Dvorce (kraj morawsko-śląski)

Dvorce

gmina
Rynek
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Bruntál
Kraina	Morawy
Powierzchnia	24,2 km²
Populacja (2023) • liczba ludności	1252
Kod pocztowy	793 68
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba obrębów ewidencyjnych	2
Liczba części gminy	2
Liczba gmin katastralnych	2
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Dvorce
Położenie na mapie Czech Dvorce
49°50′N 17°32′E
Strona internetowa

Dvorce (niem. Hof) – wieś (dawne miasto) i gmina w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Bruntál. Leży w obrębie Niskiego Jesioniku, przy ujściu Křišťanovickiego potoku do Lobníka, na trasie Opawa – Ołomuniec (droga I/46). Pod względem podziału historyczno-kulturowego znajduje się na Morawach, około sześciu kilometrów od granicy ze Śląskiem.

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka o Dvorcach pochodzi z 1339. Należały wówczas do rodu Sternbergów, których głównym ośrodkiem był nieodległy zamek Sternberg (Šternberk). W 1409 stały się majątkiem panów von Krawarn, kolejnymi właścicielami byli: Berkowie z Dubej (1460–1565), książęta ziębiccy (do 1667), Wirtembergowie oraz od 1699 Liechtensteinowie. W początkach duże znaczenie dla rozwoju miasteczka miały występujące w okolicy bogate złoża rud. W XVIII wieku dominujące znaczenie dla lokalnej gospodarki zyskało tkactwo.

Przed II wojną światową Dvorce były miejscowością ze zdecydowaną przewagą ludności niemieckiej. Według spisu powszechnego z 1930 liczyły 2457 mieszkańców, z tego 2364 (96,2%) podało narodowość niemiecką, 34 (1,3%) czechosłowacką, 9 inną, ponadto w mieście żyło 50 cudzoziemców. Weszły w skład Kraju Sudetów anektowanego przez III Rzeszę w 1938.

Po wojnie rdzenna ludność została wysiedlona. Zastąpili ją przybysze z innych regionów Czechosłowacji oraz czescy reemigranci, nigdy jednak nie udało się odbudować dawnego potencjału populacyjnego. Dvorce straciły po 1945 status miasta. Duża część historycznej zabudowy została w powojennych dekadach wyburzona, wokół rynku powstało osiedle bloków. W granice Dvorców włączono też obszar całkowicie wyludnionej wsi Rejchartice (Reigersdorf).

Zabytki i obiekty historyczne

• katolicki kościół parafialny pw. św. Idziego – wzniesiony w latach 1753–1755 po pożarze starszego, przebudowywany w XIX wieku; przylega do niego empirowy budynek plebanii zbudowany po pożarze z 1834 i pomnik upamiętniający pobyt Jana III Sobieskiego w 1683
• kaplice cmentarna św. Katarzyny – zbudowana jako ewangelicka w połowie XVI wieku, po 1630 katolicka, po II wojnie światowej przykryta blaszanym dachem i obłożona pustakami
• fontanna z figurą Neptuna – zbudowana około 1815, jedyna pozostałość pierwotnego rynku
• świetlica i stołówka szkolna – budynek z 1904, pierwotnie mieszczący sąd powiatowy

• szkoła podstawowa – modernistyczny budynek z 1930
• szpital – budynek o skromnych cechach neobarokowych z 1910, rozbudowany w 1922; placówka pierwotnie zarządzana przez zakon krzyżacki, obecnie oddział opieki długoterminowej szpitala w Karniowie
• zabudowa willowa z początku XX wieku skupiona w rejonie ulicy Na Aleji
• pozostałości historycznej zabudowy typu małomiasteczkowego rozproszone w obrębie dawnych przedmieść (ulica Lípová, Opavská, Dlouhá i inne)
• dawna stacja kolei wąskotorowej łączącej w latach 1898–1933 Dvorce z Ondrášovem

• 
  Zabudowa ulicy Smetanovej i wieża kościoła św. Idziego
• 
  Kaplica cmentarna
• 
  Świetlica i stołówka szkolna (dawny sąd)

Osoby związane z miejscowością

• Wilhelm Jahn (1835–1900) – dyrygent, wieloletni dyrektor Opery Wiedeńskiej
• Wilhelm von Hartel (1839–1907) – filolog klasyczny, pedagog i polityk, austriacki minister wyznań i szkolnictwa w latach 1899–1905
• Leoš Kyša (* 1981) – pisarz, autor m.in. powieści Sudetenland (2023) poświęconej alternatywnej historii Dvorców, w której nie doszło do wysiedlenia ludności niemieckiej
• Antonín Schindler (1925–2010) – organolog, współzałożyciel Filharmonii Morawskiej