Chata wuja Toma
 Okładka pierwszego wydania | |
| Autor | |
|---|---|
| Tematyka | |
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język |
język angielski |
| Data wydania |
20 marca 1852 |
| Wydawca |
John P. Jewett and Company |
Chata wuja Toma (ang. Uncle Tom’s cabin: or, Life among the lowly) − powieść Harriet Beecher Stowe, publikowana w odcinkach w latach 1851–1852 w tygodniku "The National Era", wydana w 1852 w Bostonie w wydawnictwie „John P. Jewett and Company”[1].
Powieść porusza temat czarnoskórych niewolników żyjących na południu USA. Impulsem do jej napisania było uchwalenie w 1850 roku przez Kongres Stanów Zjednoczonych ustawy przeciwko ukrywaniu zbiegłych, czarnoskórych niewolników (kompromis 1850 roku). Książka, ukazująca przemoc i bezwzględność z jaką traktowano Afroamerykanów, stała się ważnym ideowym argumentem liberalnej Północy w walce o zniesienie niewolnictwa.
Wydania[edytuj | edytuj kod]
Wydana była najpierw w periodyku National Era jako Uncle Tom’s Cabin; or Life Among the Lowly w 40 odcinkach, ukazujących się co tydzień (począwszy od 5 czerwca 1851 roku), później w wydaniu książkowym (ukazało się ono 20 marca 1852 roku). Należy do najbardziej znanych dzieł literatury amerykańskiej. W XIX wieku liczbą sprzedanych egzemplarzy ustępowała jedynie Biblii, w ciągu roku od publikacji sprzedano 300 tysięcy egzemplarzy książki w samych tylko Stanach Zjednoczonych.
Została przetłumaczona na wiele języków, w tym na język polski (fragmenty począwszy od 1853 roku). Pierwszy pełny przekład F. Dydackiego ukazał się we Lwowie w 1853 roku; drugi W. Przybylskiego i I. Iwickiego w Wilnie w 1860. Kolejne przekłady wydane zostały w 1865 (Warszawa) i w 1901 roku. Przekład autorstwa Ireny Tuwim i Juliana Stawińskiego ukazał się drukiem w 1954. Na podstawie oryginału, Stanisław Stampf’l napisał adaptację, która ukazała się w 1965.
Ekranizacje[edytuj | edytuj kod]
Powieść była wielokrotnie ekranizowana, m.in. w 1965 (koprodukcja) i 1987 (USA).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ The Oxford Companion to English Literature. Margaret Drabble (red.). Oxford: Oxford University Press, 1994, s. 941–942. ISBN 0-19-866130-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Książka do pobrania (ang.)
- Polskie wydania powieści w bibliotece Polona