Diamantinasaurus
| Okres istnienia: 100 mln lat temu | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | tytanozaury | ||
| (bez rangi) | Lithostrotia | ||
| Rodzaj |
Diamantinasaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Diamantinasaurus – rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurów. Holotyp (AODF 603) obejmuje prawą łopatkę, lewą i prawą kość ramienną, niemal kompletny prawy nadgarstek, kość I lewego nadgarstka, żebra grzbietowe oraz fragmenty brzusznych, lewą kość biodrową i izolowane wyrostki krzyżowe, kości łonowe i kulszowe oraz prawe: kość udową, piszczelową, strzałkową, skokową[1] i kruczą[2]. Poropat i współpracownicy (2014) opisali dodatkowe skamieniałości należące do tego samego osobnika: dwa niekompletne kręgi grzbietowe, cztery zrośnięte kręgi krzyżowe i prawą kość promieniową; autorzy stwierdzili też, że kość zidentyfikowana przez autorów opisu D. matildae jako płyta mostkowa jest w rzeczywistości prawą kością kruczą[2]. Skamieniałości te zostały wydobyte z datowanych na najpóźniejszy alb[1] lub przełom cenomanu i turonu[3] osadów formacji Winton, około 60 km na północny zachód od Winton w stanie Queensland. Według analiz filogenetycznych przeprowadzonych przez Hocknulla i współpracowników Diamantinasaurus jest zaawansowanym tytanozaurem należącym do kladu Lithostrotia[1]. Analizy filogenetyczne przeprowadzone przez Poropata i współpracowników (2014) potwierdziły przynależność D. matildae do Lithostrotia, jednak jego dokładna pozycja filogenetyczna w obrębie tego kladu jest niepewna. Z analizy przeprowadzonej w oparciu o macierz danych z analizy Carballido i Sandera (2014)[4] wynika, że Diamantisaurus jest taksonem siostrzanym do południowoamerykańskiego rodzaju Tapuiasaurus; natomiast z analizy przeprowadzonej w oparciu o macierz danych z analizy Manniona i współpracowników (2013)[5] wynika, że Diamantisaurus jest taksonem siostrzanym do azjatyckiego rodzaju Opisthocoelicaudia[2].
Na terenie formacji Winton pod koniec wczesnej kredy – oprócz Diamantinasaurus – występował również inny zauropod z grupy Titanosauriformes – Wintonotitan – oraz teropod Australovenator. Fauna wczesnokredowej Australii była zróżnicowana i obejmowała zarówno formy plezjomorficzne, takie jak Wintonotitan i Australovenator, oraz zaawansowane, jak Diamantinasaurus. W rzecznych osadach formacji Winton odkryto również szczątki różnych kręgowców lądowych i wodnych – ryb, krokodylomorfów, żółwi – oraz małży[1]. Tak jak inne zauropody Diamantinasaurus był czworonożnym roślinożercą[6]. Mógł żywić się roślinami okrytonasiennymi, araukariami, miłorzębami lub paprotnikami, których skamieniałości również odnaleziono w formacji Winton[1].
Nazwa Diamantinasaurus pochodzi od rzeki Diamantina, przepływającej w pobliżu miejsca odnalezienia holotypu, oraz zlatynizowanego greckiego słowa sauros („jaszczur”). Epitet gatunkowy gatunku typowego, matildae, odnosi się do Waltzing Matilda – jednej z narodowych piosenek australijskich, do której słowa napisał Banjo Paterson w 1895 w Winton[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f SA Hocknull, MA White, TR Tischler, AG Cook i inni. New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia. „PLoS ONE”. 4 (7), s. e6190, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0006190. (ang.).
- ↑ a b c Stephen F. Poropat, Paul Upchurch, Philip D. Mannion, Scott A. Hocknull, Benjamin P. Kear, Trish Sloan, George H.K. Sinapius i David A. Elliott. Revision of the sauropod dinosaur Diamantinasaurus matildae Hocknull et al. 2009 from the mid-Cretaceous of Australia: Implications for Gondwanan titanosauriform dispersal. „Gondwana Research”, 2014. DOI: 10.1016/j.gr.2014.03.014. (ang.).
- ↑ Ryan T. Tucker, Eric M. Roberts, Yi Hu, Anthony I.S. Kemp i Steven W. Salisbury. Detrital zircon age constraints for the Winton Formation, Queensland: Contextualizing Australia's Late Cretaceous dinosaur faunas. „Gondwana Research”. 24 (2), s. 767–779, 2013. DOI: 10.1016/j.gr.2012.12.009. (ang.).
- ↑ José L. Carballido i P. Martin Sander. Postcranial axial skeleton of Europasaurus holgeri (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Germany: implications for sauropod ontogeny and phylogenetic relationships of basal Macronaria. „Journal of Systematic Palaeontology”. 12 (3), s. 335–387, 2014. DOI: 10.1080/14772019.2013.764935. (ang.).
- ↑ Philip D. Mannion, Paul Upchurch, Rosie N. Barnes i Octávio Mateus. Osteology of the Late Jurassic Portuguese sauropod dinosaur Lusotitan atalaiensis (Macronaria) and the evolutionary history of basal titanosauriforms. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 168 (1), s. 98–206, 2013. DOI: 10.1111/zoj.12029. (ang.).
- ↑ Paul Upchurch, Paul M. Barrett, Peter Dodson: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 259–322. ISBN 0-520-24209-2.
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
