Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII (DOK VII) – terytorialny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych okresu II RP, pełniący funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe z siedzibą w garnizonie Poznań.
Historia dowództwa
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII powstało na bazie Dowództwa Głównego Wojsk Polskich byłego Zaboru Pruskiego, które na mocy rozkazu nr 216 Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich z 28 sierpnia 1919 zostało przekształcone w Dowództwo Frontu Wielkopolskiego i Dowództwo Okręgu Generalnego w Poznaniu.
Dowództwo mieściło się w przy ul. Babińskiego 1 w dawnym budynku pruskiego dowództwa.
W 1939 r. oficerowie Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa i Samodzielnego Referatu Informacyjnego DOK VII: mjr Wincenty Wierzejewski, mjr Stefan Łukowicz, kpt. Wawrzyniec Mazany i mjr Jan Szumski organizowali dywersję pozafrontową w Wielkopolsce pod kryptonimem "Okrzeja".
1 września 1939 DOK nr VII zostało przeorganizowane na terenie Cytadeli w dwa dowództwa:
- Grupy Operacyjnej "Koło" (dowódca – gen. bryg. Edmund Knoll-Kownacki)
- etapów Armii "Poznań" (dowódca – płk dypl. Romuald Wolikowski)
Garnizony
Swoim zasięgiem terytorialnym DOK nr VII obejmowało praktycznie całość województwa poznańskiego i północno-zachodnią część województwa łódzkiego. Wojsko stacjonowało w garnizonach:
- Poznań – 14 DP, 57 pp, 58 pp, Wlkp. BK, 15 puł, 7 psk, 14 pal, 7 pac, 7 dak
- Gniezno – 17 DP, 69 pp, 17 pal, 17 dac
- Kalisz – 25 DP, 29 pp, 25 pal
- Krotoszyn – 56 pp
- Leszno – 55 pp, 17 puł
- Ostrów Wlkp. – 60 pp
- Pleszew – 70 pp
- Września – 68 pp
W różnych okresach wojsko stacjonowało również w garnizonach:
Obsada personalna dowództwa okręgu w latach 1919-1939
Dowódcy okręgu
- gen. por. Kazimierz Raszewski (10 VIII 1920[1] – 25 III 1925[2])
- gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski (4 IV 1925[3] – 12 V 1926[4])
- gen. dyw. Edmund Hauser (p.o. 12 V 1926 – 3 III 1927)
- gen. dyw. Kazimierz Dzierżanowski (22 III 1927 – 31 V 1932)
- gen. bryg. Oswald Frank (12 VII 1932 – †7 XII 1934)
- płk dypl. Stanisław Świtalski (p.o. 7 XII 1934 – 16 II 1935)
- gen. bryg. Edmund Knoll-Kownacki (16 II 1935[5] – 1939)
Zastępcy dowódcy okręgu
- gen. ppor. Kazimierz Grudzielski (od 8 XI 1919, równocześnie dowódca twierdzy Toruń)
- tyt. gen. dyw. Aureli Serda-Teodorski (III 1921 – 31 VIII 1922)
- gen. bryg. Edmund Hauser (7 XI 1922)
- płk dypl. Erwin Więckowski
Pomocnicy dowódcy okręgu do spraw uzupełnień
- mjr Władysław Wawrzyniak (od 1921)
- płk dypl. Erwin Więckowski (do 30 IX 1934)
- płk dypl. Stanisław Świtalski (1934 – 1938)
Szefowie sztabu
- mjr SG Adam Korytowski (do 7 X 1920)
- płk SG Franciszek Kleeberg (7 X 1920 – X 1922)
- ppłk SG Mieczysław Pożerski (1922-1924)
- płk SG Alfons Wojtkielewicz (1924)
- ppłk dypl. piech. Zygmunt Polak (1 VII 1927 - 14 II 1929 → dowódca 32 pp)
- ppłk dypl. piech. Janusz Dżugaj (12 III 1929 - 23 III 1932 → dyspozycja szefa Dep. Uzupełnień MSWojsk.)
- mjr / ppłk dypl. piech. Franciszek Węgrzyn (p.o. 23 III 1932 - 26 I 1934 → dowódca baonu 57 pp)
- ppłk dypl. art. Stanisław Marian Wójtowicz (26 I 1934 - III 1936 → zastępca dowódcy 1 pal Leg.)
- ppłk dypl. piech. Stanisław Małek (III 1936 - XI 1938 → I zastępca dowódcy 56 pp)
- płk dypl. Michał Białkowski (XI 1938 - IX 1939 → szef sztabu GO „Koło”)
Zastępcy szefa sztabu
- płk SG Mieczysław Boruta-Spiechowicz (od X 1924)
- ppłk SG Wilhelm Lawicz-Liszka (do IX 1924)
Szefowie artylerii i uzbrojenia:
- gen. bryg. Anatol Kędzierski (od IX 1921 do 1 VI 1924)
Szefowie Inżynierii i Saperów / szefowie 7 Okręgowego Szefostwa Saperów
- ppłk Mieczysław Landowicz (był w 1923[6])
- płk sap. inż. Jan Lucjan Jastrzębski (od 1 IX 1928[7])
Szefowie łączności:
- ppłk Władysław Sowiński (był w 1923[6])
Szefowie intendentury (szefowie 7 Okręgowego Szefostwa Intendentury)
- płk int. Zygmunt Skulski (od 25 XI 1920[8])
- płk int. Ignacy Trynczak (od 5 V 1927)
Szefowie sanitarni (szefowie 7 Okręgowego Szefostwa Sanitarnego)
- płk lek. Oktawian Pilecki (do 1926)
- płk lek. dr Leonard Ernest Jarociński (od 5 V 1927)
- płk lek. Władysław Leon Osmolski (do †6 IV 1935[9])
- płk lek. Bronisław Stroński (od IV/V 1935[9])
Szefowie weterynarii
- płk lek. wet. dr Władysław Kopliński (1921 – V 1928[10])
- płk lek. wet. Maksymilian Kowalewski (VII 1928[11] – X 1935)
Szefowie remontu:
- płk Jan Rheina-Wolbeck (był w 1923[6])
Szefowie duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego
- ks. dziekan Julian Wilkans (od X 1921 do IX 1939)
Szefowie duszpasterstwa wyznania protestanckiego
- ks. prob. Józef Mamica (X 1921 - XII 1935)
- ks. prob. Józef Świtalski (XII 1935 - IX 1939)
Dowódca OPL
- płk piech. Romuald Kohutnicki (1937-1939)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Do 25 X 1921 dowodził Okręgiem Generalnym "Poznań", a 12 VIII 1920 podporządkowano mu czasowo również Dowództwo Okręgu Generalnego "Pomorze".
- ↑ Dziennik Personalny Nr 40 z 05.04.1925 r.
- ↑ Dziennik Personalny Nr 44 z 20.04.1925 r.
- ↑ W dniu 12 maja 1926 gen. Sosnkowski usiłował popełnić samobójstwo.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 29.
- ↑ a b c Almanach oficerski na rok 1923/24; praca zbiorowa Dział III Z.2, s. 37.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 234.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 49 z 22 grudnia 1920 r.
- ↑ a b Wydarzenia (s. 334). Kronika Miasta Poznania 2-3/1935. [dostęp 2012-07-16]. (pol.).
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 26 kwietnia 1928 r., s. 119.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 24 lipca 1928 r., s. 229.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.