ukazem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla proboszczem parafii przy cerkwi św. Tatiany został mianowany Władimir Wigilanski[3], który obecnie jest także spowiednikiem prokremlowskiego kanału Cargrad TV[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Strona rejestru zabytków. [dostęp 2014-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-15)].
  2. a b c d e История основания храма. [dostęp 2014-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-16)].
  3. Протоиерей Владимир Вигилянский назначен новым настоятелем домового храма МГУ, [w:] Новости [online], Патриархия.ru (oficjalna strona Patriarchatu Moskiewskiego), 10 września 2012 [dostęp 2023-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-10].
  4. Татьяна Брицкая, Каков поп! «Церковный Жириновский» Андрей Ткачев, его поклонники и противники [online], Новая газета, 22 maja 2217 [dostęp 2023-11-23] (ros.).