Dalekowie
| Postać z Doktor Who | |
.jpg) Dalek z 2012 r. | |
| Pierwsze wystąpienie |
The Daleks |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Pochodzenie |
Skaro |
| Przynależność |
Zmutowane Kaledy z mechaniczną powłoką |
Dalekowie (l.poj. Dalek; ang. Daleks) – fikcyjny gatunek istot pozaziemskich związany z brytyjskim serialem science-fiction Doktor Who.
Za twórcę Daleków uznaje się Terry Nation, autora drugiej historii w serialu, The Daleks. Ich genezę sprowadzał on do własnych doświadczeń z czasów drugiej wojny światowej[1]. To właśnie w historii The Daleks z 1966 roku, Dalekowie pojawiają się po raz pierwszy w serialu, po czym występują oni w nim bardzo często[2].
W latach 60. powstały dwa filmy telewizyjne o Dalekach pt. Dr Who wśród Daleków (1965) oraz Najazd Daleków na Ziemię (1966), które jednak aktualnie nie są uznawane jako kanoniczna część uniwersum Doktora Who
Opis[edytuj | edytuj kod]
W serialowej rzeczywistości Dalekowie zostali stworzeni przez Davrosa. Są to zmutowane organizmy, które pochodzą z planety Skaro. Przebywają w pojazdach przypominających czołgi i są ciężko uzbrojone. Cechują się dużą siłą i inteligencją przy jednoczesnym zupełnym braku empatycznych uczuć jak współczucie czy litość.
Dalekowie noszą cechy charakteru, jakie były typowe dla nazistów: nietolerancja dla postaw odmiennych od własnej, nienawiść rasowa, przekonanie o wyższości własnej rasy nad innymi, technokratyczny sposób rozumowania oraz tendencja do stosowania tortur. Dalekowie nie cofają się nawet przed eksterminacją osobników własnej rasy. Ich okrzykiem bojowym jest „Eksterminować!” (ang. Exterminate!), który wypowiadają bardzo często.
Wpływ na kulturę[edytuj | edytuj kod]
Dalekowie wpisali się na stałe w poczet brytyjskiej kultury popularnej. W grudniu 1964 roku brytyjski rysownik, Leslie Gilbert Illingworth opublikował karykaturę w gazecie Daily Mail podpisaną "THE DEGAULLEK" przedstawiającą francuskiego prezydenta, Charlesa de Gaulle'a na szczycie NATO jako Daleka z wystającym nosem[3].
Słownik Oksfordzki języka angielskiego zawiera hasło "Daleks", objaśniające mało precyzyjnie, iż jest to "typ robota pojawiającego się fantastycznonaukowym programie telewizyjnym Dr. Who, telewizji BBC"[4].
Spis historii[a][edytuj | edytuj kod]
| Klasyczna seria | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rok | Doktor | Historia | |||
| 1963-64 | Pierwszy Doktor | The Daleks | |||
| 1964 | The Dalek Invasion of Earth | ||||
| 1965 | The Chase | ||||
| Mission to the Unknown | |||||
| 1965-66 | The Daleks' Master Plan | ||||
| 1966 | |||||
| Drugi Doktor | The Power of the Daleks | ||||
| 1967 | The Evil of the Daleks | ||||
| 1972 | Trzeci Doktor | Day of the Daleks | |||
| 1973 | Planet of the Daleks | ||||
| 1974 | Death to the Daleks | ||||
| 1975 | Czwarty Doktor | Genesis of the Daleks | |||
| 1979 | Destiny of the Daleks | ||||
| 1984 | Piąty Doktor | Resurrection of the Daleks | |||
| 1985 | Szósty Doktor | Revelation of the Daleks | |||
| 1988 | Siódmy Doktor | Remembrance of the Daleks | |||
| Nowa seria | |||||
| Rok | Doktor | Historia | |||
| 2005 | Dziewiąty Doktor | Dalek | |||
| Zły Wilk / Każdy swoją drogą | |||||
| 2006 | Dziesiąty Doktor | Armia duchów / Dzień zagłady | |||
| 2007 | Dalekowie na Manhattanie / Ewolucja Daleków | ||||
| 2008 | Skradziona Ziemia / Koniec podróży | ||||
| 2010 | Jedenasty Doktor | Zwycięstwo Daleków | |||
| Otwarcie Pandoriki / Wielki Wybuch | |||||
| 2012 | Planeta obłąkanych Daleków | ||||
| 2014 | Dwunasty Doktor | Wnętrze Daleka | |||
| 2015 | The Magician's Apprentice / The Witch's Familiar | ||||
| 2018 | Trzynasta Doktor | Resolution | |||
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Brane pod uwagę są tylko te historie, w których Dalekowie odegrali ważną rolę
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ David J. Howe, Mark Stammers, Stephen James Walker: Doctor Who: The Sixties. Londyn: Virgin Publishing, 1992, s. 31. ISBN 0-86369-707-0.
- ↑ The Fourth Dimension The Daleks. BBC. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).
- ↑ View cartoon item: 06435. cartoons.ac.uk. [dostęp 2016-02-17]. (ang.).
- ↑ J. A. Simpson, E. S. C. Weiner: Oxford English Dictionary. T. 4: creel–duzepere. Oksford: Oxford University Press, 1989, s. 221-222. ISBN 0-19-861216-8.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dalekowie na oficjalnej stronie British Broadcasting Corporation (BBC) (ang.)
- Dalekowie w bazie TARDIS Data Core (ang.)