Derby sportowe
Derby sportowe (derby lokalne) – zawody sportowe z udziałem drużyn, najczęściej dwóch, z jednego miasta lub regionu. Nazwa „derby” najprawdopodobniej pochodzi od meczu piłkarskiego rozgrywanego w angielskim mieście Derby (w jednej drużynie grali zawodnicy z jednej części miasta, a w przeciwnej drużynie z drugiej).
Derby w Polsce
W Polsce największą popularnością ciesza się derby piłkarskie i żużlowe. Do najsłynniejszych derbów piłkarskich można zaliczyć:
- Derby Krakowa, tzw. Święta Wojna – jedne z najstarszych i najczęściej rozgrywanych derbów, sięgające 1908 roku[1], rozgrywane pomiędzy najstarszymi wciąż istniejącymi polskimi klubami: Cracovią i Wisłą Kraków
- Derby Górnego Śląska, zwłaszcza tzw. Wielkie Derby Śląska pomiędzy najbardziej utytułowanymi polskimi klubami: Górnikiem Zabrze i Ruchem Chorzów – najczęściej rozgrywane derby w oficjalnych polskich rozgrywkach (120 meczów) i największe polskie derby aglomeracyjne
- Derby Warszawy – pojedynki dwóch najbardziej utytułowanych klubów stolicy, rozgrywane od 1921 r.
- Derby Łodzi – pojedynki dwóch najbardziej utytułowanych klubów Łodzi, rozgrywane od 1926 r.[2], cieszące się popularnością od lat 70-tych
- Wielkie derby Lwowa – prawdopodobnie najstarsze polskie derby (1907[3]), w których brały udział najstarsze polskie kluby, powstałe we Lwowie w latach 1903-1904, cieszące się popularnością w II Rzeczypospolitej
- Derby Trójmiasta – rozgrywane od lat 60-tych mecze najsilniejszych drużyn Trójmiasta: Lechii Gdańsk i Arki Gdynia
- Derby Rzeszowa – jedne z najczęściej rozgrywanych derbów w Polsce, obejmujące ponad 80 oficjalnych spotkań[4] i jedne z najsłynniejszych derbów, spośród nigdy nierozgrywanych w polskiej Ekstraklasie
W żużlu derby mają wymiar regionalny, najsłynniejsze to:
- Derby Ziemi Lubuskiej – spotkania najpopularniejszych klubów sportowych z województwa lubuskiego: Stali Gorzów i Falubazu Zielona Góra
- Derby Pomorza – spotkania najsilniejszych i najbardziej utytułowanych klubów żużlowych północnej Polski: Polonii Bydgoszcz i KS Toruń.
- Derby Małopolski – spotkania najsilniejszych i najbardziej utytułowanych klubów żużlowych południowo-wschodniej Polski: Stali Rzeszów i Unii Tarnów
Inne dyscypliny:
- Derby Trójmiasta w rugby – derby czołowych polskich klubów rugby union: Lechii Gdańsk i Arki Gdynia
- Derby Małopolski w hokeju na lodzie – mecze najbardziej utytułowanych małopolskich klubów hokejowych: Cracovii i Podhala Nowy Targ[5]
- Derby Warszawy w koszykówce – spotkania koszykarskich zespołów Polonii i Legii[6]
Derby w Europie
Do najsłynniejszych derbów w Europie należą:
- Derby Mediolanu w piłce nożnej – jedyne w Europie derby miasta pomiędzy dwoma triumfatorami piłkarskiej Ligi Mistrzów: Interem Mediolan i A.C. Milan
- Wieczne derby Serbii pomiędzy najsłynniejszymi i najbardziej utytułowanymi drużynami w Belgradzie i całej Serbii: Crveną zvezdą i Partizanem. Są to także jedne z najsłynniejszych derbów całego Półwyspu Bałkańskiego. Poza piłka nożną rywalizacja popularna w koszykówce.
- El Derbi Madrileño – derby Madrytu pomiędzy Realem a Atlético
- Derby Manchesteru pomiędzy zespołami Manchester City F.C. i Manchester United F.C.
- Old Firm Derby – derby Glasgow z udziałem największych szkockich klubów: Celtic F.C. i Rangers F.C.
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]ateńskiej z udziałem najbardziej utytułowanych greckich klubów: Olympiakos SFP i Panathinaikos AO. Poza piłką nożną rozgrywane także w koszykówce[7]. – derby aglomeracji
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Bukaresztu pomiędzy najbardziej utytułowanymi rumuńskimi klubami: Steauą i Dinamo – derby
- Derby della Capitale – derby Rzymu pomiędzy Lazio i Romą
- Derby Turynu w piłce nożnej pomiędzy Juventusem a Torino FC
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]regionalne pomiędzy najbardziej utytułowanymi angielskimi klubami: Manchester United F.C. i Liverpool F.C. – derby
- Derby północnego Londynu pomiędzy Arsenalem i Tottenhamem Hotspur
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]CSKA i Spartaka – derby najbardziej utytułowanych moskiewskich klubów:
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Sofii pomiędzy najbardziej utytułowanymi bułgarskimi klubami: Lewskim i CSKA – derby
Derby na świecie
- Superclásico – derby Buenos Aires pomiędzy najbardziej utytułowanymi klubami miasta, Boca Juniors i River Plate, nazywane niekiedy największymi derbami świata[8][9]
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Montevideo z udziałem najbardziej utytułowanych urugwajskich klubów: Club Nacional de Football i Club Atlético Peñarol – derby
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Rio de Janeiro pomiędzy Flamengo i Vasco da Gama – derby
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Teheranu pomiędzy najbardziej utytułowanymi irańskimi klubami: Esteghlal i Persepolis – derby
Ponadregionalne rywalizacje klubowe
Mianem derbów niekiedy określa się także rywalizację najsilniejszych lub najpopularniejszych klubów poszczególnych krajów, np.:
- El Clásico pomiędzy FC Barcelona a Realem Madryt w Hiszpanii
- Derby d’Italia pomiędzy Juventusem a Interem Mediolan we Włoszech
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Dinamo Zagrzeb a Hajdukiem Split[10] pomiędzy
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Ajaksem i Feyenoordem w Holandii pomiędzy
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]FC Porto i SL Benfica w Portugalii pomiędzy
- [[{{{1}}}|{{{1}}}]]Olympique Marsylia i Paris Saint-Germain we Francji pomiędzy
- Mianem Derby Polski nazywano, w zależności od układu sił w polskiej piłce nożnej, np. starcia Legii Warszawa z Wisłą Kraków[11] czy Lechem Poznań[12].
Przypisy
- ↑ Święta Wojna (historia) – WikiPasy.pl - Encyklopedia KS Cracovia [online], www.wikipasy.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ WIDZEWIAK.PL: Zapomniane derby! Ile było spotkań z ŁKS? [online], www.widzewiak.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Derby (24). Czarni Lwów – Pogoń Lwów - SlowFoot - O piłce z wolnej stopy [online], slowfoot.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ resovia [online], www.stalrzeszow.pl [dostęp 2017-11-22] .
- ↑ Hokej.net - Reklama hokeja. Derby Małopolski dla Podhala! [online], www.hokej.net [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Kibice przerywali mecz Legii z Polonią - Koszykówka [online], www.przegladsportowy.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Great rivalries in European basketball: Panathinaikos vs. Olympiakos - BallinEuropeBallinEurope [online], ballineurope.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Boca Juniors v River Plate | The 25 biggest club rivalries in world football - where does Real Madrid vs Atletico rank? - Football [online], www.telegraph.co.uk [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ FourFourTwo's 50 Biggest Derbies in the World, No.1: Boca Juniors vs River Plate | FourFourTwo [online], www.fourfourtwo.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ THE LIST: The greatest rivalries in club football, Nos 20-11 | Daily Mail Online [online], www.dailymail.co.uk [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Derby Polski: Wisła vs Legia [online], www.ligapolska.pl [dostęp 2018-02-17] (pol.).
- ↑ To były prawdziwe derby Polski - WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).