Dębnica (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dębnica
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

człuchowski

Gmina

Człuchów

Liczba ludności (2022)

345[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

77-300[3]

Tablice rejestracyjne

GCZ

SIMC

0742807

Położenie na mapie gminy wiejskiej Człuchów
Mapa konturowa gminy wiejskiej Człuchów, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dębnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dębnica”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Dębnica”
Położenie na mapie powiatu człuchowskiego
Mapa konturowa powiatu człuchowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Dębnica”
Ziemia53°38′07″N 17°21′39″E/53,635278 17,360833[1]

Dębnica (niem. Damnitz, kaszub. Dãbnica) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Człuchów[4][5]. Siedziba sołectwa Dębnica, w którego skład wchodzą również Płonica i Przytok.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Wieś królewska starostwa człuchowskiego w województwie pomorskim w drugiej połowie XVI wieku[6].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Dębnica[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0742813 Przytok część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1970 roku koło Płonicy odkryto cmentarzysko urnowe. Wieś została lokowana przez komtura człuchowskiego Ludolfa Hake w 1252 roku na 62 włóki, w tym 4 włóki dla proboszcza. Zasadźcą i pierwszym sołtysem został Dompnitz. Lustracja z 1565 roku podaje, że był tu kościół z podania królewskiego, oraz że na chłopów nałożono opłatę po ćwiertni zboża z włóki i od każdego udzielonego sakramentu po dwanaście denarów oraz od kolędy l grosz. W 1570 roku protestanci przejęli kościół, a pastor dojeżdżał odprawiać nabożeństwa z Człuchowa. Po 1617 roku kościół powrócił do katolików i przyłączono go do parafii w Człuchowie.

Opis wsi „Dembnicy" z 1624 roku potwierdza dane dokumentu lokacyjnego z 1352 roku i precyzuje, że było wówczas 6 włók sołeckich, 4 proboszczowskie, l włóka wybraniecka i l włóka młynarska. Na pozostałych 50 włókach gospodarowali chłopi, których było 20. W czasie najazdu szwedzkiego wiele gospodarstw było pustych (spalonych), ubyło mieszkańców, którzy zginęli od zarazy i głodu. W I połowie XVIII w. ma miejsce rozwój gospodarczy i wzrasta liczba mieszkańców wsi. Z dokumentu z 1746 roku wiemy, że puste gospodarstwo otrzymał Jan Rymcr (Ricmer), który był chłopem poddanym i musiał co roku stawać z podwodą do Gdańska i płacił też 30 guldenów czynszu.

Neogotycki kościół zbudowano w 1796 roku, a po starym kościele pozostała stara drewniana wieża oraz konfesjonał. Do sierpnia 1986 roku kościół był filią parafii w Człuchowie, obecnie jest tu siedziba parafii pod wezwaniem Świętego Krzyża. W latach 90. wybudowano nowy budynek plebanii i utworzono nową parafię. Należą do niej kościoły w Mosinach i Ględowie. Pierwszym proboszczem był ks. Zygmunt Fąs.

W Dębnicy urodził się w 1876 roku Jan Riemer, który ukończył gimnazjum w Chojnicach, studia wyższe we Wrocławiu i po odzyskaniu niepodległości przez Polskę organizował na Pomorzu szkolnictwo. Był on też kuratorem w Toruniu, a od 1928 roku wykładał w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Zmarł w 1941 roku i pochowany został na Powązkach w Warszawie[7].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisane są:

  • kościół parafialny pw. Świętego Krzyża, 1894, z drewnianą wieżą z XVIII w., nr rej.: A-1831 z 5.06.2008
  • cmentarz kościelny, nr rej.: j.w.

Ponadto w Dębnicy znajdują się dwa budynki mieszkalne drewniano-murowane – z połowy XIX w. i końca XIX w., budynek mieszkalny murowany z połowy XIX w., budynek mieszkalny murowany z początku XIX w., 2 budynki mieszkalne murowane z początku XX w., budynek gospodarczy murowany z końca XIX w. i budynki mieszkalne drewniane z 1785 r. i z 2 połowy XIX w.[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 23387
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 221 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 81.
  7. Urząd Gminy Człuchów [1]
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 10 [dostęp 2016-12-26].
  9. Zabytki [2]