Dáil Éireann

Zgromadzenie Irlandii
Dáil Éireann
Państwo	Irlandia
Rok założenia	1919
	Kierownictwo
Ceann Comhairle	Seán Ó Fearghaíl, FF
Leas-Cheann Comhairle	Catherine Connolly, niezależna
	Struktura
Liczba członków	160
Stowarzyszenia polityczne	Koalicja rządząca (79) Fianna Fáil (36); Fine Gael (33); Partia Zielonych (10); Opozycja (80) Sinn Féin (36); Partia Pracy (7); Socjaldemokraci (6); Solidarność–PBP (5); Aontú (1); RTOC (1); Niezależni (24); Ceann Comhairle Ceann Comhairle (1);
Ordynacja	ordynacja preferencyjna
Ostatnie wybory	8 lutego 2020
	Siedziba
	Gmach parlamentu; Dublin
	Strona internetowa

Dáil Éireann [ˈ d̪ˠ ɑ ː ʎ ˈ e ː ɾ ʲ ə n̪ˠ] (dosł. Zgromadzenie Irlandii) – niższa izba parlamentu Irlandii.

Dáil jest wybierana według ordynacji preferencyjnej na pięcioletnią kadencję. Członek Dáil to Teachta Dála^[1] – poseł Dáil, w skrócie TD. Wyższą izbą parlamentu jest senat – Seanad Éireann.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dáil była w latach 1919–1922 jednoizbowym irlandzkim zgromadzeniem narodowym. Została powołana decyzją posłów partii Sinn Féin, wybranych w 1918 do brytyjskiej Izby Gmin, którzy 21 stycznia 1919 w Dublinie ogłosili się parlamentem niepodległej Republiki Irlandzkiej. Do 1921 Dáil kierowała walką polityczną Irlandii o uzyskanie niepodległości od Wielkiej Brytanii. Od 1922 jest izbą niższą 2-izbowego parlamentu państwa irlandzkiego.

Leinster House, siedziba Dáil Éireann
Dáil Éireann

Zasady wyboru[edytuj | edytuj kod]

Członkiem Dáil – Teachta Dála – może zostać jedynie obywatel Irlandii, który ukończył 21 lat. Istnieje również szereg innych ograniczeń: kandydat na przykład nie może być członkiem Garda Síochána (irlandzkiej policji), zawodowym żołnierzem czy sędzią^[2]. Liczba TD jest zmienna. Warunkiem jest, by każde 20 - 30 tys. obywateli było reprezentowane przez jednego Teachta Dála^[3]. W wyborach w 2016 roku wybrano ich 158^[4]. Z kolei od wyborów z 2020 roku jest ich 160^[3].

Wybory odbywają się w okręgach wyborczych (constituencies). W każdym z nich wybieranych jest od 3 do 5 kandydatów. Liczba okręgów w ostatnich wyborach wynosiła 39^[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Teachta Dála – Deputy [online], Houses of the Oireachtas [dostęp 2012-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-12] (ang. • irl.).
↑ Electoral Act, 1992, Part IX [online], Electronic Irish Statute Book [dostęp 2021-09-27] (ang.).
↑ ^a ^b Houses of theH.t. Oireachtas Houses of theH.t., Dáil Éireann – Houses of the Oireachtas [online], www.oireachtas.ie, 7 września 2021 [dostęp 2021-09-27] (ang.).
↑ Electoral (Amendment) (Dáil Constituencies) Act 2013 [online], Electronic Irish Statute Book [dostęp 2021-09-27] (ang.).
↑ Houses of theH.t. Oireachtas Houses of theH.t., Constituency profiles – Houses of the Oireachtas [online], www.oireachtas.ie, 21 lutego 2020 [dostęp 2021-09-27] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna strona parlamentu Irlandii

[1] Teachta Dála – Deputy [online], Houses of the Oireachtas [dostęp 2012-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-12] (ang. • irl.).

[2] Electoral Act, 1992, Part IX [online], Electronic Irish Statute Book [dostęp 2021-09-27] (ang.).

[:0-3] Houses of theH.t. Oireachtas Houses of theH.t., Dáil Éireann – Houses of the Oireachtas [online], www.oireachtas.ie, 7 września 2021 [dostęp 2021-09-27] (ang.).

[4] Electoral (Amendment) (Dáil Constituencies) Act 2013 [online], Electronic Irish Statute Book [dostęp 2021-09-27] (ang.).

[5] Houses of theH.t. Oireachtas Houses of theH.t., Constituency profiles – Houses of the Oireachtas [online], www.oireachtas.ie, 21 lutego 2020 [dostęp 2021-09-27] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]