Downton Abbey

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Downton Abbey
Ilustracja
Gatunek

dramatyczny, kostiumowy, historyczny

Kraj produkcji

Wielka Brytania

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Julian Fellowes

Muzyka tytułowa

„Did I Make the Most of Loving You?”

Liczba odcinków

52

Liczba serii

6

Lista odcinków
Produkcja
Produkcja

Liz Trubridge
Nigel Marchant

Produkcja wykonawcza

Julian Fellowes
Gareth Neame
Rebecca Eaton

Scenariusz

Julian Fellowes
Shelagh Stephenson (odc. 4)
Tina Pepler (odc. 6)

Muzyka

John Lunn

Wytwórnia

Carnival Films
WGBH-TV

Czas trwania odcinka

47–93 minuty

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Wielka Brytania

Stacja telewizyjna

ITV

Pierwsza emisja

26 września 2010 – 25 grudnia 2015

Status

zakończony

Format obrazu

HDTV 1080i

Format dźwięku

stereo

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Downton Abbey – brytyjski dramatyczny serial telewizyjny z lat 2010–2015, stworzony przez Juliana Fellowesa dla stacji telewizyjnej ITV i produkowany przez wytwórnię Carnival Films. Składa się z sześciu sezonów, wyemitowanych premierowo przez ITV od 26 września 2010 do 25 grudnia 2015. Akcja serialu odbywa się w latach 1912–1926 w fikcyjnej posiadłości ziemskiej Downton Abbey w Yorkshire, za którą posłużył w trakcie zdjęć zamek Highclere Castle. Produkcja przedstawia życie arystokratycznej rodziny Crawleyów i jej służby. Życie w posiadłości toczy się według ustalonego od lat porządku hierarchicznego. Tłem dla fabuły są wydarzenia historyczne w Wielkiej Brytanii oraz stopniowy spadek znaczenia arystokracji.

Downton Abbey zdobył uznanie krytyków telewizyjnych, odnotował wysokie wyniki oglądalności i został nagrodzony licznymi nagrodami, w tym 15 Emmy[1] i trzema Złotymi Globami[2]. Wydarzenia z serialu są kontynuowane w dwóch filmach kinowych wyprodukowanych przez Carnival Films: Downton Abbey (2019) i Downton Abbey: Nowa epoka (2022).

Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]

Życie w angielskim zamku Downton Abbey toczy się ustalonym od pokoleń porządkiem. Sielską atmosferę w posiadłości lorda Granthama (Hugh Bonneville) i jego żony Cory (Elizabeth McGovern) zakłóca wiadomość o śmierci ich niedoszłego zięcia oraz spadkobiercy Patricka. Mają oni bowiem trzy córki, ale żadnego syna. Jednak w wyniku regulacji prawnych dziedzicem może zostać jedynie męski potomek. Szok po tragedii Titanica potęguje fakt, że teraz jedynym dziedzicem może zostać nikomu nieznany kuzyn Matthew (Dan Stevens). Kuzyn jest z zawodu prawnikiem i należy do klasy średniej, co początkowo jest nie do przyjęcia z perspektywy arystokracji. Optymalne rozwiązanie – Matthew żeni się z najstarszą córką lady Mary (Michelle Dockery). Lady Mary ma jednak trudny charakter i sprawy nie układają się zbyt prosto, zwłaszcza, że w jej sypialni umiera nagle turecki dyplomata, Kemal Pamuk (Theo James). Sprawy nie udaje się utajnić, bo młodsza siostra, Lady Edith (Laura Carmichael), donosi o tym ambasadorowi tureckiemu w Londynie i plotka sprawia, że lady Mary przestaje być dobrą partią. Równolegle do życia rodziny lorda przedstawione jest życie służby. Jest to panorama "całego zamku", a nie tylko jego właścicieli. Ukazane są również przemiany zachodzące w ówczesnym społeczeństwie angielskim. Najmłodsza z córek lorda, Lady Sybil (Jessica Brown Findlay), ma sympatie socjalistyczne i wspiera własną pokojówkę, Gwen Dawson (Rose Leslie), w uzyskaniu pracy sekretarki.
Film realizowany jest przy współpracy z konsultantem historycznym, dbającym o wierność detalom i ówczesnym obyczajom. Pierwsza seria kończy się poinformowaniem gości zgromadzonych na garden party, że wybuchła wojna (1914).

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Highclere Castle, miejsce kręcenia serialu

Akcja toczy się w zamku Highclere, który znajduje się w pobliżu Hampshire. Zamek wybudowany został na miejscu wcześniejszego, średniowiecznego pałacu biskupa Winchester, będącego w posiadaniu tego terenu od VIII w. Od 1679 jest to siedziba rodziny Carnarvon. W latach 1839–1842 zamek został przebudowany przez Sir Charlesa Barry'ego, architekta Pałacu Westminsterskiego w Londynie (siedziba brytyjskiego parlamentu).

Obsada i bohaterowie[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Lista obsady serii Downton Abbey.

Obsada główna[edytuj | edytuj kod]

  • Hugh Bonneville jako Robert Crawley, Hrabia Grantham – głowa rodziny Crawley i zarządca Downton.
  • Jessica Brown Findlay jako Sybil Crawley, później Sybil Branson (sezony 1–3) – najmłodsza córka Roberta i Cory.
  • Laura Carmichael jako Edith Crawley, później Edith Pelham, Markiza Hexham – druga córka Roberta i Cory.
  • Jim Carter jako Charles Carson – główny kamerdyner w Downton Abbey.
  • Brendan Coyle jako John Bates – pokojowy Roberta.
  • Michelle Dockery jako Mary Crawley, później Mary Talbot – najstarsza córka Roberta i Cory.
  • Kevin Doyle jako Joseph Molesley (rola drugoplanowa w sezonach 1–2, rola główna w sezonach 3–6) – kamerdyner w domu Matthew i Isobel, później pokojowy Matthew i lokaj w Downton Abbey.
  • Siobhan Finneran jako Sarah O’Brien (sezony 1–3) – pokojówka Cory.
  • Joanne Froggatt jako Anna Smith, później Anna Bates – pokojówka w Downton Abbey, później pokojówka Mary i żona Johna.
  • Thomas Howes jako William Mason (sezony 1–2) – lokaj w Downton Abbey.
  • Robert James-Collier jako Thomas Barrow – lokaj w Downton Abbey, później pokojowy Roberta, niższy kamerdyner i główny kamerdyner.
  • Allen Leech jako Tom Branson (rola drugoplanowa w sezonach 1–2, rola główna w sezonach 3–6) – kierowca Crawleyów, później mąż Sybil i zarządca Downton.
  • Phyllis Logan jako Elsie Hughes, później Elsie Carson – ochmistrzyni w Downton Abbey, później żona Carsona.
  • Rose Leslie jako Gwen Dawson, później Gwen Harding (rola główna w sezonie 1, rola gościnna w sezonie 6) – pokojówka w Downton Abbey.
  • Elizabeth McGovern jako Cora Crawley, Hrabina Grantham – żona Roberta.
  • Sophie McShera jako Daisy Robinson, później Daisy Mason – pomocnica kuchenna w Downton Abbey.
  • Lesley Nicol jako Beryl Patmore – główna kucharka w Downton Abbey.
  • David Robb jako Richard Clarkson (rola drugoplanowa w sezonach 1–3, rola główna w sezonach 4–6) – lekarz w Downton.
  • Maggie Smith jako Violet Crawley, Hrabina Wdowa Grantham – matka Roberta.
  • Dan Stevens jako Matthew Crawley (sezony 1–3) – daleki kuzyn Crawleyów i spadkobierca Downton, później pierwszy mąż Mary.
  • Penelope Wilton jako Isobel Crawley, później Isobel Grey, Lady Merton – matka Matthew.
  • Amy Nuttall jako Ethel Parks (sezony 2–3) – pokojówka w Downton Abbey.
  • Lily James jako Rose MacClare, później Rose Aldridge (rola drugoplanowa w sezonie 3, rola główna w sezonach 4–5, rola gościnna w sezonie 6) – pra-siostrzenica Violet.
  • Matt Milne jako Alfred Nugent (sezony 3–4) – lokaj w Downton Abbey.
  • Ed Speleers jako James „Jimmy” Kent (sezony 3–5) – lokaj w Downton Abbey.
  • Cara Theobold jako Ivy Stuart (rola drugoplanowa w sezonie 3, rola główna w sezonie 4) – pomocnica kuchenna w Downton Abbey.
  • Raquel Cassidy jako Phyllis Baxter (rola drugoplanowa w sezonie 4, rola główna w sezonach 5–6) – pokojówka Cory.
  • Tom Cullen jako Anthony „Tony” Foyle, Lord Gillingham (rola drugoplanowa w sezonie 4, rola główna w sezonie 5) – znajomy Crawleyów.
  • Julian Ovenden jako Charles Blake (rola drugoplanowa w sezonie 4, rola główna w sezonie 5) – gość w Downton Abbey, badający dla brytyjskiego rządu losy posiadłości ziemskich.
  • Michael C. Fox jako Andrew „Andy” Parker (rola drugoplanowa w sezonie 5, rola główna w sezonie 6) – lokaj w Downton Abbey.
  • Matthew Goode jako Henry Talbot (rola gościnna w sezonie 5, rola główna w sezonie 6) – gość w Downton Abbey, później drugi mąż Mary.

W mniejszych rolach i epizodach wystąpili m.in.: Richard E. Grant, Shirley MacLaine, Paul Giamatti, James Fox, Tim Pigott-Smith, Anna Chancellor[3].

Hugh Bonneville
(Robert Crawley)
Jessica Brown Findlay
(Sybil Crawley)
Laura Carmichael
(Edith Crawley)
Jim Carter
(Charles Carson)
Brendan Coyle
(John Bates)
Michelle Dockery
(Mary Crawley)
Siobhan Finneran
(Sarah O’Brien)
Joanne Froggatt
(Anna Smith)
Robert James-Collier
(Thomas Barrow)
Allen Leech
(Tom Branson)
Phyllis Logan
(Elsie Hughes)
Rose Leslie
(Gwen Dawson)
Elizabeth McGovern
(Cora Crawley)
Sophie McShera
(Daisy Robinson)
Lesley Nicol
(Beryl Patmore)
Maggie Smith
(Violet Crawley)
Dan Stevens
(Matthew Crawley)
Penelope Wilton
(Isobel Crawley)
Lily James
(Rose MacClare)
Ed Speleers
(James „Jimmy” Kent)
Tom Cullen
(Anthony „Tony” Foyle)
Julian Ovenden
(Charles Blake)
Michael C. Fox
(Andrew „Andy” Parker)
Matthew Goode
(Henry Talbot)

Lista odcinków[edytuj | edytuj kod]

Przegląd sezonów[edytuj | edytuj kod]

Sezon Odcinki Pierwsza emisja w Wielkiej Brytanii Średnia oglądalność
(w milionach)
Data premiery Data zakończenia
1 7 26 września 2010 7 listopada 2010 9,70
2 8 18 września 2011 6 listopada 2011 11,68
specjalny 25 grudnia 2011
3 8 16 września 2012 4 listopada 2012 11,91
specjalny 25 grudnia 2012
4 8 22 września 2013 10 listopada 2013 11,84
specjalny 25 grudnia 2013
5 8 21 września 2014 9 listopada 2014 10,40
specjalny 25 grudnia 2014
6 8 20 września 2015 8 listopada 2015 10,42
specjalny 25 grudnia 2015

Sezon 1 (2010)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
11 Episode One Brian Percival26 września 20109,25
22 Episode Two Ben Bolt3 października 20109,97
33 Episode Three Ben Bolt10 października 20108,97
44 Episode Four Brian Kelly17 października 20109,70
55 Episode Five Brian Kelly24 października 20109,40
66 Episode Six Brian Percival31 października 20109,84
77 Episode Seven Brian Percival7 listopada 201110,77

Sezon 2 (2011)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
81 Episode One Ashley Pearce18 września 201111,41
92 Episode Two Ashley Pearce25 września 201111,77
103 Episode Three Andy Goddard2 października 201111,33
114 Episode Four Brian Kelly9 października 201111,30
125 Episode Five Brian Kelly16 października 201111,59
136 Episode Six Andy Goddard23 października 201111,33
147 Episode Seven James Strong30 października 201112,26
158 Episode Eight James Strong6 listopada 201112,45
Odcinek specjalny
16– Christmas at Downton Abbey Brian Percival25 grudnia 201112,11

Sezon 3 (2012)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
171 Episode One Brian Percival16 września 201211,43
182 Episode Two Brian Percival23 września 201212,08
193 Episode Three Andy Goddard30 września 201211,96
204 Episode Four Andy Goddard7 października 201211,83
215 Episode Five Jeremy Webb14 października 201211,93
226 Episode Six Jeremy Webb21 października 201212,06
237 Episode Seven David Evans28 października 201211,82
248 Episode Eight David Evans4 listopada 201212,15
Odcinek specjalny
25– A Journey to the Highlands Andy Goddard25 grudnia 201210,28

Sezon 4 (2013)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
261 Episode One David Evans22 września 201311,96
272 Episode Two David Evans29 września 201312,10
283 Episode Three Catherine Morshead8 października 201311,86
294 Episode Four Catherine Morshead13 października 201311,75
305 Episode Five Philip John20 października 201311,39
316 Episode Six Philip John27 października 201311,54
327 Episode Seven Ed Hall3 listopada 201311,93
338 Episode Eight Ed Hall10 listopada 201312,16
Odcinek specjalny
34– The London Season Jon East25 grudnia 20139,40

Sezon 5 (2014)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
351 Episode One Catherine Morshead21 września 201410,71
362 Episode Two Catherine Morshead28 września 201410,46
373 Episode Three Catherine Morshead5 października 201410,15
384 Episode Four Minkie Spiro12 października 201410,25
395 Episode Five Minkie Spiro19 października 201410,39
406 Episode Six Philip John26 października 20149,87
417 Episode Seven Philip John2 listopada 201410,77
428 Episode Eight Michael Engler9 listopada 201410,44
Odcinek specjalny
43– A Moorland Holiday Minkie Spiro25 grudnia 20147,99

Sezon 6 (2015)[edytuj | edytuj kod]

Nr
(w serialu) 		Nr
(w sezonie) 		Tytuł Reżyseria Data premiery Oglądalność[4]
(w milionach)
441 Episode One Minkie Spiro20 września 201510,32
452 Episode Two Minkie Spiro27 września 201510,04
463 Episode Three Philip John4 października 201510,04
474 Episode Four Philip John11 października 201510,39
485 Episode Five Michael Engler18 października 201010,60
496 Episode Six Michael Engler25 października 201510,31
507 Episode Seven David Evans1 listopada 201510,49
518 Episode Eight David Evans8 listopada 201511,15
Odcinek specjalny
52– The Finale Michael Engler25 grudnia 201511,22

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Seria zdobyła wiele nagród, m.in. 11 nominacji do Emmy Awards 2011. Podczas gal Golden Globe Awards 2012 i 2013 Downton Abbey otrzymało nagrodę dla najlepszej miniserii telewizyjnej[5]. Maggie Smith została nominowana do nagrody za najlepszą rolę drugoplanową.

Adaptacje filmowe[edytuj | edytuj kod]

Downton Abbey (2019)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Downton Abbey (film).

W kwietniu 2016 twórca i scenarzysta serialu, Julian Fellowes, zdradził, że pracuje nad fabułą jego adaptacji filmowej[6][7]. 13 lipca 2018 wytwórnia Focus Features ogłosiła, że filmowa kontynuacja serialu powstanie, a jej reżyserem będzie Brian Percival[8][9]. Uroczysta premiera produkcji odbyła się 9 września 2019[10]. 13 września 2019 pojawiła się ona na ekranach w Wielkiej Brytanii i Polsce, a 20 września w Stanach Zjednoczonych[11][12].

Film przedstawia wizytę brytyjskiej rodziny królewskiej w Downton Abbey. Wraz z królem Jerzym V i królową Marią Teck w Abbey zatrzymuje się Maud – dama dworu i krewna Crawleyów, pozostająca z nimi w chłodnych stosunkach. Violet ma jej za złe, że uczyniła swoją spadkobierczynią służącą Lucy Smith, a nie rodzinę. Tymczasem służba Abbey organizuje intrygę, mającą na celu odebranie służbie monarchy odpowiedzialności za obsługę królewskiej wizyty.

Downton Abbey: Nowa epoka (2022)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Downton Abbey: Nowa epoka.

W 2019 Julian Fellowes potwierdził, że ma już pomysł na drugi film na podstawie serialu[13]. 19 kwietnia 2021 wytwórnia Focus Features ogłosiła jego produkcję[14]. Uroczysta premiera odbyła się 25 kwietnia 2022[15]. Na ekrany kin w Wielkiej Brytanii film trafił 29 kwietnia 2022[16], zaś w Polsce 6 maja 2022[17], z kolei premiera w Stanach Zjednoczonych jest zapowiedziana na 20 maja 2022[16].

Violet dowiaduje się, że odziedziczyła po dawnym znajomym willę na Lazurowym Wybrzeżu. Część rodziny Crawley udaje się na wizytę do zarządzanej przez Markiza Montmirail posiadłości. Tymczasem w Downton Abbey ekipa z Hollywood kręci film. W trakcie zdjęć okazuje się, że produkcja, planowo niema, ma jednak posiadać ścieżkę dźwiękową. Jako że główna gwiazda, Myrna Dalglei, nie operuje angielskim akcentem, Mary zostaje zaangażowana do użyczenia głosu jej postaci.

Trzeci film[edytuj | edytuj kod]

W 2022 Julian Fellowes zdradził, że nie wyklucza realizacji trzeciej filmowej adaptacji serialu[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Downton Abbey. Emmy. [dostęp 2022-04-02]. (ang.).
  2. ↑ Downton Abbey. Złote Globy. [dostęp 2022-04-02]. (ang.).
  3. ↑ Downton Abbey (TV Series 2010-2015 ) Full cast and crew. imdb.com. [dostęp 2023-05-25].
  4. ↑ a b c d e f Weekly top 10 programmes on TV sets (July 1998 – Sept 2018). Broadcasters’ Audience Research Board. [dostęp 2022-04-02]. (ang.). Należy wyszukać odpowiednią datę.
  5. ↑ Golden Globes 2012: The Winners List. The Hollywood Reporter, 2012-01-15. [dostęp 2016-04-07]. (ang.).
  6. ↑ Downton creator Julian Fellowes: 'Why the personal attacks hurt so much'. The Telegraph, 2016-04-10. [dostęp 2018-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-11)]. (ang.).
  7. ↑ Julian Fellowes: I'm plotting Downton Abbey film. BBC News, 2016-04-14. [dostęp 2018-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-23)]. (ang.).
  8. ↑ Downton Abbey film (finally) confirmed. BBC News, 2018-07-13. [dostęp 2018-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-15)]. (ang.).
  9. ↑ Downton Abbey film confirmed to shoot this summer with series cast returning. The Guardian, 2018-07-13. [dostęp 2018-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-15)]. (ang.).
  10. ↑ Downton Abbey' stars arrive for world premiere of movie spin-off. CNN, 2019-09-09. [dostęp 2019-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-23)]. (ang.).
  11. ↑ Peter Bradshaw: Downton Abbey review – ridiculous, vanilla-flavoured fun. The Guardian, 2019-09-10. [dostęp 2022-05-01]. (ang.).
  12. ↑ Sergiusz Kurczuk: SNL broni "Jokera" brutalną parodią zwiastuna "Downton Abbey". Antyradio, 2019-09-30. [dostęp 2022-05-01].
  13. ↑ Maureen Lee Lenker. Downton Abbey team says they already have ideas for a potential sequel. „Entertainment Weekly”, 2019-09-24. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z adresu 2019-09-25]. (ang.). 
  14. ↑ Andreas Wiseman: 'Downton Abbey 2': Cast, Director & Release Date Confirmed As Production Gets Underway. Deadline Hollywood, 2021-04-19. [dostęp 2021-04-19]. (ang.).
  15. ↑ Sarah Mills: Crawley family return in new ‘Downton Abbey’ film. GMA, 2022-04-26. [dostęp 2022-05-01]. (ang.).
  16. ↑ a b Anthony D’Allesandro: 'Downton Abbey: A New Era’ Release Date Shifts To Early Summer. Deadline Hollywood, 2022-01-26. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).
  17. ↑ Jowita Wizerkaniuk: Downton Abbey: Nowa epoka – wszystko, co wiemy o premierze (data, obsada, fabuła). PC World, 2022-04-30. [dostęp 2022-05-03].
  18. ↑ Christian Hodge: Downton Abbey 3 Possibility Addressed By Original Series Creator. Screenrant, 2022-08-06. [dostęp 2022-05-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Złoty Glob za najlepszy miniserial lub film telewizyjny

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Downton_Abbey&oldid=70814802”