Czubacz zmienny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czubacz zmienny
Crax rubra[1]
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

grzebiące

Rodzina

czubacze

Rodzaj

Crax

Gatunek

czubacz zmienny

Synonimy
  • Crax globicera Linnaeus, 1766[2]
  • Crax chapmani Nelson 1901[2]
  • Crax hecki Reichenow 1894[2]
  • Crax panamensis Ogilvie-Grant 1893[2]
Podgatunki
  • C. r. rubra Linnaeus, 1758
  • C. r. griscomi Nelson, 1926
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Czubacz zmienny[4] (Crax rubra) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae), zamieszkujący Amerykę Północną i Południową. Narażony na wyginięcie.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się dwa podgatunki C. rubra[5][6]:

Morfologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 90 cm. Na głowie kędzierzawy czubek. Samiec czarny, z wyjątkiem żółtej narośli na dziobie, białego brzucha i podogonia; samica w większości kasztanowobrązowa, z prążkowanymi skrzydłami i ogonem oraz czarno-biało delikatnie prążkowaną głową. Występuje także ciemniejsza odmiana samicy. U obu płci nogi są szare. Spotykany na ziemi zwykle pojedynczo lub parami. Spłoszony, zazwyczaj ucieka na piechotę. Tokujący samiec wydaje buczącą pieśń.

Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje od wschodniego Meksyku przez Amerykę Centralną po zachodnią Kolumbię i zachodni Ekwador. Zamieszkuje wilgotne lasy nizinne, choć był też obserwowany w górach Panamy do 1900 m n.p.m. oraz na północnych zboczach gór Sierra de las Minas w Gwatemali[7].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2009 roku uznaje czubacza zmiennego za gatunek narażony (VU – Vulnerable); wcześniej – od 2000 roku miał on status gatunku bliskiego zagrożenia (NT – Near Threatened), a od 1988 – najmniejszej troski[3]. Całkowitą liczebność populacji szacuje się na około 50 tysięcy osobników, jednak szacunki różnych autorów są rozbieżne[7]. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3]. Do głównych zagrożeń dla gatunku należą polowania (dla mięsa, sportu czy z przeznaczeniem na handel) oraz utrata i fragmentacja siedlisk wskutek wylesiania[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Crax rubra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d D. Lepage: Great Curassow Crax rubra. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2021-11-12]. (ang.).
  3. a b c Crax rubra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 - czubacze - Guans (Wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-16].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-16]. (ang.).
  6. Great Curassow (Crax rubra). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)]. (ang.).
  7. a b c Species factsheet: Crax rubra. BirdLife International. [dostęp 2021-11-12]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 1994. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]