Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Kggucwa (dyskusja | edycje) o 21:38, 3 lut 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi
Vingt mille lieues sous les mers
Ilustracja
Strona tytułowa Vingt mille lieues sous les mers
Autor

Juliusz Verne

Typ utworu

Fantastyka naukowa
Powieść przygodowa

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Francja

Język

francuski

Data wydania

1870

Wydawca

Pierre-Jules Hetzel

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1870

Wydawca

Gazeta Polska

poprzednia
Dzieci kapitana Granta
następna
Wokół Księżyca

Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi (inne wersje tytułów polskich przekładów: Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi około świata, 20 000 mil podmorskiej żeglugi)[1] (fr. Vingt mille lieues sous les mers, 1869-1870) – powieść przygodowa i fantastyczno-naukowa Juliusza Verne’a. Warto zwrócić uwagę, że w tytule jednostką długości jest francuska "lieue" (liga[2] paryska) równa 3898 metrom (a nie mila morska). Dlatego tytułowy dystans to ok. 80 000 km.

Jest to druga część tak zwanej dużej trylogii Juliusza Verne’a (Dzieci kapitana Granta, Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi, Tajemnicza wyspa).

Kapitan Nemo i jego goście obserwują podwodny świat (jedna z oryginalnych ilustracji autorstwa Alphonse'a de Neuville'a).

Powieść (złożoną z dwóch tomów) wydał w Paryżu w swym wydawnictwie Pierre-Jules Hetzel w serii Niezwykłe podróże.

Pierwszy polski przekład pojawił się w odcinkach i w postaci książkowej w 1870[3][4].

W powieści opisano szczegóły życia pod wodą i techniczne środki do tego służące (łódź podwodna „Nautilus”). Akcja rozgrywa się w roku 1866, a główne postacie to tajemniczy kapitan Nemo, zoolog profesor Pierre Aronnax, jego służący – Conseil, harpunnik Ned Land. Według rękopisu Verne’a Nemo był Polakiem, powstańcem styczniowym zesłanym na Syberię, który po powrocie pragnął pomścić śmierć rodziny wskutek rosyjskich represji po powstaniu styczniowym, zatapiając statki rosyjskiej floty handlowej[5][6][7][8]. Wydawca Pierre-Jules Hetzel ze względu na dobro stosunków francusko-rosyjskich zasugerował mu jednak zmianę – w Tajemniczej wyspie kapitan okazuje się być Hindusem, księciem Dakkarem[9]. Ostatecznie autor zmienił narodowość Nemo na hinduską, rozumiejąc, że liberalny rząd brytyjski nie będzie protestował.

Akcja zaczyna się od pościgu za tajemniczym stworem, uznawanym za wielkiego wieloryba. Profesor Aronnax oraz Conseil i Land biorą udział w nim na pokładzie amerykańskiej fregaty. Nautilus uszkadza jednak okręt, a Aronnax z towarzyszami wpadają do wody i dostają się na pokład Nautilusa. Na jego pokładzie odbywają podróż zaczynającą się od wybrzeży Japonii, przez Hawaje, Cieśninę Torresa, Ocean Indyjski na Morze Czerwone. Przepływają podwodnym tunelem do Morza Śródziemnego, gdzie Nemo dostarcza pieniędzy antytureckim powstańcom. Następnie trasa wiedzie na Atlantyk, później na biegun południowy i z powrotem na Atlantyk. Na północnym Atlantyku Aronnax z towarzyszami uciekają z Nautilusa.

O sympatiach politycznych Verne’a świadczy fakt, iż w kajucie kapitana znajdowały się portrety takich postaci jak: George Washington, Abraham Lincoln i Tadeusz Kościuszko[10]. Mimo że autor starał się w powieści przedstawiać technologie zgodne z ówczesnym stanem wiedzy, to niektóre z pomysłów są z nią sprzeczne.

Dokonano licznych adaptacji filmowych (fabularnych oraz animowanych) i radiowych tej powieści, z których najbardziej znana jest 20 000 mil podmorskiej żeglugi z 1954 roku.

Adaptacje filmowe

Przypisy

  1. Winicjusz Łachaciński, Bibliografia polskich przekładów utworów Juliusza Verne’a, Oficyna Wydawnicza Ajaks, Pruszków 1996, strona 18, ISBN 83-87103-28-4
  2. Zobacz też: liga lądowa; przy czym w różnych krajach i okresach historycznych miała ona różną długość.
  3. Internetowa bibliografia polskich wydań utworów Juliusza Verne'a, dostęp 16 listopada 2008 r.
  4. Dane z internetowego katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie, dostęp 16 listopada 2010 r.
  5. Jean Jules-Verne, Jules Verne, A Biography, Macdonald and Jane's, London, 1976, s. 87, ISBN 0-356-08196-6 (w języku angielskim)
  6. Peter Costello, Jules Verne: Inventor of Science Fiction, Hodder and Stoughton, London Sydney Auckland Toronto 1978, s. 108, ISBN 0-340-21483-X (w języku angielskim)
  7. Simone Vierne, Jules Verne, Éditions Balland, 1986, s. 201-202, ISBN 2-7158-0567-5 (w języku francuskim)
  8. Herbert R. Lottman, Juliusz Verne, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999, s. 162, ISBN 83-06-02751-5
  9. Juliusz Verne, Tajemnicza wyspa, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2010, tom II, s. 305, ISBN 978-83-7623-615-5
  10. Juliusz Verne, 20 000 mil podmorskiej żeglugi, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2010, tom II, strona 111, ISBN 978-83-7623-523-3

Bibliografia

  • Marguerite Allotte de la Fuÿe, Jules Verne, sa vie, son œuvre, Les Documentaires, Simon Kra, 6 Rue Blanche, Paris, 1928 (w języku francuskim)
  • Jean Jules-Verne, Jules Verne. A Biography, Macdonald and Jane's, London, 1976, ISBN 0-356-08196-6 (w języku angielskim)
  • Peter Costello, Jules Verne. Inventor of Science Fiction, Hodder and Stoughton, London Sydney Auckland Toronto 1978, ISBN 0-340-21483-X (w języku angielskim)
  • Simone Vierne, Jules Verne, Éditions Balland, 1986, ISBN 2-7158-0567-5 (w języku francuskim)
  • Brian Taves, Stephen Michaluk, Jr., The Jules Verne Encyclopedia, Scarecrow Press Inc., Lanham, Md. & London, 1996, ISBN 0-8108-2961-4
  • Volker Dehs, Jules Verne. Eine kritische Biographie, Artemis & Winkler, Düsseldorf und Zürich 2005, ISBN 3-538-07208-6 (w języku niemieckim)
  • William Butcher, Jules Verne. The Definitive Biography, Thunder's Mouth Press, New York 2006, ISBN 978-1-56025-854-4 (w języku angielskim)
  • Jan Tomkowski, Juliusz Verne-tajemnicza wyspa?, Warszawa 2005, ISBN 83-7386-166-1
  • Herbert R. Lottman, Juliusz Verne, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999, ISBN 83-06-02751-5

Zobacz też

Linki zewnętrzne