Decyzja

Decyzja (z łac. decisio – ugoda, postanowienie, rozstrzygnięcie) – wynik wyboru mający prowadzić do celu.

Stanowi pojęcie z języka naturalnego, kluczowe we wszystkich naukach i jest wynikiem „podjęcia decyzji”. Subtelna różnica między podjęciem decyzji a procesem decyzyjnym jest tylko ta, że proces decyzyjny nie zawsze doprowadza do decyzji. Decyzją może być działanie/akt lub opinia/sąd w jakiejś sprawie. Aby proces decyzyjny miał sens, potrzebne są co najmniej dwie różne możliwości wyboru (kandydaci na decyzje), a więc istnienie alternatywy.

W procesie decyzyjnym konieczne są kryteria podjęcia/oceny decyzji, dzięki czemu jesteśmy w stanie dokonać wyboru. W zależności od przyjętych kryteriów możemy mieć decyzję wystarczającą lub decyzję optymalną.

Przykład: Chcemy podjąć decyzję, jakie zwierzątko do domu kupić. Możemy wybrać spośród wielu zwierząt: pies, kot, papuga, chomik, tygrys, słoń itd. Każdy dokonany wybór to decyzja.

W różnych teoriach decyzji, decyzja może też oznaczać jeden z możliwych wariantów wyboru w problemie decyzyjnym.

Uwaga!: Definicja decyzji w sensie klasycznej teorii decyzji nie obejmuje bardziej popularnego znaczenia tego słowa, czyli rezultatu wyboru spośród możliwości. W rozumieniu tej teorii alternatywy to „kandydatury” na decyzje i wszystkie możliwe decyzje (tzn. alternatywy) tworzą przestrzeń decyzyjną. Podzbiorem przestrzeni decyzyjnej są decyzje dopuszczalne, czyli te decyzje, które zostały dopuszczone przez warunki ograniczające decyzję.

Przykład: W naszym przykładzie chcielibyśmy ograniczyć zbiór wszystkich zwierząt do tych, które jesteśmy w stanie hodować w naszym domu – odrzucamy więc np. tygrysy i słonie. Po uwzględnieniu kryteriów jak np. nasze subiektywne upodobania do poszczególnych zwierząt, kłopotliwość w utrzymaniu danego zwierzęcia itd., pozostawiamy w zbiorze decyzji optymalnych psa. W ten sposób podjęliśmy decyzję.

Decyzja w sensie matematycznym

Na potrzeby matematycznych metod teorii decyzji istnieje formalna definicja decyzji:

Niech zmienne x₁, x₂, x₃, ... oznaczają wszystkie cechy opisujące obiekty będące przedmiotem procesu decyzyjnego, istotne ze względu na ten proces, zaś X₁, X₂, X₃, ... odpowiednio dziedziny zmiennych. Przestrzenią decyzyjną D nazywamy iloczyn kartezjański D = X₁ x X₂ x X₃, ..., zaś elementy tego iloczynu to decyzje.

Przykład: Chcemy zdecydować jakiego psa kupić. Istotne są dla nas jedynie: waga, wysokość w kłębie i wiek psa, wyrażone liczbami rzeczywistymi. Przestrzenią decyzyjną D będzie przestrzeń R₊³, zaś decyzjami będą punkty tej trójwymiarowej przestrzeni.

Zobacz też

• decyzja dopuszczalna
• decyzja optymalna
• proces decyzyjny
• teoria decyzji