Diadektomorfy

Diadektomorfy
	Diadectomorpha
	Watson, 1917
	; Limnoscelis ze wczesnego permu Ameryki Północnej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	czworonogi
Nadrząd	Reptiliomorpha
Podrząd	diadektomorfy
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Diadektomorfy (Diadectomorpha) – klad dużych czworonogów żyjących w Euroameryce w karbonie i wczesnym permie oraz na obszarze dzisiejszych Chin w późnym permie, blisko spokrewnionych z przodkami owodniowców. Obejmuje duże (do 2 metrów długości) formy drapieżne i jeszcze większe (do 3 metrów) roslinożerne, częściowo wodne lub w pełni lądowe.

Diadektomorfy wykazują cechy płazów i gadów. Początkowo zaliczano je do kotylozaurów jako najbardziej prymitywną grupę gadów. Obecnie są uważane za siostrzaną grupę owodniowców.

Prawdopodobnie wyewoluowały w mississipie, ale stały się pospolite dopiero w późnym pensylwanie i wczesnym permie. Najmłodszy znany przedstawiciel grupy, Alveusdectes fenestratus, żył w późnym permie (wucziaping, ok. 256 mln lat temu)^[1].

Filogeneza[edytuj | edytuj kod]

Kladogram Diadectomorpha^[2]

o †Diadectomorpha
|--o †Limnoscelidae Williston (?)
|  |-- †Limnoscelis paludis Williston, 1911
|  |--o †Limnosceloides Romer, 1952
|  |-- †Limnoscelops Levis & Vaughn, 1965
|  |-- †Limnostygis Carroll, 1967
|  `?- †Romeriscus Baird & Carroll, 1967 [nomen dubium sensu Laurin & Reisz, 1992]
`--+?- †Tseajaia campi Vaughn, 1964 [Tseajaiidae]
   `--o †Diadectidae
      |?- †Diadectidae genera et species indet. [Berman & Henrici, 2003]
      `--+-- †Desmatodon
         |--o †Diadectes [Diadectoides]
         |?- †Diasparactus Case
         `-- †Stephanospondylus

Rodziny[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Jun Liu i Gabe S. Bever. The last diadectomorph sheds light on Late Palaeozoic tetrapod biogeography. „Biology Letters”. 11 (5), s. Artykuł nr 20150100, 2015. DOI: 10.1098/rsbl.2015.0100. (ang.).
↑ Mikko Haaramo: †Diadectomorpha. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-02-23]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Benton, M. J. (2000), Vertebrate Paleontology, 2nd ed. Blackwell Science Ltd
Carroll, R. L. (1988), Vertebrate Paleontology and Evolution, WH Freeman & Co.
Amniota: Cotylosauria – Palaeos
Diadectomorpha – The Paleobiology Database

[1] Jun Liu i Gabe S. Bever. The last diadectomorph sheds light on Late Palaeozoic tetrapod biogeography. „Biology Letters”. 11 (5), s. Artykuł nr 20150100, 2015. DOI: 10.1098/rsbl.2015.0100. (ang.).

[Mikko's-2] Mikko Haaramo: †Diadectomorpha. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-02-23]. (ang.).

[1]

[2]