Don’t ask, don’t tell

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Don't ask don't tell)
Prezydent Barack Obama podpisuje akt odwołania don’t ask, don’t tell, 22 grudnia 2010.

Don’t ask, don’t tell (ang. „Nie pytaj, nie mów”, DADT) – obowiązująca w latach 1993–2011[1] polityka Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych wobec homoseksualnych oraz biseksualnych żołnierzy i rekrutów, która – z wyłączeniem pewnych okoliczności – zabraniała każdemu, kto „demonstruje skłonność lub zamiar zaangażowania się w aktywność homoseksualną”, odbywania służby w Siłach Zbrojnych Stanów Zjednoczonych, gdyż „wytworzyłoby to niemożliwe do zaakceptowania ryzyko zagrażające wysokim standardom morale, porządku i dyscypliny oraz jedności formacji, które są podstawą potencjału wojska”[2].

Ustawa ta wymagała, aby dowódcy wojskowi nie zadawali pytań w kwestii seksualności, a osoby homo- i biseksualne nie zdradzały swojej orientacji seksualnej. W efekcie osoby otwarcie zaangażowane w jednopłciową relację bądź otwarcie deklarujące nieheteroseksualną orientację narażone były na sankcje dyscyplinarne i usunięcie z sił zbrojnych.

Szacuje się, że wskutek egzekwowania zasady don’t ask, don’t tell pracę w Siłach Zbrojnych Stanów Zjednoczonych straciło ok. 17 tys. osób[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Podczas kampanii prezydenckiej w 1992 r. Bill Clinton opowiadał się za otwarciem sił zbrojnych dla osób homoseksualnych. W lipcu 1993 zaproponował polubowne rozwiązanie, aby wstępujących do armii nie pytać o preferencje seksualne; już służący w armii mieli być natomiast nieaktywni seksualnie na terenie jednostek[4]. We wrześniu Senat przychylił się do propozycji prezydenta Clintona, aby nie pytać rekrutów o orientację seksualną, przyjmując jednocześnie zakaz publicznego demonstrowania homoseksualnej orientacji psychoseksualnej w siłach zbrojnych.

Z końcem roku 1993 sąd nakazał armii USA powtórnie przyjąć zwolnionego w roku 1987 homoseksualnego oficera, uzasadniając, iż człowiek powinien być oceniany według czynów, a nie według swoich skłonności[5].

W latach 2005[6], 2007[7] i 2009[8] demokraci próbowali doprowadzić do uchwalenia przez Kongres Stanów Zjednoczonych ustawy znoszącej zasadę don’t ask, don’t tell i zakazującej dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w Siłach Zbrojnych USA. Nie uzyskała ona jednak wymaganego poparcia. Zarówno w czasie swojej kampanii wyborczej, jak i po objęciu urzędu prezydent Barack Obama obiecywał, że doprowadzi do unieważnienia dyskryminujących przepisów[9].

Zasada don’t ask, don’t tell była też przedmiotem rozstrzygnięć sądowych. O jej niezgodności z konstytucją USA orzekł kalifornijski sąd federalny w październiku 2010. Kolejne sądy odwoławcze stwierdzały jednak, że przepis musi pozostać w mocy do czasu ostatecznego rozpatrzenia apelacji[10].

15 grudnia 2010 przyjęto ustawę znoszącą don’t ask, don’t tell w Izbie Reprezentantów stosunkiem głosów 250 do 174, a 18 grudnia 2010 w Senacie przy 65 głosach „za” i 31 „przeciw”[11][12]. Ustawa została podpisana przez Baracka Obamę 22 grudnia 2010, stając się obowiązującym prawem[13]. Wdrożenie jej przepisów potrwało 10 miesięcy.

Kultura masowa[edytuj | edytuj kod]

Zasada don’t ask, don’t tell i związane z nią problemy pojawiają się w kilku amerykańskich filmach, m.in. G.I. Jane, Dziewczyna żołnierza, Sekret Margarethe Cammermayer[14] i Zagrożenie z kosmosu, a także w piątym odcinku drugiego sezonu mini-serii Ryana Murphy American Crime Story oraz w serialu "For All Mankind".

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Don’t Ask, Don’t Tell Officially Over – Music, Celebrity, Artist News | MTV.
  2. § 654. Policy concerning homosexuality in the armed forces.
  3. Sheryl Gay Stolberg: With Obama’s Signature, ‘Don’t Ask’ Is Repealed. NYTimes.com, 2010-12-22. [dostęp 2010-12-23]. (ang.).
  4. Kronika 1993, Wydawnictwo „Kronika” – Marian B. Michalik, Warszawa, 1994, ISBN 83-86079-00-2, s. 77.
  5. Leksykon państw świata'94/95, Wydawnictwo „Kronika” – Marian B. Michalik, Warszawa, 1994, ISBN 83-900331-9-4, s. 417.
  6. Military Readiness Enhancement Act of 2005. The Library of Congress, 2005-02-03. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).
  7. Military Readiness Enhancement Act of 2007. The Library of Congress, 2007-02-28. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).
  8. Military Readiness Enhancement Act of 2009. The Library of Congress, 2009-03-03. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).
  9. Marcin Bosacki: Obama chce gejów w armii. Wyborcza.pl, 2009-10-12. [dostęp 2010-12-21]. (pol.).
  10. Sąd Najwyższy USA: armia może zwalniać ze służby gejów [online], GazetaPrawna.pl, 12 listopada 2010 [dostęp 2021-11-05].
  11. Geje w armii USA wkrótce będą mogli się ujawnić [online], Wyborcza.pl, 18 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-21] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-21].
  12. Carl Hulse: Senate Repeals Ban Against Openly Gay Military Personnel. NYTimes.com, 2010-12-18. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).
  13. Obama podpisał ustawę ws. gejów w armii [online], Onet.pl, 22 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-23].
  14. Monika Czaplicka, Serving in Silence: The Margarethe Cammermeyer Story [online], Homoseksualizm.org.pl, 20 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2011-12-20].