Dwór obronny w Skrzydlnej
 nr rej. zespół dworski, XVI-XIX wiek: dwór, A-603 z 8 grudnia 1989, oraz park, A-301 z 26 czerwca 1982[1]
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Ukończenie budowy |
XVI/XVII wiek |
| Ważniejsze przebudowy |
XVIII wiek |
| Pierwszy właściciel |
Prokop Pieniążek (?) |
Położenie na mapie gminy Dobra  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu limanowskiego  | |
 49°45′43,85″N 20°11′00,68″E/49,762181 20,183522
| |
Dwór obronny w Skrzydlnej – dwór obronny we wsi Skrzydlna w powiecie limanowskim w województwie małopolskim na terenie Beskidu Wyspowego.
Położenie, historia, architektura[edytuj | edytuj kod]
Dwór w Skrzydlnej, położony na skraju wsi, nad rzeką Stradomką[2], został zbudowany prawdopodobnie w drugiej połowie XVI wieku z inicjatywy Prokopa Pieniążka herbu Odrowąż, ówczesnego właściciela miejscowości[3] (według niektórych źródeł data powstania budowli to XVII wiek[4]).
Budynek, dwukondygnacyjna budowla wzniesiona na planie prostokąta, otoczony wałem i fosą, miał początkowo charakter renesansowy; swoją obecną formę uzyskał w wyniku przebudowy w XVIII wieku. W pomieszczeniach na parterze zachowały się sklepienia kolebkowe i krzyżowe; na piętrze, w dawnej kaplicy, sklepienie zwierciadlane. Zewnętrzne mury są wsparte dwiema skarpami usytuowanymi po przeciwległych stronach budowli; zachowały się resztki fos. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 740 metrów kwadratowych.
Pierwotnie w Skrzydlnej znajdował się średniowieczny dwór obronny komesów Ratułdów (inne formy ich nazwiska to Ratułt, Ratold i Ratuł) z murowaną wieżą obronną wzmiankowaną w 1473 roku; nie jest pewne, czy znajdował się on w tym samym miejscu[5].
Dwór, zajęty przez mieszkania prywatne, jest otoczony zabytkowym parkiem z urozmaiconym drzewostanem i zachowanym układem dawnego parku dworskiego[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Opis dworu w Skrzydlnej na stronie Dwory obronne w Małopolsce
- ↑ Z. Ellnain, "Dwór w Skrzydlnej", [w:] Wiadomości Bocheńskie, nr 2-3, 2005 [1]
- ↑ J. Marszałek, Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1993
- ↑ W. Chorązki, Heraldyka gminy Dobra. Opracowanie historyczno-heraldyczne (2003) na stronie Urzędu Gminy Dobra [2]
- ↑ Opis zabytków w gminie Dobra na stronie Urzędu Gminy Dobra [3]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Z. Ellnain, "Dwór w Skrzydlnej", [w:] Wiadomości Bocheńskie, nr 2-3, 2005 [4]
- J. Marszałek, Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1993
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Fotografie i opis dworu w Skrzydlnej. fortalicje.viapc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-23)]. na stronie Dwory obronne w Małopolsce