Dolna Saksonia

Dolna Saksonia
Niedersachsen
	kraj związkowy
Herb	Flaga
Państwo	Niemcy
Stolica	Hanower
Kod ISO 3166-2	DE-NI
Premier	Stephan Weil (SPD)
Powierzchnia	47 609,52
Populacja (31 grudnia 2011); • liczba ludności	; 7 774 253
• gęstość	163
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miast na prawach powiatu	8
Liczba powiatów	37
Liczba gmin	804
	Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba przedstawicieli w Bundesracie	6
	Położenie na mapie Niemiec;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 30 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Dolna Saksonia (niem. Niedersachsen, dolnosaks. Neddersassen, saterl. Läichsaksen) – drugi co do wielkości kraj związkowy w Republice Federalnej Niemiec przy granicy z Holandią. Siedziba administracyjna kraju związkowego znajduje się w mieście Hanower.

Ważniejsze miasta Dolnej Saksonii to: Hanower (Hannover), Brunszwik (Braunschweig), Osnabrück, Oldenburg, Getynga (Göttingen), Wolfsburg.

Historia

We wczesnym średniowieczu w nadmorskiej części dzisiejszego kraju związkowego Dolna Saksonia istniało [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]], podbite w VIII w. przez państwo frankijskie, a pozostałe tereny, zamieszkane przez plemiona Sasów, Frankowie pod wodzą Karola Wielkiego podbili na przełomie VIII i IX w. Cały obszar wówczas znalazł się w granicach Imperium Karolińskiego i był podzielony na Księstwo Fryzji i Księstwo Saksonii, a od 962 leżał w granicach Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Z Księstwa Saksonii z czasem wyodrębniały się mniejsze kraje, prowadząc do ostatecznego rozpadu księstwa w 1296 r. Wśród powstałych krajów były [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] w 1091 (od 1774 [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]]), księstwo arcybiskupie Bremy w 1180 oraz Księstwo Brunszwika-Lüneburga w 1235. Na skutek dalszych podziałów w 1432 powstało [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]], a na obszarze Fryzji w 1464 powstało [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]].

Podział polityczny obszaru dzisiejszej Dolnej Saksonii w latach 1815-1866

W 1648 arcybiskupstwo Bremy zostało zsekularyzowane i przeszło w ręce Szwecji jako Księstwo Bremy, a w 1692 Księstwo Calenberg zostało przekształcone w Elektorat Hanoweru, od 1714 związany unią personalną z Wielką Brytanią. Po III wojnie północnej Szwecja utraciła księstwo Bremy na rzecz Hanoweru. W 1744 Hrabstwo Fryzji Wschodniej zostało przyłączone do Prus.

Na początku XIX w. cały obszar został zajęty przez Napoleona. Zachodnia i północna część regionu przypadła Francji, Fryzja Wschodnia przypadła Królestwu Holandii, a na wschodzie powstało Królestwo Westfalii. Po porażce Napoleona głównymi państwami regionu były Królestwo Hanoweru, Wielkie Księstwo Oldenburga i Księstwo Brunszwiku. W 1837 wygasła unia brytyjsko-hanowerska, a w 1866 Hanower został podbity i wcielony do Prus jako prowincja Hanower. W 1871 cały obszar znalazł się w granicach Niemiec.

Po II wojnie światowej region znalazł się w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, a w latach 1945-1948 obszar przy granicy z Holandią stanowił polską strefę okupacyjną. W 1946 istniał tu kraj [[{{{1}}}|Hanower]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]], utworzony przez Brytyjczyków. Kraj związkowy Dolna Saksonia utworzono pod koniec 1946 r. z połączenia krajów Hanower, Brunszwik, Oldenburg i Schaumburg-Lippe.

Podział administracyjny

W styczniu 1975 mieszkańcy Oldenburga (873 tys. osób) i Schaumburg-Lippe (87 tys. osób) opowiedzieli się za przekształceniem ich okręgów w landy RFN, czego jednak Bundestag nie zaakceptował, skłaniając się raczej ku redukcji liczby krajów z 10 do 5-6^[2].

Do 1 stycznia 2005 Dolna Saksonia dzieliła się na rejencje, następnie zniesiono je i kraj związkowy składa się bezpośrednio z powiatów.

W nawiasach kody rejestracyjne pojazdów.

Miasta na prawach powiatu

Brunszwik (Braunschweig) (BS)
Delmenhorst (DEL)
Emden (EMD)
Oldenburg (OL)
Osnabrück (OS)
Salzgitter (SZ)
Wilhelmshaven (WHV)
Wolfsburg (WOB)

Związki komunalne

Region Hanower (Region Hannover) (H)

Powiaty ziemskie

Polityka

Koalicja rządząca: koalicja SPD/CDU

Skład Landtagu:

SPD - 55
CDU - 50
Partia Zielonych - 12
FDP - 11
AfD - 10

Ostatnie wybory: 17 października 2017

Najbliższe wybory: 2022

Mniejszości narodowe

Dwujęzyczna (niemiecka i fryzyjska saterlandzka) tablica w Saterlandzie

W północno-zachodniej części kraju zamieszkują Fryzowie. Stanowią autochtoniczną mniejszość narodową i posługują się językiem fryzyjskim saterlandzkim, który ma status języka regionalnego.

Turystyka

Duże znaczenie przywiązuje się w Dolnej Saksonii do rozwoju turystyki rowerowej. Przez region przebiega kilka długodystansowych turystycznych szlaków rowerowych, m.in. przez góry Harz, wzdłuż wybrzeża Morza Północnego, a także wzdłuż rzek Łaba, Wezera, Ems i Aller. Długość dróg rowerowych w całej Dolnej Saksonii ocenia się na około 13000 kilometrów^[3].

Zobacz też

język dolnosaksoński

Przypisy

↑ Stan na 31 grudnia 2011 roku: Statistisches Bundesamt: Vorläufige Ergebnisse der Bevölkerungsfortschreibung auf Grundlage des Zensus 2011. [dostęp 5-06-2013]. (niem.).
↑ Edward Dylawerski Bońskie ABC, Wyd. Iskry 1978
↑ Dolna Saksonia. Po Niemczech na rowerze | Znajkraj [online], www.znajkraj.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).

Linki zewnętrzne

oficjalna strona Dolnej Saksonii

[1] Stan na 31 grudnia 2011 roku: Statistisches Bundesamt: Vorläufige Ergebnisse der Bevölkerungsfortschreibung auf Grundlage des Zensus 2011. [dostęp 5-06-2013]. (niem.).

[2] Edward Dylawerski Bońskie ABC, Wyd. Iskry 1978

[3] Dolna Saksonia. Po Niemczech na rowerze | Znajkraj [online], www.znajkraj.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).

[1]

[2]

[3]