Chełm (Pasmo Lubomira i Łysiny)
 Widok z Kotonia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
614 m n.p.m. |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°47′59,1″N 19°56′55,0″E/49,799750 19,948611
| |
Chełm (614 m) – wznoszący się nad Myślenicami szczyt w Paśmie Lubomira i Łysiny. Pasmo to budzi wiele kontrowersji wśród geografów. Według Jerzego Kondrackiego należy do Beskidu Wyspowego[1], na mapach i w przewodnikach turystycznych zaliczane jest czasami do Beskidu Makowskiego[2][3]. Ostatnio niektórzy geografowie zaliczają to pasmo do niedawno wyodrębnionego nowego regionu – Beskidu Myślenickiego[4].
Chełm znajduje się w głównym grzbiecie Pasma Lubomira i Łysiny. W północno-zachodnim kierunku grzbiet ten z Chełmu poprzez zupełnie niewybitny i niski Gruszczyn (475 m) opada do doliny Raby, która w miejscu zwanym Luteranką dokonuje przełomu między Pasmem Lubomira i Łysiny a Plebańską Górą w Beskidzie Makowskim. Południowo-zachodnie stoki Chełmu opadają do doliny Raby, północno-wschodnie do doliny Kobylaka (Talagówki), w południowo-wschodnim ciągnie się grzbiet łączący go z Łysiną. Jest w większości zalesiony, ale od wschodniej strony aż pod szczyt podchodzą pola i zabudowania przysiółka Patykowo[2][5].
Chełm jest ośrodkiem turystyczno-sportowym i wypoczynkowym Myślenic. W całości znajduje się w obrębie tego miasta. Nad Rabą u jego zachodniego podnóża znajduje się ośrodek kempingowy i plaża. Od 1988 na szczyt Chełma kursuje krzesełkowa kolej linowa. Latem wywozi on turystów, zimą narciarzy. Na północno-zachodnich stokach Chełmu jest duża Stacja Narciarska Zarabie Sport w Myślenicach. Na szczycie Chełma jest wieża widokowa, z której rozciąga się szeroka panorama widokowa obejmująca obszar od Mogilan pod Krakowem i Kotonia w Beskidzie Makowskim po pasmo Ciecienia[3]. Oprócz wieży widokowej są jeszcze inne atrakcje: prywatne obserwatorium astronomiczne, miniskocznie dla rowerzystów, karczma, ławki, mapa[4].
W rejonie Chełmu i Lanckorony działał w latach 1730–1736 najbardziej znany w Beskidzie Średnim zbójnik – Józef Baczyński, rodem ze Skawicy. Nazwisko zbójnika wskazuje, że jego rodzina przywędrowała do Skawicy ze wsi Baczyn. W latach 1768–1772 w rejonie Chełmu oraz Lanckorony i Grobów toczyły się walki związane z działalnością konfederacji barskiej[3].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
zielony: Myślenice-Zarabie – Chełm – Wierch Stróża – przełęcz Granice. Czas przejścia: 2.55 h, ↓ 1.55 h[2]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b c Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ a b c Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy. Część zachodnia, Warszawa. Kraków: Wyd. PTTK „Kraj”, 1986, ISBN 83-7005-104-9.
- ↑ a b Dariusz Dyląg, Piotr Sadowski, Beskid Myślenicki, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, ISBN 978-83-62460-50-2.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-11-27].