Nornik sosnowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Darniówka sosnowa)
Nornik sosnowy
Microtus pinetorum[1]
(Le Conte, 1830)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Arvicolini

Rodzaj

nornik

Gatunek

nornik sosnowy

Synonimy
Podgatunki
  • M. p. pinetorum (Le Conte, 1830)
  • M. p. auricularis Bailey, 1898[10]
  • M. p. carbonarius (Handley, 1952)
  • M. p. nemoralis Bailey, 1898[11]
  • M. p. parvulus (A.H. Howell, 1916)
  • M. p. scalopsoides (Audubon & Bachman, 1841)
  • M. p. schmidti (H.H.T. Jackson, 1941)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[12]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Nornik sosnowy[13] (Microtus pinetorum) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Nornik sosnowy występuje w środkowo-wschodniej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[14]:

  • M. pinetorum pinetorum – południowa Wirginia, skrajne wschodnie Tennessee, Karolina Północna, Karolina Południowa, południowo-wschodnia Missisipi, południowa Alabama i większa część Georgii, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum auricularis – południowa Indiana, południowo-zachodnie Ohio, skrajnie południowo-wschodnia Missouri, większość Kentucky, wschodnie i południowe Arkansas, większość Tennessee, wschodni Teksas, Luizjana, Missisipi, północna Alabama i północno-zachodnia Georgia, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum carbonarius – skrajne południowo-wschodnie Ohio, skrajnie zachodnia Wirginia Zachodnia, wschodnie Kentucky i wschodnie Tennessee, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum nemoralis – skrajna południowo-wschodnia Minnesota, południowo-zachodni Wisconsin, Iowa, południowo-wschodnia Nebraska, wschodnia Kansas, Missouri, wschodnia Oklahoma, Arkansas i północno-wschodni Teksas, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum parvulus – południowa Georgia i północna Floryda, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum scalopsoides – skrajne południowe Ontario i skrajnie południowy Quebec, Kanada oraz od południowego Wisconsin i Illinois na wschód do wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i od skrajnego południowo-zachodniego Maine do południowej Wirginii, Stany Zjednoczone.
  • M. pinetorum schmidti – zachodnio-środkowe Wisconsin, Stany Zjednoczone.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1830 roku amerykański przyrodnik John Eatton Le Conte nadając mu nazwę Psammomys pinetorum[2]. Holotyp pochodził prawdopodobnie ze starej plantacji rodziny LeConte niedaleko Riceboro w Georgii[15].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają siedem podgatunków[14].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[16].
  • pinetorum: łac. pinetorum „sosnowy, z sosny”, od pinus „sosna”[17].
  • auricularis: średniowiecznołac. auricularis „ucho, uszaty”, od łac. auricula „uszko”, od auris „ucho”; przyrostek zdrabniający -ulus[17].
  • carbonarius: łac. carbonarius „piec na węgiel drzewny” (tj. „czarny”), od carbo, carbonis „węgiel drzewny”[17].
  • nemoralis: łac. nemoralis „z lasu, z gaju”, od nemus „gaj, las z polanami i łąkami”, od gr. νεμος nemos „gaj, pastwisko”, od νεμω nemō „jechać na pastwisko”[17].
  • parvulus: łac. parvulus „malutki”, od parvus „mały”; przyrostek zdrabniający -ulus[17].
  • scalopsoides: gr. σκαλοψ skalops, σκαλοπος skalopos „kret”, od σκλλω skallō „kopać”[18]; -οιδης -oidēs „przypominający”[19].
  • schmidti: Franklin J.W. Schmidt (1901–1935), amerykański przyrodnik[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 63–110 mm, długość ogona 17–25 mm, długość tylnej stopy 13–19 mm; masa ciała 25–38 g[20]. Futro brązowe, na brzuchu białe lub srebrne. Bardzo małe oczy, uszy i ogon. Przednie pazury przystosowane do kopania.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. Mieszkają w norach wykopanych na głębokość ok. 10 cm. Czasem zajmują opuszczone nory myszy, kretów lub dużych ryjówek. Żywią się głównie roślinami – bulwami, korzonkami, liśćmi, jagodami, orzechami. Zjada też owady. Jesienią gromadzą zapasy na zimę.

Monogamiczne. Rozmnażają się kilka razy w roku, najczęściej późną wiosną i wczesnym latem. Po trwającej 3 tygodnie ciąży samica rodzi 1-13 młodych (zazwyczaj 3-7). Młode są karmione mlekiem przez 17 dni. Zazwyczaj dożywają 3 miesięcy, na wolności żyją maksymalnie rok. Najstarszy osobnik w niewoli żył nieco poniżej 3 lat.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Microtus pinetorum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b J.E. Le Conte. Description of a new genus of the order Rodentia. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 3, s. 133, 1828–1836. (ang.). 
  3. ↑ J.J. Audubon & J. Bachman. Descriptions of new species of quadrupeds inhabiting North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 1 (7), s. 97, 1843. (ang.). 
  4. ↑ J.E. Le Conte. Description of three new species of American Arvicolae, with remarks upon some other American Rodents. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 6, s. 405, 1854. (ang.). 
  5. ↑ S.F. Baird: General Report upon the Zoology of the Several Pacific Railroad Routes. Cz. 1: Mammals. Washington: A. P. Nicholson, 1858, s. 547 (przypis).
  6. ↑ A.H. Howell. Description of a new pine mouse from Florida. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 83, 1916. (ang.). 
  7. ↑ a b H.H.T. Jackson. A new pine mouse, genus Pitymys, from Wisconsin. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 54, s. 201, 1941. (ang.). 
  8. ↑ C.O. Handley, Jr.. A new pine mouse (Pitymys pinetorum carbonarius) from the southern Appalachian mountains. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 42, s. 152, 1952. (ang.). 
  9. ↑ J.A. Holman. Birds and mammals from the Pleistocene of Williston, Florida. „Bulletin of the Florida State Museum”. Biological Sciences. 5 (1), s. 10, 1959. (ang.). 
  10. ↑ Bailey 1898 ↓, s. 90.
  11. ↑ Bailey 1898 ↓, s. 89.
  12. ↑ F. Cassola, Microtus pinetorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-02] (ang.).
  13. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 238. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  14. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 360. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  15. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Pitymys) pinetorum. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-02].
  16. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.). 
  17. ↑ a b c d e The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  18. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 204.
  19. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
  20. ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 335–336. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nornik_sosnowy&oldid=70998274”