Dzierzyk somalijski
| Laniarius nigerrimus[1] | |||
| (Reichenow, 1879) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dzierzyk somalijski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Dzierzyk somalijski (Laniarius nigerrimus) – gatunek ptaka z rodziny dzierzbików (Malaconotidae), wcześniej klasyfikowanych jako podrodzina dzierzbowatych (Laniidae). Występuje endemicznie we wschodniej Afryce – od południowej Somalii na południe po wybrzeże wschodniej Kenii (do wysp Lamu i Manda oraz ujścia rzeki Tany)[2].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten nosił poprzednio nazwę Laniarius erlangeri, uznawaną obecnie za młodszy synonim[6]. Bywał uznawany za podgatunek dzierzyka zaroślowego (L. aethiopicus)[7]. Nie wyróżnia się podgatunków[6][7].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 20–25 cm. Brak dymorfizmu płciowego. Osobniki dorosłe ubarwione całkowicie na lśniący czarny kolor. Tęczówki czerwonobrązowe. Osobników młodocianych na razie nie opisano[2].
Czarno-żółta odmiana kolorystyczna[edytuj | edytuj kod]
Odmiana ta charakteryzuje się bladymi, ciemnożółtymi piórami na gardle i piersi. Znana jest tylko z jednego okazu złapanego w 1988 r. w środkowej Somalii, 140 km w głąb regionu Hiiraan, blisko Buuloburde nad rzeką Uebi Szebelie. Naukowo opisana w 1991 r. na podstawie badań sekwencji DNA, do których wzięto próby jego krwi i piór. W przeciwieństwie do wymogów International Code of Zoological Nomenclature (Międzynarodowy Kod Nomenklatury Zoologicznej), żaden okaz (ptak lub jego część) nie został oznaczony jako typ nomenklatoryczny; ptak został wypuszczony na wolność w 1990 r., ponieważ naukowcy, którzy go złapali, uważali, że gatunek ten jest bardzo rzadki, a krew i pióra zostały zniszczone podczas procesu badania DNA. Z tego powodu nadano mu łacińską nazwę gatunkową liberatus (wyzwolony). Jednak badania filogenetyczne przeprowadzone w 2008 roku wykazały, że ptak ten był niezwykłą odmianą barwną L. nigerrimus[4].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dzierzyka somalijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern). Liczebność populacji nie została oszacowana. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Laniarius nigerrimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c del Hoyo, J., Collar, N. & Kirwan, G.M.: Manda Boubou (Laniarius nigerrimus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [dostęp 2019-12-17].
- ↑ D. A. Turner, B. W. Finch, N. D. Hunter. Remarks concerning the all-black coastal boubous (Laniarius spp.) of Kenya and southern Somalia. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 131 (2), s. 125–128, 2011. (ang.).
- ↑ a b Billy Nguembock, Jon Fjeldså, Arnaud Couloux, Eric Pasquet. Phylogeny of Laniarius: Molecular data reveal L. liberatus synonymous with L. erlangeri and "plumage coloration" as unreliable morphological characters for defining species and species groups. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 48 (2), s. 396–407, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.04.014. (ang.).
- ↑ a b Laniarius nigerrimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Batises, woodshrikes, bushshrikes, vangas. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-21]. (ang.).
- ↑ a b Somali Boubou (Laniarius erlangeri). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund F. G. Smith, Peter Arctander, Jon Fjeldså, Osman Gedow Amir. A new species of shrike (Laniidae: Laniarius) from Somalia, verified by DNA sequence data from the only known individual. „Ibis”. 133 (3), s. 227–235, 1991. DOI: 10.1111/j.1474-919X.1991.tb04564.x. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Brian W. Finch et al. Redefining the taxonomy of the all-black and pied boubous (Laniarius spp.) in coastal Kenya and Somalia. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 136 (2), s. 74-85, 2016. (ang.).