Obrożnik arktyczny

Obrożnik arktyczny
	Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi
	Ogniow, 1948
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Dicrostonychini
Rodzaj	obrożnik
Gatunek	obrożnik grenlandzki
Podgatunek	obrożnik arktyczny
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies

Obrożnik arktyczny^[3] (Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi) – podgatunek obrożnika grenlandzkiego, gryzonia z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w rodzinie chomikowatych (Cricetidae), występujący na wyłącznie na Wyspie Wrangla w rosyjskiej Arktyce^[2]^[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obrożnik arktyczny został opisany naukowo w 1948 roku przez S. Ogniowa. Badania genetyczne i morfologia wskazują, że jest to gatunek odrębny od obrożnika tundrowego (D. torquatus), prawdopodobnie w związku z izolacją Wyspy Wrangla^[4]; jednak niektórzy autorzy nie uznają tego taksonu za odrębny gatunek lecz za podgatunek Dicrostonyx groenlandicus zaznaczając że zachodzi potrzeba bardziej szczegółowych badań^[5]^[6].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Obrożniki arktyczne zamieszkują tundrę Wyspy Wrangla. W lecie występują na różnych terenach, preferując suche, skaliste zbocza dolin rzecznych z obfitą roślinnością; unika miejsc podmokłych. Często występuje razem z lemingiem wyspowym (Lemmus ognevi), zwierzęta te także wspólnie zimują. Żywi się fragmentami krzewów i trawami. Od końca czerwca do sierpnia magazynuje pożywienie na zimę, zapasy roślin mogą sięgać 10 kg. Buduje jednopoziomowe, dosyć płytkie (~25 cm), ale rozległe sieci korytarzy, mające powierzchnię do 30 m² i do 30 wejść^[2].

Samice wydają na świat 1–2 mioty w lecie i od 5 do 6 pod pokrywą śnieżną. W lecie rodzi się typowo 5–6 młodych, zimą 3–4. Młode urodzone latem nie rozmnażają się w tej porze roku, a tempo ich dojrzewania silnie zależy od stanu populacji: jest szybsze, gdy gryzoni jest mniej. Od lat 60. do 80. XX wieku obserwowano cykliczne wahania wielkości populacji na bardzo dużą skalę, w których liczebność gatunku zmieniała się 250–350 razy. Regularność ta załamała się około 1986 roku, od tamtej pory liczebność, choć zmienna, utrzymuje się na niskim poziomie. Obserwacje wskazują, że zmiany liczebności tych lemingów w różnych częściach wyspy nie są skorelowane^[2].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten ma na mały zasięg występowania i duże wahania populacji, co sprawia, że może być gatunkiem narażonym na wyginięcie. Brakuje jednak danych, aby jednoznacznie przydzielić mu którąś z kategorii zagrożeń^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dicrostonyx vinogradovi. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-01-15]
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 297. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[itis-1] Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Dicrostonyx groenlandicus vinogradovi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[miiz-3] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[MSW3-4] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dicrostonyx vinogradovi. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-01-15]

[Pardiñas&inni-5] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 297. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]