Tęgosterzyk większy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Deconychura)
Tęgosterzyk większy
Deconychura longicauda[1]
(von Pelzeln, 1868)
Ilustracja
Tęgosterzyk większy (stan Amazonas, Brazylia)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

tęgosterowate

Podrodzina

kowale

Rodzaj

Deconychura
Cherrie, 1891

Gatunek

tęgosterzyk większy

Synonimy

Dendrocincla longicauda Pelzeln, 1868

Podgatunki
  • D. l. typica Cherrie, 1891
  • D. l. darienensis Griscom, 1929
  • D. l. minor Todd, 1919
  • D. l. longicauda (Pelzeln, 1868)
  • D. l. connectens J. T. Zimmer, 1929
  • D. l. pallida J. T. Zimmer, 1929
  • D. l. zimmeri Pinto, 1974
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Tęgosterzyk większy[3] (Deconychura longicauda) – gatunek ptaka z rodziny tęgosterowatych (Dendrocolaptidae), zamieszkujący Amerykę Południową i Centralną.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Takson po raz pierwszy opisany przez von Pelzelna pod nazwą Dendrocincla longicauda[4]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Borba, Marabitanas w Barra do Rio Negro[4], co według autorów Handbook of the Birds of the World oznacza Manaus w Brazylii[5]. Do tego rodzaju dawniej zaliczano również tęgosterzyka mniejszego[6]. Według klasyfikacji przyjętej w The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World oraz przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny, Deconychura to rodzaj monotypowy, a tęgosterzyk mniejszy przynależy do Certhiasomus[7][3].

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia siedem podgatunków D. longicauda[8]. Autorzy Handbook of the Birds of the World Alive wydzielają wszystkie te podgatunki, poza nominatywnym, do dwóch osobnych gatunków: D. typica (tęgosterzyk plamisty) i D. pallida (tęgosterzyk amazoński)[5]; takie ujęcie systematyczne od 2016 roku stosuje też IUCN[2][9][10].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Tęgosterzyk większy występuje w zależności od podgatunku[8]:

  • D. longicauda typicatęgosterzyk plamisty[3]Kostaryka i zachodnia Panama.
  • D. longicauda darienensis – wschodnia Panama.
  • D. longicauda minor – północna Kolumbia.
  • D. longicauda longicaudatęgosterzyk większy[3]region Gujana i północna Brazylia.
  • D. longicauda connectens – wschodnia Kolumbia i południowa Wenezuela do wschodniego Ekwadoru, wschodniego Peru i północno-zachodniej Brazylii.
  • D. longicauda pallidatęgosterzyk amazoński[3] – południowo-wschodnie Peru, północna Boliwia i południowo-zachodnia Brazylia.
  • D. longicauda zimmeri – środkowa Brazylia.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Mały ptak o długości ciała 17–18 cm w Panamie i 19–22 cm w Ameryce Południowej. Masa ciała w Kostaryce i Panamie 19–26 g, w południowej Wenezueli i Surinamie 25–28 g, a w Manaus średnio 29 g[5].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) dzieli ten takson na trzy gatunki i klasyfikuje je następująco:

  • tęgosterzyk większyDeconychura longicaudagatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); trend liczebności uznawany za spadkowy[2].
  • tęgosterzyk plamistyDeconychura typica – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); trend liczebności uznawany za spadkowy[9].
  • tęgosterzyk amazońskiDeconychura pallidagatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); trend liczebności uznawany za spadkowy[10].

Przed podziałem gatunek opisywany był jako rzadki[2][10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Deconychura longicauda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d BirdLife International, Deconychura longicauda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).
  3. a b c d e Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Podrodzina: Sittasominae Ridgway, 1911 - kowale (wersja: 2021-01-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-09].
  4. a b A. v. Pelzen: Zur Ornithologie Brasiliens : Resultate von Johann Natterers Reisen in den Jahren 1817 bis 1835. Wiedeń: A. Pichler's Witwe & Sohn, 1868, s. 42, 60. (niem.).
  5. a b c C. A. Marantz, A. Aleixo, L. R. Bevier, M. A. Patten: Long-tailed Woodcreeper (Deconychura longicauda). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2019-12-30]. (ang.).
  6. J. del Hoyo, A. Elliot, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions, 2003, s. 405. ISBN 84-87334-50-4.
  7. Elizabeth Derryberry, Santiago Claramunt, R. Terry Chesser, Alexandre Aleixo, Joel Cracraft, Robert G. Moyle, Robb T. Brumfield. Certhiasomus, a new genus of woodcreeper (Aves: Passeriformes: Dendrocolaptidae). „Zootaxa”. 2416, s. 44-50, 2010. (ang.). 
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-09]. (ang.).
  9. a b BirdLife International, Deconychura typica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).
  10. a b c BirdLife International, Deconychura pallida, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]