Chlorek protaktynu(V)

Chlorek protaktynu(V)
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	pentachlorek protaktynu, chlorek protaktynu(5+), chlorek(2−) protaktynu(2+), chlorek protaktynu(V)
	Inne nazwy i oznaczenia
Stocka	chlorek protaktynu(V)
inne	pięciochlorek protaktynu (dawn.)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	PaCl5
Masa molowa	408,301 g/mol
Wygląd	żółte jednoskośne kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	13760-41-3
Właściwości
	Gęstość
	3,74 g/cm³; ciało stałe
Temperatura topnienia	306 °C
Budowa
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Podobne związki
Podobne związki	chlorek prazeodymu(III), chlorek uranu(IV), chlorek toru(IV)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Chlorek protaktynu(V), PaCl₅ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, w którym protaktyn występuje na stopniu utlenienia V.

Tworzy żółte jednoskośne kryształy, w których bipiramidy pentagonalne PaCl₇ tworzą nieregularne nieskończone łańcuchy połączone brzegami pięciokątów. Protaktyn przyjmuje w nich dość rzadką liczbę koordynacyjną 7^[2].

Topi się w temperaturze 306 °C^[1], jednak przed jej osiągnięciem intensywnie sublimuje^[4].

Otrzymany po raz pierwszy przez A.V. Grossego i M.S. Agrussa w 1934 roku z Pa₂O₅^[2]^[4]:

Pa₂O₅ + 5COCl₂ ^{_550 °C_͕} 2PaCl₅↑ + 5CO₂↑

Można go też otrzymać przez ogrzewanie Pa₂O₅ z CCl₄ w temperaturze ok. 200 °C i oczyszczenie za pomocą sublimacji frakcyjnej (w celu oddzielenia od mniej lotnego produktu ubocznego, PaOCl₃^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, J. Fuger: The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (Set Vol.1-6). Springer, 2010, s. 1795. ISBN 978-1-4020-3598-2.
↑ ^a ^b ^c ^d R.P. Dodge, G.S. Smith, Q. Johnson, R.E. Elson. The crystal structure of protactinium pentachloride. „Acta Crystallographica”. 22 (1), s. 85–89, 1967. DOI: 10.1107/S0365110X67000155.
↑ ^a ^b ^c ^d CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-84, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
↑ ^a ^b A.V. Grosse. Metallic element 91. „Journal of the American Chemical Society”. 56 (10), s. 2200–2201, 1934. DOI: 10.1021/ja01325a508.

[Morss-1] Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, J. Fuger: The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (Set Vol.1-6). Springer, 2010, s. 1795. ISBN 978-1-4020-3598-2.

[Dodge-2] R.P. Dodge, G.S. Smith, Q. Johnson, R.E. Elson. The crystal structure of protactinium pentachloride. „Acta Crystallographica”. 22 (1), s. 85–89, 1967. DOI: 10.1107/S0365110X67000155.

[Haynes-3] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-84, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).

[Grosse1934-4] A.V. Grosse. Metallic element 91. „Journal of the American Chemical Society”. 56 (10), s. 2200–2201, 1934. DOI: 10.1021/ja01325a508.

[1]

[2]

[3]

[4]