Delfina Potocka
.jpg) Paul Delaroche, Portret Delfiny Potockiej z 1849 roku | |
 Korczak | |
| Data i miejsce urodzenia |
marzec 1807 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Stanisław Delfin Komar |
| Matka |
Honorata Orłowska |
| Mąż | |
Delfina z Komarów Potocka (ur. w marcu 1807[1][2] w Murowanych Kuryłowcach, zm. 2 kwietnia 1877 w Paryżu) – dama, przyjaciółka artystów, śpiewaczka i malarka. Jest zwana muzą polskiego romantyzmu, ponieważ wywarła wpływ na jego czołowych przedstawicieli. Poświęcano jej dzieła. Znała Fryderyka Chopina, Zygmunta Krasińskiego, Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza i Cypriana Kamila Norwida.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Córka Stanisława Delfina Komara (majora w rosyjskim wojsku) i Honoraty Orłowskiej (córki łowczego koronnego króla Stanisława Augusta). W 1825 roku poślubiła Mieczysława Potockiego, syna Stanisława Szczęsnego Potockiego, jednego z najbogatszych Polaków epoki, i miała z nim pięcioro dzieci, które wcześnie zmarły. Była nieszczęśliwa w pożyciu małżeńskim z Potockim, z którym się później rozwiodła. Ale jednocześnie wywalczyła dożywotnią rentę w wysokości 100 tys. franków rocznie[1], którą sumiennie wypłacał jej Potocki. Później jako członkini rodziny Potockich skrupulatnie wykorzystywała zdobyty splendor oraz wypłacane pieniądze. Taka pozycja pozwoliła jej na zasmakowanie wolności osobistej i towarzyskiej, a nawet na dostatnie życie w Paryżu, gdzie mieszkała w różnych okresach.
Odznaczała się zdolnościami umysłowymi i artystycznymi oraz słynną olśniewającą urodą[1], którą podbijała męskie serca na najznakomitszych salonach całej Europy. Jej zalotny powab działał niezależnie od narodowości i języka. W młodości była uczennicą Fryderyka Chopina, z którym już wtedy rozmawiała i korespondowała tylko po francusku[potrzebny przypis].
Po rozstaniu z mężem wyjechała za granicę, gdzie została przyjaciółką i powiernicą Zygmunta Krasińskiego oraz jego najtrwalszą miłością. Z Krasińskim poznała się w Neapolu 24 grudnia 1838 i rychło została jego umiłowaną, przed którą poeta zwierzał się ze wszystkich swoich myśli i zamiarów i dla której pisał utwory (Przedświt).
Wynikiem tego stosunku była też olbrzymia korespondencja poety do kochanki, ogłaszana dotychczas w drobnych fragmentach, dopiero od roku 1930 (tom I) w obszerniejszym wyborze. Jego listy do niej są cenne dla polskiej epistolografii.
Doszukiwano się w Delfinie Potockiej (obok Joanny Bobrowej) pierwowzoru Idalii[3][4], światowej damy z Fantazego Juliusza Słowackiego.
Została pochowana 6 kwietnia 1877 na starym cmentarzu w Montmorency, niedaleko Paryża.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Listy do Delfiny Potockiej. I. 1839–1843. Zygmunt Krasiński, przysposobił do druku Adam Żółtowski. Poznań 1930, wyd. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
- Listy do Delfiny Potockiej. II. 1843–1845. Zygmunt Krasiński, przysposobił do druku Adam Żółtowski. Poznań 1935, wyd. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
- Listy do Delfiny Potockiej. III. 1846–1848. Zygmunt Krasiński, przysposobił do druku Adam Żółtowski. Poznań 1938, wyd. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
- Listy do Delfiny Potockiej 1839-1859 (t. I – III) Opracowanie i wstęp Zbigniew Sudolski. Warszawa 1975, wyd PIW.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zbigniew Sudolski: Delfina Potocka (z domu Komar). iPSB. [dostęp 2019-08-12].
- ↑ Na inskrypcji nagrobnej podano rok urodzenia 1810.
- ↑ Paweł Cmielewski: Słowacki w supermarkecie 2.0. Kielce: stowarzyszenie Twórcze „Zenit”, 2018, s. 40. ISBN 978-83-943720-5-7.
- ↑ Duchowi memu dała w pysk i poszła!. [w:] Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. encyklopediateatru.pl. [dostęp 2019-08-12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Wierzyński: Życie Chopina. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010, s. 640. ISBN 978-83-08-04490-2.
- Adam Harasowski: The skein of legends around Chopin. Glasgow: William MacLellan, 1967, s. 383. (ang.).; drugie wydanie – New York: Da Capo Press, 1977, s. 383; trzecie wydanie – New York: Da Capo Press, 1980, s. 417, ISBN 0-306-77525-5.
- Jerzy Maria Smoter: Spór o „listy” Chopina do Delfiny Potockiej. Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1966, drugie wydanie 1976.
- Edward Rudzki: Delfina Potocka. Warszawa, Novum 1989.
- Piotr Sumiński: Chopin i Potocka: Awantura o miłosną korespondencję. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2005, s. 388. ISBN 83-89100-68-1.