Diecezja kamieniecka

{{{nazwa}}}
	; Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim
Państwo	Ukraina
Siedziba	Kamieniec Podolski
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	lwowska
Katedra diecezjalna	kościół katedralny pw. św. Ap. Piotra i Pawła
Biskup diecezjalny	bp Leon Dubrawski
Biskup pomocniczy	bp Jan Niemiec; Radosław Zmitrowicz
	Dane statystyczne
Liczba wiernych	255.000
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych	; 93; 64
Liczba dekanatów	8
Liczba parafii	207
Powierzchnia	47.141 km²
	Położenie na mapie obwodu chmielnickiego Kamieniec Podolski
	Położenie na mapie Ukrainy Kamieniec Podolski
	48°40′36,001″N 26°34′18,998″E/48,676667 26,571944
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 1 mar 2018, była oparta na tej wersji.

Diecezja kamieniecka (łac. Dioecesis Camenecensis) – diecezja rzymskokatolicka na Ukrainie. Wchodzi w skład metropolii lwowskiej. Od 1991 r. używana jest też nazwa: diecezja kamieniecko-podolska.

Historia

ok. 1375 – Papież Urban VI z inicjatywy Ludwika Węgierskiego erygował diecezję w Kamieńcu Podolskim, która została podporządkowana metropolii halickiej. Granice diecezji pokrywały się z granicami województwa podolskiego.
1412 – Diecezja kamieniecka została podporządkowana metropolii lwowskiej (do 1798 r.).
1772 - diecezja liczyła 59 parafii zgrupowanych w 6 dekanatach: Czarnokozińcach, Dunajowcach, Jazłowcu, Międzyborzu, Satanowie, Szarogrodzie. Na terenie diecezji znajdowało się 87 świątyń rzymsko-katolickich (w tym 23 zakonnych męskich i 2 zakonnych żeńskich), a oprócz tego kaplice domowe z uprawnieniami odprawiania mszy.
1795 - Katarzyna II zniosła Diecezję kamieniecką
1798 – car Paweł I przywrócił Diecezję i poddał biskupstwo kamienieckie pod zwierzchnictwo metropolii mohylowskiej
1866 – Zniesienie diecezji kamienieckiej przez władze carskie. W latach 1867-1918 była administrowana przez biskupów łuckich i łucko-żytomierskich.
1918 – Papież Benedykt XV reaktywował diecezję kamieniecką.
30 listopada 1918 – Piotr Mańkowski przyjmuje w Krakowie z rąk abp. Adama Stefana Sapiehy sakrę biskupią.
26 sierpnia 1919 – Bp Piotr Mańkowski objął rządy w diecezji kamienieckiej przez prokurację ks. kan. Kazimierza Nosalewskiego.
8 grudnia 1919 – uroczysty ingres bp. Piotra Mańkowskiego do katedry w Kamieńcu Podolskim.
14 listopada 1920 Biskup Piotr Mańkowski został zmuszony do opuszczenia Kamieńca Podolskiego i udał się na wygnanie – z początku przebywał w Buczaczu, a następnie we Włodzimierzu Wołyńskim w diecezji łuckiej. Spora liczba księży diecezji kamienieckiej pracowała w okresie międzywojennym w diecezji łuckiej.
2 września 1922 – Duchowni – ks. Władisław Dworżecki, ks. Feliks Lubczyński, ks. Antoni Niedzielski, ks. Walerian Szymański i ks. Ryszard Szyszko-Bohusz – zostali skazani przez Trybunał Rewolucyjny w Kamieńcu Podolskim na śmierć za sprzeciwianie się konfiskacie mienia kościelnego i zdradę stanu. Wyrok zamieniono później na karę więzienia, skąd skazańcy zostali wykupieni przez wiernych.
1926 – Biskup Piotr Mańkowski z rezygnował z biskupstwa kamienieckiego. Administratorem apostolskim diecezji został ks. Jan Świderski (31 marca 1926 r.).
8 kwietnia 1933 – Zmarł nagle abp Piotr Mańkowski. Pochowany został w podziemiach katedry łuckiej.
16 stycznia 1991 – Papież Jan Paweł II odnowił diecezję kamieniecką i mianował jej ordynariusza w osobie bp. Jana Olszańskiego.
10 czerwca 1995 – w katedrze kamienieckiej odbyły się święcenia biskupie biskupa pomocniczego diecezji - ks. Stanisława Padewskiego, kapłana z zakonu kapucyńskiego, późniejszego ordynariusza diecezji charkowsko-zaporoskiej. Był nim do 10 października 1998 r. kiedy przeszedł na bp. pomocniczego do Lwowa.
7 kwietnia 1998 – Papież Jan Paweł II mianował o. Leona Dubrawskiego z zakonu franciszkańskiego (bernardyn) biskupem pomocniczym w Kamieńcu Podolskim.
28 czerwca 1998 – Święcenia biskupie Leona Dubrawskiego – sakry udzielił mu nuncjusz apostolski na Ukrainie abp Antonio Franco.
4 maja 2002 – bp Jan Olszański przeszedł na emeryturę, nowym ordynariuszem został mianowany bp Leon Dubrawski.
3 lipca 2002 – Ingres do katedry w Kamieńcu Podolskim bp. Leona Dubrawskiego.
26 kwietnia-4 lipca 2007 – Nawiedzenie diecezji kamienieckiej przez kopię cudownego obrazu Matki Bożej Latyczowskiej.

Seminarium duchowne

Wyższe Seminarium Duchowne Ducha Świętego Diecezji Kamieniej (ukr. Вища Духовна Семінарія Святого Духа Кам’янець-Подільської Римо-Католицької Єпархії, філіал Богословського Факультету Латеранського Університету і Римі). (łac. Seminarium Maius sub tit. Sancti Spiritus Romano-Catholicae Dioecesis Camenecensis filia Pontificiae Universitatis Lateranensis, Ucraina).

rektor: ks. dr Wiaczeslaw Gromnicki, tel. +380 (3851) 3-14-84
adres seminarium: Україна, 32000, обл. Хмельницька, м. Городок, пров. Кс. Ванагса, 14

Dane statystyczne

1914 – 101 parafii, 9 filii, 88 kaplic oraz 123 kapłanów na ok. 303 tys. wiernych.

W latach 1991-2002 diecezja kamieniecka obejmowała następujące obwody: obwód chersoński, obwód chmielnicki, obwód dniepropetrowski, obwód doniecki, obwód kirowogradzki, obwód mikołajowski, obwód odeski, obwód winnicki, obwód zaporoski i Republika Autonomiczna Krymu.

Obecnie jurysdykcja diecezji kamienieckiej obejmuje struktury Kościoła rzymskokatolickiego w obwodach chmielnickim i winnickim.

Obecnie obszar diecezji wynosi 47 158 km² (20 645 km² – obwód chmielnicki, 26 513 km² – obwód winnicki), a zamieszkuje go 3 058 953 osób (1 367 892 – obwód chmielnicki, 1 691 061 – obwód winnicki). Na terenie diecezji znajdują się 192 parafie, w których łącznie pracuje 155 księży (dane z 2005 r.).

Biskupi

Biskupi ordynariusze

Administratorzy apostolscy

1872-1874 – Ludwik Bartłomiej Brynk
1883-1891 – Szymon Marcin Kozłowski
1897-1898 – Cyryl Lubowidzki
1899-1901 – Bolesław Hieronim Kłopotowski
1901-1911 – Karol Antoni Niedziałkowski
1916-1918 – Ignacy Dub-Dubowski
1926-1930 – Jan Świderski

Biskupi pomocniczy

Osobny artykuł: Biskupi kamienieccy.

Święci i Słudzy Boży związani z diecezją kamieniecką

bł. Jan Beyzym
św. Albert Chmielowski

“Credo” – katolickie czasopismo społeczno-religijne

Redaktor naczelny: ks. Mykoła Myszowśkyj
Kolegium redakcyjne: Julia Zawadśka (zastępca redaktora naczelnego), Ołeksandr Pawłowśkyj (skład), Oksana Oszowśka (korekta), s. Julija Czernij (kolportaż)
Adres: 31500 смт. Летичів, вул. 50-річчя Жовтня, 10
http://www.credo-ua.org

Literatura

Na temat dziejów diecezji kamienieckiej zob. m.in.:

Władysław Abraham, Założenie biskupstwa łacińskiego w Kamieńcu Podolskim, [w:] „Księga pamiątkowa ku czci 250-tej rocznicy założenia Uniwersytetu Lwowskiego przez króla Jana Kazimierza w 1661 r.”, t. 1, Lwów 1912, s. 3-39.
Jerzy Flaga, Bractwa religijne w diecezji kamienieckiej w połowie XVIII wieku, w: Religia, edukacja, kultura. Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Litakowi, pod red. Mariana Surdackiego, Lublin 2002, s. 613-623.
Ks. Bolesław Kumor, Diecezja kamieniecka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, s. szp. 452-466.
Ks. Bolesław Kumor, Granice metropolii i diecezji polskich, [w:] „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 19, Lublin 1969, s. 340-344, t. 20, Lublin 1970, s. 289-293.
Ks. Bolesław Kumor, Kasata diecezji kamienieckiej na Podolu w 1866 r., [w:] „Studia Catholica Podoliae” t. 1, Gródek – Kamieniec Podolski 2002, s. 212-216.
J. Mucha, Organizacja diecezji kamienieckiej do 1795 r., „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, t. 30, z. 4, Lublin 1983, s. 61-284.
Ks. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, passim.
Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, Kraków – Kamieniec Podolski 2001.
Jerzy T. Petrus, Dystynktorium rzymskokatolickiej kapituły katedralnej w Kamieńcu Podolskim, [w:] Parxas atque theoria. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Małkiewiczowi, Kraków 2006, s. 269-286.
W. Płoskiewicz, Z dziejów dwóch diecezji kresowych, [w:] „Przegląd Powszechny” z. 168, 1925, s. 337-347.
Krzysztof R. Prokop, Biskupi kamienieccy od średniowiecza do współczesności. Szkice biograficzne, Biały Dunajec – Ostróg 2007, passim.
Krzysztof R. Prokop, Pozycja diecezji kamieniecko-podolskiej w «cursus honorum» biskupstw Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI-XVIII wieku, [w:] Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 199-205.
Aleksander Rasszczupkin, Kamieniec Podolski. Antemurale Christianorum, Kamieniec Podolski 2006.
Aleksander Rasszczupkin, Katedra św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim, Kamieniec Podolski 2003.
Witalij Rosowski, Diecezja kamieniecko-podolska w latach 1917-1921, [w:] Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 207-247.
Witalij Rosowski, Duchowieństwo diecezji kamienieckiej w latach 1918-1926, [w:] „Studia Catholica Podoliae”, 2002 nr 1, s. 475-512.
Witalij Rosowski, Próba restytuowania seminarium duchownego diecezji kamienieckiej (1920-1926), [w:] „Studia Catholica Podoliae” t. 5, Gródek – Kamieniec Podolski 2006, s. 659-675.
Ks. Jan Szczepaniak, W wirze historii. Piotr Jan Mańkowski (1886-1933) – pierwszy biskup reaktywowanej diecezji kamieniecko-podolskiej, [w:] Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 275-307.
Ks. Marian Tokarzewski, Przyczynek do historii męczeństwa Kościoła rzymskokatolickiego w diecezjach kamienieckiej i łucko-żytomierskiej, oprac. i wstępem poprzedził ks. Leon Krejcza, Kraków 1995.
Ks. Józef Wołczański, Ksiądz biskup Jan Olszański. Duszpasterz – patriota – człowiek, [w:] Pasterz i Twierdza. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Biskupowi Janowi Olszańskiemu ordynariuszowi diecezji w Kamieńcu Podolskim, Kraków – Kamieniec Podolski 2001, s. 9-19.
X.C.S., Kamieniec Podolski, bpstwo, [w:] Podręczna encyklopedia kościelna, t. XIX-XX, Warszawa 1910, s. 213-216.
X.K.N., Kamienieckie biskupstwo, [w:] Encyklopedia kościelna X. Michała Nowodworskiego, t. 9, Warszawa 1876, s. 399-412.
“Схематизм Кам’янець-Подільської Дієцезії”. – Кам’янець-Подільський, 2000.
“Схематизм Кам’янець-Подільської Дієцезії”. – Кам’янець-Подільський, 2005.

Zobacz też

Linki zewnętrzne