Comac C919
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja | |
| Historia | |
| Data oblotu |
5 maja 2017 |
| Lata produkcji |
od 2022 (planowane) |
| Liczba egz. |
1 - stan na 21.06.2023 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2× CFM LEAP-1C |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
33,6 m |
| Długość |
38,9 m |
| Szerokość kadłuba |
3,96 m |
| Wysokość |
11,95 m |
| Osiągi | |
| Prędkość przelotowa |
0,785 mach |
| Pułap |
12 100 m |
| Zasięg |
4075 – 5555 km |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 158 – 174 | |
.jpg)
Comac C919 – dwusilnikowy samolot pasażerski, odrzutowiec wąskokadłubowy[1], zaprojektowany i produkowany przez Comac w Chińskiej Republice Ludowej. Pierwszy raz zaprezentowany został pod koniec 2015 roku[1]. Swój pierwszy komercyjny lot odbył 28 maja 2023 roku w barwach linii lotniczej China Eastern Airlines[2].
Projekt jest obsługiwany przez wielu chińskich i amerykańskich dostawców komponentów lotniczych, w tym m.in. CFM International jako dostawca silników oraz Parker Hannifin jako dostawca systemu fly-by-wire. Samolot ten ma zastąpić w Chinach samoloty typu Airbus A320 i Boeing 737, które w dużej liczbie są używane przez wiele chińskich linii lotniczych. Jego konstrukcja będzie zbliżona do Airbusa A320.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Projekt[edytuj | edytuj kod]
Samolot został zaprojektowany i produkowany jest w Szanghaju. Początkowo awionika i silniki samolotu będą pochodzić od zagranicznych dostawców, jednak państwo przedstawiło chęć do zaprojektowania własnych silników do modelu C919. Firma CFM International dostarcza silniki do samolotu z serii LEAP-X, które będą również montowane w nowej wersji Airbusa A320neo. Samolot pod względem technicznym będzie podobny do samolotu A320. Umożliwi to konkurowanie modelu C919 z europejską maszyną. Firma planuje rozszerzyć projekt o nowe powiększone oraz pomniejszone warianty samolotu oraz wersje cargo i biznes. Budowę prototypu rozpoczęto 2 września 2009[3]. 2 listopada 2015 roku odbyła się uroczystość roll-out ukończonej maszyny[4]. Pierwszy lot testowy odbył się 5 maja 2017[5]. Program budowy ma liczne opóźnienia i prawdopodobnie pierwsze dostawy seryjnych samolotów rozpoczną się w 2020 roku[6]. Pod koniec 2020 roku amerykańska administracja rządowa ogłosiła nałożenie na Chiny szeregu ograniczeń eksportowych. Była to reakcja amerykańskiego rządu na chińskie programy zbrojeniowe. Efektem sankcji były opóźnienia w dostawie części do produkcji samolotu. Całość opóźnień może wpłynąć na proces certyfikacji maszyny. Obawy budzi zabezpieczenie dostaw jednostek napędowych CFM International LEAP, które nie mają zamienników dostępnych dla chińskiego producenta. W planach było wykorzystanie rodzimej jednostki ACAE CJ-1000A, której certyfikacje wstępnie zakładano na 2021 rok. Opóźnienia dotknęły również program budowy silnika rodzimej konstrukcji. Ich wielkość oceniana jest na osiem do dziewięciu lat[7].
Zamówienia[edytuj | edytuj kod]
Na pokazach lotniczych Zhuhai Airshow sześć linii lotniczych złożyło 55 zamówień na model C919 oraz 45 opcji, m.in. Air China, China Eastern Airlines, Hainan Airlines, China Southern Airlines, GECAS[8]. 14 lutego 2012, na Singapore Airshow, firma leasingowa BOC Aviation zamówiła 20 samolotów C919[9]. W 19 września 2012 firma leasingowa CCB Financial Leasing Corporation zamówiła 50 samolotów[10]. Na dzień 13 listopada 2012 łączna liczba zamówień na Comac C919 wynosi 380[11]. Do końca 2015 roku, portfel zamówień, opcji i listów intencyjnych liczy 517 samolotów[6].
9 grudnia 2022 roku, uroczyście przekazano pierwszy seryjny C919. Odbiorcą samolotu była linia China Eastern Airlines. Na początku 2023 roku Comac dysponował portfelem zamówień na model C919 wynoszącym około 800 maszyn[12].
Certyfikacja[edytuj | edytuj kod]
W 2020 ogłoszono, że zakończono projektowanie samolotu, a w 2021 mają rozpocząć się starania o uzyskanie certyfikacji - czyli dopuszczenie do komercjalnego użytku samolotu.[13]
W dniu 29 września 2022 Chińska Administracja Lotnictwa Cywilnego (CAAC) wydała certyfikację zdatności do lotu[14], obowiązującą jednak tylko w Chinach.
Podobne samoloty[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Chiny pokazały swój pierwszy duży samolot pasażerski. Boeing i Airbus zagrożone? [online], www.forbes.pl [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Jessica Reed, C919 Completes First Commercial Flight [online], Avionics International, 2 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-21] (ang.).
- ↑ Comac Begins Building C919 Structure | AVIATION WEEK
- ↑ Roll-out C919, „Lotnictwo”, nr 12 (2015), s. 11, ISSN 2450-1298
- ↑ China's first big passenger plane takes off for maiden flight, „BBC News”, 5 maja 2017 [dostęp 2017-07-27] (ang.).
- ↑ a b Roll-out C919, „Lotnictwo”, nr 12 (2015), s. 11, ISSN 1732-5323
- ↑ Michał Gajzler, Chińskie opóźnienia, „Lotnictwo”, nr 11 (2021), s. 18, ISSN 1732-5323
- ↑ Comac C919 lands orders from six customers for 100 jets – Boeing and Aerospace News [online], blog.seattlepi.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Singapur: BOC zamawia C919 – Pasazer.com [online], www.pasazer.com [dostęp 2017-11-22].
- ↑ CCB Financial zamawia 50 maszyn C919 – Pasazer.com [online], www.pasazer.com [dostęp 2017-11-22].
- ↑ China sells 50 jets, dabbles in Eastern Air revival – The Globe and Mail [online], www.theglobeandmail.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Odbiór pierwszego C919 i setnego ARJ21, „Lotnictwo”, nr 1 (2023), s. 13, ISSN 2450-1298
- ↑ C919 trafi do certyfikacji - Chiny stworzyły rywala dla Airbusa i Boeinga? - Nowe technologie w INTERIA.PL [online], interia.pl [dostęp 2020-12-03] (pol.).
- ↑ Pasazer.com: COMAC C919 z certyfikacją [online], Pasazer.com [dostęp 2022-10-02] (pol.).