Pępnica drobna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pępnica drobna |
| Nazwa systematyczna | |
| Chrysomphalina grossula (Pers.) Norvell, Redhead & Ammirati Mycotaxon 50: 380 (1994) | |
_Norvell,_Redhead_%26_Ammirati_179473.jpg)
Pępnica drobna (Chrysomphalina grossula (Pers.) Norvell, Redhead & Ammirati) – gatunek grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chrysomphalina, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1828 przez Christiaan Hendrik Persoon jako Agaricus grossulus, później przez różnych badaczy zaliczany był do rodzajów Camarophyllus, Cuphophyllus, Gerronema, Hygrophorus, Omphalia, Omphalina. Według aktualnych ustaleń taksonomicznych należy do rodzaju Chrysomphalina, do którego włączony został w 1994 (a rodzaj ten utworzony został w 1992).
Chrysomphalina grossula ma ponad 20 synonimów łacińskich. Niektóre z nich[2]:
- Agaricus grossulus Pers. 1828
- Camarophyllus grossulus (Pers.) Clémençon 1982
- Cuphophyllus grossulus (Pers.) Bon 1985
- Gerronema grossulum (Pers.) Singer 1973
- Hygrophorus wynneae Berk. & Broome 1879
- Omphalia abiegna (Berk. & Broome) Lange 1930
- Omphalia bibula Quél. 1886
- Omphalia umbellifera var. citrina (Quél.) Quél. 1886
- Omphalia wynneae (Berk. & Broome) Quél. (Compt. 1883
- Omphalina abiegna (Berk. & Broome) Singer 1951
- Omphalina bibula Quél. 1886
- Omphalina grossula (Pers.) Singer 1961
- Omphalina umbellifera var. citrina Quél. 1886
- Omphalina wynneae (Berk. & Broome) P.D. Orton 1959
W jednym z atlasów grzybów jest opisany jako pępowniczka drobna[3], Władysław Wojewoda w 2003 zaproponował nazwę pępówka drobna[4], obydwie te nazwy jednak nie są zgodne z aktualną nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Nazewnictwa Grzybów zarekmendowała nazwę pępnica drobna[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Należy do grupy najmniejszych przedstawicieli grzybów kapeluszowych.
Średnica 1–3 cm, kształt wyraźnie kulisty, u starszych okazów wgłębiony. Powierzchnia gładka, w kolorze od białawego do zielonożółtego. Z wiekiem jaśnieje. Krawędzie kapelusza głębokożłobkowane i prążkowane[3].
Rzadkie i szeroko zbiegające na trzon, w kolorze takim samym, jak górna powierzchnia kapelusza[3]
Wysokość 1–3 cm, grubość ok. 2 mm. Jest walcowaty, gładki i błyszczący. Kolor białawy lub zielono żółtawy[3].
Cienki, białawy[3].
Biały.
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Notowany jest tylko w niektórych krajach Europy, oraz w stanie Waszyngton w USA[6]. W Polsce jego rozprzestrzenienie nie jest znane, w piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano tylko dwa stanowiska[4].
Występuje głównie w lasach górskich, poza nimi jest bardzo rzadka. Saprotrof. Rośnie pod drzewami iglastymi, na rozkładającym się drewnie świerków, jodeł i sosen, w pobliżu martwych pni i pniaków. Występuje pojedynczo lub grupami. Gatunek całoroczny. Owocniki pojawiają się późno, zwykle dopiero od września. Rozwijają się również w zimie, nawet w lutym, jeśli jest ciepło i bezśnieżnie[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof[4]. Grzyb niejadalny. Z powodu zbyt drobnych rozmiarów i dość rzadkiego występowania dla grzybiarzy nie ma żadnego znaczenia użytkowego. Nie prowadzono też badań jego wartości spożywczej[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20].
- ↑ a b c d e f Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.