Dhaka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dhaka
ঢাকা
Ilustracja
Państwo

 Bangladesz

Prowincja

Dhaka

Zarządzający

Atiqul Islam

Powierzchnia

368 km²

Populacja (2016)
• liczba ludności
• gęstość


16 820 000
45 700[1] os./km²

Nr kierunkowy

02

Kod pocztowy

1000

Położenie na mapie Bangladeszu
Mapa konturowa Bangladeszu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dhaka”
Ziemia23°44′N 90°23′E/23,733333 90,383333
Strona internetowa
Jeden z portów miasta

Dhaka, Dakka[a][2][3] (beng. ঢাকা Ḍhākā, wym. [ˈɖʱaka], ang. Dhaka, hist. Dacca) – stolica Bangladeszu, licząca około 17 mln mieszkańców[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Historia Dhaki sięga roku 1000. Miasto szybko rozwijało się w XVII wieku, będąc stolicą mogolskiego Bengalu w latach 1608–1639 i 1660–1704[4]. W 1704 stolicę przeniesiono do Murshidabadu, co spowolniło rozwój gospodarczy miasta[4]. Miasto przeszło pod władzę Królestwa Wielkiej Brytanii w 1793[5]. Przemysł w Dhace w połowie XIX wieku zaczął zanikać. Produkcja muślinu została spowolniona przez wysokie opodatkowanie kolonialne, ograniczenia handlu i przymusowy import brytyjskich wyrobów włókienniczych. Lokalni tkacze umierali z głodu w czasie klęski głodu w Bengalu[6]. W 1956 miasto zostało stolicą Pakistanu Wschodniego, a w 1971 stolicą rządu niepodległego Bangladeszu[4]. W 1974 otwarto Dhaka Zoo, będące największym obiektem tego typu w kraju[7]. W 2013 wydarzyła się niedaleko Dhaki katastrofa budowlana, największa pod względem liczby ofiar śmiertelnych w czasach współczesnych, w której zginęło 1127 osób[8].

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Średnia temperatura i opady dla Dhaka
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 25,4 28,1 32,5 33,7 32,9 32,1 31,4 31,6 31,6 31,6 29,6 26,4 30,6
Średnie dobowe temperatury [°C] 19,1 21,8 26,5 28,7 28,7 29,1 28,8 29 28,8 27,7 24,4 20,3 26,1
Średnie temperatury w nocy [°C] 12,7 15,5 20,4 23,6 24,5 26,1 26,2 26,3 25,9 23,8 19,2 14,1 21,5
Opady [mm] 33,5 32,1 37,8 34,2 57,3 63,1 83,3 59,3 47,7 33,9 44,6 43,7 570,5
Średnia liczba dni z opadami 2 3 5 10 15 14 17 16 13 7 2 1 105
Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[9] Weatherbase[10]

Demografia[edytuj | edytuj kod]

W 2011 Dhakę, w granicach city corporation (istniejącego do 1 grudnia 2011, kiedy to nastąpił podział na Dhaka North City Corporation i Dhaka South City Corporation[11][12]), tj. obszaru miejskiego ustanawianego i administrowanego przez ministra właściwego ds. samorządu terytorialnego, zamieszkiwało 6 970 105 osób. Tego samego roku populacja dhakijskiego obszaru metropolitarnego liczyła 8 906 039. Liczba ludności dhakijskiego megamiasta oszacowana została na 14 171 567 osób[13][14][15].

Miasto odnotowuje wzrost liczby mieszkańców w tempie 4,2% rocznie, co jest jednym z najwyższych wśród azjatyckich miast. Stały wzrost liczby ludności odzwierciedla trend migracyjny z terenów wiejskich na obszary miejskie, co w latach 60. i 70. XX w. stanowiło 60% ogólnego wzrostu liczby mieszkańców miasta. Ponadto wzrost populacji jest związany z poszerzeniem granic administracyjnych, co w latach 90. zwiększyło liczbę mieszkańców miasta o dodatkowe 0,5 mln[16].

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Główny ośrodek przemysłu odzieżowego, włókienniczego, spożywczego i metalurgicznego kraju, rynek handlu jutą, ryżem, nasionami roślin oleistych, cukrem i herbatą[4]. W mieście mają siedzibę Uniwersytet w Dhace, Bangladesh University of Engineering and Technology i inne ośrodki naukowe oraz instytuty badań rolniczych.

Transport[edytuj | edytuj kod]

Jednym z głównych środków transportu są riksze. Każdego dnia na ulice miasta wyjeżdża ich około 400 tysięcy, co jest światowym rekordem[17].

Port Sadarghat na rzece Buriganga obsługuje transport w górę rzeki oraz do innych portów Bangladeszu[18].

Port lotniczy Dhaka jest położony 20 km na północ od miasta i jest największym w kraju.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

W centrum miasta znajduje się hinduistyczna świątynia Dhakeśwari, od której prawdopodobnie miasto wzięło swą nazwę[19]. City Centre Dhaka (171 m) jest najwyższym budynkiem w Bangladeszu[20]. Siedzibą parlamentu jest Jatiyo Sangshad Bhaban. Uniwersytet w Dhace, założony w 1921, jest najstarszym uniwersytetem w kraju i największą uczelnią publiczną w Bangladeszu[21]. W mieście znajduje się Biblioteka Narodowa Bangladeszu.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Egzonim ten usunięto na posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które odbyło się 20 lutego 2002. Obecnie zalecana forma „Dhaka” jest transkrypcją z języka bengalskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Demographia: World uban areas.
  2. Hasło „Dakka” w Wielkim słowniku ortograficznym PWN.
  3. Dhaka, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-02-01].
  4. a b c d Dhaka, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08] (ang.).
  5. Sebastian Srangio, Dhaka: Saving Old Dhaka’s Landmarks [online], 1 października 2010 [dostęp 2021-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-09] (ang.).
  6. Hissam Khandker: Which India is claiming to have been colonised?. thedailystar, 2015-07-31. [dostęp 2017-06-29]. (ang.).
  7. Dhaka Zoo. dhakacity. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-04)]. (ang.).
  8. Bangladesh collapse search over; death toll 1,127. Yahoo News, 2013-05-12. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).
  9. [1] – World Meteorological Organization.
  10. [2] – Weatherbase.
  11. DCC split into two. bdnews24.com, 2011. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-30)]. (ang.).
  12. President assents DCC split bill. Bangladesh Sangbad Sangstha, 2011. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
  13. District Statistics 2011. Dhaka. Bangladesh Bureau of Statistics, 2013. [dostęp 2017-06-29]. (ang.).
  14. Bangladesh Population and Housing Census 2011. Urban Area Report. Dhaka: Bangladesh Bureau of Statistics, 2014. ISBN 978-984-519-036-7. [dostęp 2017-06-29].
  15. Bangladesh Population & Housing Census 2011. Zila Report: Dhaka. Dhaka: Bangladesh Bureau of Statistics, 2015. ISBN 978-984-33-8609-0.
  16. Urbanization Takes on New Dimensions in Asia’s Population Giants. [dostęp 2012-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-14)].
  17. Robert Cervero: Informal Transport in the Developing World. UN-HABITAT, 2000, s. 39. ISBN 92-1-131453-4. (ang.).
  18. Dhaka. W: Economic and Social Commission for Asia and the Pacific.: Asian Highway Handbook. United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, United Nations Publications, 2005, s. 28. ISBN 92-1-120170-5. (ang.).
  19. Modi visits Dhakeshwari temple, Indian chancery in Dhaka. Zee Media Corporation Ltd. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-15)]. (ang.).
  20. Time to go vertical as land shrinks. 2012-09-02. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-23)]. (ang.).
  21. Brief History. du.ac.bd. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-23)]. (ang.).