Czesław Bobrowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czesław Bobrowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 października 1904
Baranowicze, gubernia mińska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

18 maja 1996
Warszawa

Prezes Centralnego Urzędu Planowania
Okres

od 1 października 1945
do marca 1948

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Następca

Tadeusz Dietrich

Poseł na Sejm Ustawodawczy
Okres

od 4 lutego 1947
do 30 października 1951

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Order Lwa Białego III Klasy (Czechosłowacja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Śmiałej 36 na Żoliborzu, w którym od 1957 mieszkał Czesław Bobrowski

Czesław Bobrowski (ur. 27 października 1904 w Baranowiczach[1][2], zm. 18 maja 1996 w Warszawie) – polski ekonomista, prawnik, politolog i polityk.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Adolfa Korolko-Bobrowskiego i Jadwigi z Około-Kułaków pochodzących z okolic Mścisławia na Białorusi. Jako ochotnik (starszy strzelec) uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Absolwent gimnazjum w Lublinie (1921), Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego z 1925. W latach 1925–1926 referent prawny Konsulatu Generalnego w Pradze. Stażysta paryskiej Szkoły Nauk Politycznych (Ecole des Sciences Politiques) z 1927.

W okresie 1928–1929 pracował w departamencie ekonomicznym Ministerstwa Przemysłu i Handlu RP, pełniąc między innymi funkcję zastępcy komisarza Polskiego Towarzystwa Handlu z Rosją „Polros”. W latach 1931–1932 był dyrektorem radziecko-polskiej spółki handlowej Sowpoltorg w Moskwie, następnie w okresie 1935–1939 dyrektorem departamentu ekonomicznego w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W latach 30. założył i został redaktorem naczelnym pisma „Gospodarka Narodowa”, gromadząc wokół siebie grupę młodych ekonomistów.

Po agresji III Rzeszy i agresji ZSRR na Polskę wraz z urzędnikami ministerstwa ewakuował się 17 września 1939 do Rumunii. Stamtąd przez Jugosławię i Włochy udał się do Francji, gdzie w 1940 wstąpił do Wojska Polskiego. Po klęsce Francji internowany w Szwajcarii. Następnie uciekł z obozu internowania do Francji, gdzie zajął się działalnością najpierw w Czerwonym Krzyżu, potem w Towarzystwie Opieki nad Polakami we Francji. Zajmował się pomocą dla uchodźców z Polski i uwięzionych w obozach. W 1943, unikając aresztowania przez Gestapo, opuścił okupowaną Francję, przez Hiszpanię i Portugalię dotarł go Gibraltaru, skąd udał się Londynu. W Londynie znalazł się w 1944 w zespole studyjnym przy ministrze skarbu w rządzie RP na uchodźstwie Ludwiku Grosfeldzie. Zespół ten opracowywał program odbudowy i rozwoju Polski po zniszczeniach wojennych oraz modelowe rozwiązania dla gospodarki polskiej po wojnie.

Po utworzeniu w czerwcu 1945 w realizacji ustaleń konferencji jałtańskiej Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej i wycofaniu 6 lipca 1945 międzynarodowego uznania dla Rządu RP na uchodźstwie, w sierpniu 1945 Czesław Bobrowski powrócił do Polski (podobnie jak Ludwik Grosfeld).

Został dokooptowany do Krajowej Rady Narodowej i 10 listopada 1945 mianowany prezesem Centralnego Urzędu Planowania. Funkcję sprawował od 1945 do lutego 1948. W CUP powstał m.in. trzyletni Plan Odbudowy Gospodarczej. W lutym 1948 usunięty z funkcji pod naciskiem PPR, stalinizującej politykę gospodarczą kraju. W okresie od marca do grudnia 1948 pełnił funkcję posła w Sztokholmie[3]. Wezwany do kraju, w obawie przed aresztowaniem odmówił przyjazdu i udał się w grudniu 1948 na emigrację do Francji[4]. Od 1952 do 1956 pracownik naukowy w Instytucie Nauk Politycznych i Narodowym Centrum Badań Naukowych w Paryżu (Centre Nationale de la Recherche Scientifique).

Po październiku 1956 powrócił do Polski, został pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego i wiceprzewodniczącym Rady Ekonomicznej przy Radzie Ministrów (1957–1963). W 1958 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego, skąd odszedł po wydarzeniach marca 1968 roku. W okresie 1967–1971 był wykładowcą na Uniwersytecie Paris I – La Sorbonne. W latach 70. był ekspertem ONZ, doradzając w Algierii, Ghanie, Iraku i Syrii. Przewodniczący Konsultacyjnej Rady Gospodarczej w latach 1981–1987. Członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa PRL Wojciechu Jaruzelskim w latach 1986–1990. Honorowy Prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w 1986.

Poseł do KRN (1945–1947) i na Sejm Ustawodawczy (1947–1948). Członek PPS (w latach 1946–1948 zasiadał w jej radzie naczelnej), następnie PZPR.

W 1961 wspólnie z Zygmuntem Baumanem, Janem Strzeleckim i Jerzym Wiatrem brał udział w dyskusji poświęconej przyszłości społeczeństwa polskiego. Nie jako socjolog, pedagog czy psycholog, ale jako ekonomista, największe niebezpieczeństwo, grożące zaburzeniami w naszym życiu społecznym, dostrzegł w lukach społecznego wychowania, w błędnych filozoficznych uzasadnieniach postaw ludzkich: sprawa poczucia absurdu życia i poczucia braku związku między własnym działaniem a tym, co nas spotyka, filozofia ślepego losu bynajmniej nie jest w pełni przezwyciężona...[5].

Autor szeregu prac ekonomicznych, publikowanych w kraju i za granicą.

Od 1931 był mężem Ireny Colonna-Walewskiej[1].

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 3A tuje-2-35)[6].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Warunki i drogi rozwoju gospodarczego wsi (1936)
  • Polityka społeczna na tle gospodarczym (1944)
  • U źródeł planowania socjalistycznego (1956)
  • Jugosławia socjalistyczna (1957)
  • Modele gospodarki socjalistycznej (1957)
  • Planowanie gospodarcze. Problemy podstawowe (1965)
  • O gospodarce mieszanej w krajach Trzeciego Świata (1967)
  • Źródła, problemy i tendencje przemian planowania gospodarczego (1981)
  • Wspomnienia ze stulecia (1985)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 20–21. [dostęp 2021-07-01].
  2. ↑ Czesław Bobrowski w swojej biografii pisze, że najprawdopodobniej urodził się w Warszawie. Metryka urodzenia spisana została w miejscowości Nowa Mysz pod Baranowiczami. We Francji, aby uniknąć wcielenia do kompanii pracy, wpisał do dokumentów inną datę i miejsce urodzin (Sarny). 17 lutego 1904 jako dzień narodzin został wpisany przez Czesława Bobrowskiego do dokumentów w Londynie w 1943 (Czesław Bobrowski: Wspomnienia ze stulecia, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1985, s. 40).
  3. ↑ Czesław Bobrowski: Ze wspomnień 1945–1948, „Kwartalnik Historyczny” Nr 3/1979, s. 701–732.
  4. ↑ Władysław Baka: Czesław Bobrowski (1904–1996) [w:] Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945 t. 1 A–K, Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016, Warszawa 2016, ISBN 978-83-235-2069-6, s. 139.
  5. ↑ Jak działać, jak żyć, „Nowa Kultura” 1961, nr 49.
  6. ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
  7. ↑ Stefan Oberleitner: Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 17
  8. ↑ M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490 („w II rocznicę P.K.W.N. w wyróżnieniu zasług na polu dwuletniej pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju”).
  9. ↑ M.P. z 1939 r. nr 143, poz. 336 („za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”) – jako Czesław Bobrowski-Korolko.
  10. ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele dyplomatyczni Polski w Szwecji
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czesław_Bobrowski&oldid=71244126”