Dobrosław Julian Wyrwicki

Dobrosław Julian Wyrwicki (ur. 25 stycznia 1900 w Pabianicach, zm. 15 marca 1986 w Żelicach) – doktor wszechnauk medycznych (doctor medicinae universae), ginekolog, położnik.

Dr Dobrosław Julian Wyrwicki urodził się 25 stycznia 1900 w rodzinie mieszczańskiej, w Pabianicach. Tam też pobierał naukę w Szkole Wyższej Realnej. W 1914 był świadkiem bitwy niemiecko-rosyjskiej o miasto Łódź. Wśród poległych około 45 żołnierzy obu stron, jak pisze w swoich wspomnieniach Dobrosław Wyrwicki, dostrzegł książeczki do nabożeństwa napisane w języku polskim. To wydarzenie uświadomiło mu tragedię rozbiorów Polski, kiedy to Polacy byli zmuszani do walki z Polakami na przeciwnych frontach. Cztery lata później, 12 listopada 1918, wraz ze szkolnymi kolegami – harcerzami brał udział w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich na dworcu kolejowym w Pabianicach.

Po zdaniu matury (z odznaczeniem) w 1919 podjął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Wiosną 1920 w porozumieniu z Oddziałem Związku Zachodniego brał udział w akcji plebiscytowej na Śląsku w rejonie Kluczbork-Byczyna. Jako wolontariusz uczył języka polskiego i historii Polski. Angażował się również przy przerzucaniu broni dla powstańców przez granicę niemiecko-austriacką.

W lipcu 1920 wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony jako sanitariusz do szpitala polowego nr 507 w 21 Dywizji Piechoty Podhalańskiej. Wraz ze szpitalem polowym przeszedł szlak bojowy z okolic Kocka do Białegostoku, i dalej przez Grodno do Oszmian. Po podpisaniu rozejmu polsko-radzieckiego w Rydze wrócił wraz ze szpitalem wojskowym przez Warszawę, Kraków, Suchą Beskidzką do Jordanowa.

W lutym 1921 został zwolniony z wojska i wrócił do Poznania, gdzie prof. dr Adam Wrzosek przyjął go w grono studentów medycyny zaliczając mu jeden rok studiów – indeks nr 636. W czerwcu 1925 w Auli Uniwersytetu Poznańskiego otrzymał dyplom Doctor Medicinae Universae. Od października 1925 do 31 marca 1930 specjalizował się w Wojewódzkiej Uniwersyteckiej Klinice dla Kobiet w Poznaniu przy ul. Polnej, zapoznając się również z rentgeno- i radoterapią. W 1930 już jako lekarz ginekologii i położnictwa, osiedlił się w Grudziądzu, gdzie otworzył prywatną Klinikę Położniczą. W tym też okresie ożenił się z Agnieszką z domu Wygocką.

W 1939 jako porucznik-lekarz został powołany do 16 dywizjonu artylerii ciężkiej. Ranny w bitwie pod Kutnem dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał do 7 lutego 1945 (Oflag II D na Pomorzu). W okresie od listopada 1942 do września 1943 przebywał w obozie radzieckich jeńców wojennych świadcząc tam opiekę lekarską. W obozie tym zachorował na tyfus. Tymczasem Klinikę Położniczą w Grudziądzu zajęli Niemcy, a żonę wraz z trojgiem dzieci przenieśli na strych budynku kliniki, odcinając dopływ elektryczności, gazu i centralnego ogrzewania.

Po powrocie z niewoli i odnalezieniu rodziny wrócił w lipcu 1945 do zniszczonego Grudziądza, a jego Klinikę przejęła z kolei komunistyczna władza i zamieniła ją na mieszkania lokatorskie. Dr Dobrosław Wyrwicki rozpoczął pracę lekarską w Ubezpieczalni Społecznej oraz w Szpitalu Miejskim w Grudziądzu, gdzie zorganizował Oddział Ginekologiczny, którego był ordynatorem. Zajmował się również przez 14 lat rentgenoterapią odnosząc znaczące sukcesy w leczeniu raka u kobiet. Akta tego odcinka jego pracy (opisy 1727 historii chorób i technicznych parametrów naświetlań) zaginęły w czasie późniejszego remontu szpitala.

W 1960 dr Dobrosław Wyrwicki został zwolniony ze Szpitala Miejskiego w Grudziądzu z powodu nie wykonywania ustawy z 1956 dopuszczającej przerywanie ciąży „na życzenie kobiety”. Do 1974 pracował w Poradni dla Kobiet oraz przyjmował i leczył pacjentki w prywatnym gabinecie. W 1967 wygłosił w miejscowym kościele prelekcję dla młodych małżeństw na temat szkodliwości przerywania ciąży, za co Kolegium Administracyjne w Grudziądzu skazało go na karę grzywny 3000 zł.

W 1976 Aula Uniwersytetu Poznańskiego była świadkiem uroczystości odnowienia po 50 latach dyplomów lekarskich dla kilkunastu żyjących lekarzy, którzy ukończyli nauki medyczne w roku akademickim 1925/26 (w 1921 wydział rozpoczęło 133 studentów).

"Szczytne przyrzeczenie zawarte w tzw. przysiędze Hipokratesa zachowaliśmy, nie roniąc ani jednego momentu przez całe pięćdziesiąt lat”, szczególnie jak podkreślił dr Dobrosław Wyrwicki „nie robić lekkomyślnie przerywań ciąży, uczulić się na nakazy etyki lekarskiej i pamiętać, że aegrotus – res sacra (chory – rzecz święta)”. W swoich wspomnieniach napisał: „ciąży nie przerywałem, z czego jesteśmy zadowoleni ja - i moja żona”.

Po śmierci żony Agnieszki przeniósł się z Grudziądza do syna Franciszka zamieszkałego w Żelicach koło Wągrowca. Dr Dobrosław Julian Wyrwicki zmarł 15 marca 1986 w Żelicach i został pochowany obok swojej żony na cmentarzu w Grudziądzu.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

„Tydzień”. 18 września 1979 nr 46/321/rok VII, 1979. Marcin Bajerowicz; Grażyna Banaszkiewicz; Wiesława Baranowska; Olgierd Błażewicz. Poznań: Poznańskie Wydawnictwo Prasowe „PRASA-KSIĄŻKA-RUCH”.
„Archiwum rodzinne rodziny Wyrwickich”. Syn Dobrosława, Franciszek Wyrwicki.